Transit Ticaret Nedir? Nasıl Yapılır? (2025)

Küresel pazarlara erişim sağlamak, rekabet avantajı kazanmak ve lojistik süreçleri en etkin şekilde yönetmek, modern ticaret dünyasında şirketlerin sürdürülebilir büyüme stratejilerinin başında yer almaktadır. Ticaretin sınırları aşarak geniş bir coğrafi alana ulaşması, işletmeler için hem maliyet avantajı hem de zaman tasarrufu yaratmaktadır. Bu doğrultuda, bir ülkeye ithalat yapılmaksızın malların transit ticaret yoluyla diğer ülkelere sevk edilmesi, ticaret faaliyetlerinde verimlilik ve maliyet etkinliği açısından büyük bir potansiyele sahiptir.

Bu içeriğimizde, transit ticaretin sunduğu maliyet avantajlarından pazar erişimine kadar uzanan çok yönlü faydaları detaylandıracağız. Ayrıca transit ticaretin lojistik süreçleri nasıl hızlandırdığına, gümrük vergilerinden sağladığı avantajlara ve esneklik sunduğu ticaret modellerine değineceğiz. Keyifli okumalar dileriz!

Transit Ticaret Nedir?

Transit ticaret, bir ürünün belirli bir ülkenin gümrük bölgesinden geçerek o ülkenin sınırları içinde herhangi bir işlem yapılmadan veya kullanılmadan, doğrudan başka bir ülkeye gönderilmesi sürecidir. Bu süreçte mallar, transit geçiş ülkesinde işlenmediği ve kullanılmadığı için o ülkenin gümrük ve vergi yükümlülüklerinden muaf tutulmaktadır. Özellikle stratejik coğrafi konumlara sahip ülkelerde transit ticaret, uluslararası ticaretin hızlanmasına ve maliyetlerin düşmesine önemli katkılarda bulunmaktadır.

Transit Ticaretin Avantajları

Transit ticaret, uluslararası ticaretin önemli bir bileşeni olarak çeşitli avantajlar sunmaktadır. Bu avantajlar, maliyetlerden zamana, esneklikten pazar erişimine kadar geniş bir yelpazeyi kapsamaktadır. Öne çıkan transit ticaret avantajları şunlardır:

• Maliyet Etkin: Gümrük vergileri ve diğer prosedürlerin ortadan kalkması, transit ticareti maliyet açısından avantajlı hâle getirmektedir. İşletmeler, ithalat ve ihracat sırasında ek maliyetler ödemeden daha kârlı işlemler gerçekleştirilebilir.
• Hızlı Ulaşım: Gümrük işlemlerinin hızlı bir şekilde tamamlanması, malların alıcılara daha kısa sürede ulaşmasını sağlamaktadır. Bu durum, özellikle acil ihtiyaçlar için önemli bir avantaj sunmaktadır.
• Esneklik: Transit ticaret, farklı ülkeler arasında esnek bir ticaret yöntemi sunmaktadır. Bu sayede işletmeler, mal akışını ihtiyaçlarına göre düzenleyerek farklı pazarlar arasında kolaylıkla hareket edebilir.
• Geniş Erişim: Transit ticaret, yeni pazarlara erişim imkânı sağlamaktadır. İşletmelerin uluslararası düzeyde büyümesini destekleyerek özellikle gelişmekte olan pazarlar için büyük fırsatlar sunmaktadır.

Yukarıda sıralanmış olan tüm bu avantajlar, transit ticaretin çekiciliğini artırmaktadır. Bütün bu avantajlar, transit ticaret yapmanın önemini de gözler önüne sermektedir.

Transit Ticaretin Dezavantajları

Her ne kadar transit ticaret birçok avantaj sunsa da bazı dezavantajları da beraberinde getirmektedir. Ticaret süreçlerini zorlaştıran ve ticari riskleri artıran, mutlaka önlem alınması gereken transit ticaret dezavantajları, şu şekilde sıralanabilir:

• Transit süreçler sırasında güvenlik önlemleri yetersiz kalabilir. Malların kaybolma veya çalınma riski her zaman mevcuttur.
• Farklı ülkelerin gümrük mevzuatlarının karmaşık yapısı, uyum sürecini zorlaştırabilir. Mevzuat değişiklikleri ve farklı uygulamalar, işletmelerin planlarını etkileyebilir.
• Transit ülkenin siyasi istikrarsızlığı veya siyasi krizler, ticaret akışını olumsuz yönde etkileyerek ek maliyetlere neden olabilir.
• Farklı ülkelere yapılan ticaretlerde, döviz kurlarındaki dalgalanmalar ve ekonomik belirsizlikler işletmeler için risk oluşturabilir.
• Malların transit sürecindeki taşımacılık, envanter yönetimi ve depolama koşulları, zaman zaman sorun yaratabilir. Uygun lojistik çözümler bulmak da işletmeler için ek bir yükümlülük olabilir.

Bu nedenlerle, transit ticaret yaparken avantajların yanı sıra dezavantajların da göz önünde bulundurulması ve dikkatli bir risk yönetimi sürecinin uygulanması, büyük önem taşımaktadır.

Transit Ticaret Nasıl Yapılır?

Transit ticaret süreci, birkaç adımda gerçekleştirilen bir işlemler zinciridir. Transit ticaret nasıl yapılır sorusuna cevap veren şu adımları takip ederek süreci başarıyla tamamlayabilirsiniz:

1. Ürün Satın Alma: İthalatçı firma, ihracatçı firmadan almak istediği ürünleri belirleyerek satın alma işlemini gerçekleştirmektedir. Bu aşamada fiyat, teslimat süresi ve ürün özellikleri gibi detaylar müzakere edilmektedir.
2. Malları Transit Geçiş Ülkesinde Bekletme: Satın alınan mallar, transit geçiş ülkesinde belirli bir süre için bekletilmektedir. Bu aşamada mallar, depolama alanlarında tutulabilir veya ihtiyaç duyulursa yeniden paketlenebilir.
3. Transit Ticaret Beyannamesinin Hazırlanması: Malların transit işlemleri için gerekli olan transit ticaret beyannamesi hazırlanmaktadır. Bu beyanname, gümrük işlemleri için önemli bir belgedir ve gümrük makamları aracılığıyla düzenlenmektedir.
4. Faturanın Kesilmesi: Transit ticaret sürecinde bir fatura düzenlenmektedir. Alıcıya gönderilen bu fatura, malın satışını belgelemektedir. Faturanın içeriğinde malın tanımı, miktarı, fiyatı gibi bilgiler yer almalıdır.
5. Ödeme İşlemleri: Malların ödemesi için para transferi gerçekleştirilmektedir. Alıcı firmanın hesabından satıcı firmanın hesabına gerekli miktar transfer edilmelidir. Bu süreç, ticari güvenin sağlanması açısından önemlidir.
6. Yasal Gerekliliklerin Kontrolü: Malların gönderileceği ülkenin yasal gereklilikleri ve varsa vergi ödemeleri gözden geçirilerek tamamlanmaktadır. Bu aşamada, ithalat işlemleriyle ilgili her türlü düzenlemeye uyulmalıdır.
7. Malların Gönderilmesi: Tüm işlemler tamamlandıktan sonra ürünler, transit ticaret aracılığıyla alıcı ülkeye gönderilmektedir. Bu aşamada lojistik hizmetleri kullanılarak ürünlerin güvenli bir şekilde ulaştırılması sağlanmaktadır.
8. Takip ve Raporlama: Malların transit süreci boyunca takibi yapılmalıdır. Ayrıca işlemin tamamlanması ile ilgili raporlar hazırlanarak gerektiğinde taraflarla paylaşılmalıdır.

Bu adımların hepsi, sorunsuz bir transit ticaret yapmak için büyük öneme sahiptir. Dikkatli bir planlama ve uygulama ile transit ticaret işlemlerinin başarıyla gerçekleştirilebilmesi mümkündür.

Transit Ticaret Uygulama Örnekleri

Transit ticaret uygulamaları, uluslararası ticaretin önemli bir parçasını oluşturarak birçok ülkede farklı şekillerde gerçekleştirilmektedir. Bu tür bir ticaret, ürünlerin bir ülkeden diğerine hızlı ve verimli bir şekilde aktarılmasını sağlamaktadır. Söz konusu uygulamalar, sadece gümrük vergilerinden muafiyet sağlamakla kalmaz, ticaretin hızlanmasına ve maliyetlerin düşmesine de katkıda bulunur. Aşağıda, transit ticaretin nasıl uygulandığını ve farklı ülkelerdeki örnekleri inceleyebilirsiniz. Bu örnekler, transit ticaretin uluslararası ticaret süreçlerine olan katkısını ve sunduğu fırsatları ortaya koymaktadır.

Türkiye’de Transit Ticaret için Uygulama Örnekleri

Türkiye hem doğu-batı hem de kuzey-güney ticaret yolları üzerinde bulunması nedeniyle transit ticaretin sıkça uygulandığı bir ülke konumundadır. Örneğin, Çin’den Avrupa’ya yapılan demir yolu taşımacılığı, Türkiye üzerinden geçtiği için bu güzergâh, transit ticaret için büyük bir potansiyel sunmaktadır. Çin’den gelen kargolar, Türkiye’deki lojistik merkezlerinde geçici depolama veya dağıtım işlemleri yapılmak suretiyle Avrupa’ya sevk edilmektedir.

Ayrıca Rusya’dan Avrupa’ya yapılan doğal gaz ve petrol transferinde Türkiye, kritik bir enerji köprüsü görevi görmektedir. Türkiye üzerinden geçen boru hatları, bu enerji kaynaklarını Rusya’dan alıp Avrupa’ya taşımaktadır. Bu uygulama örneği, Türkiye’nin enerji ticareti açısından stratejik bir transit ülke konumunda olduğunu gözler önüne sermektedir.

Transit Ticaret için Global Uygulama Örnekleri

Özellikle e-ticaret gibi alım satımların ülke sınırlarını aştığı durumlarda, transit ticaret küresel uygulama örnekleri Dubai ve Panama Kanalı üzerinden verilebilir. Dubai, hava kargo merkezi olarak dünya genelinde stratejik bir rol oynamaktadır. Asya, Avrupa ve Afrika arasında bir geçiş noktası olan Dubai, hava kargo taşımacılığında küresel bir merkez hâline gelmiştir. Örneğin, Asya’dan Avrupa’ya taşınacak olan hava kargolar, Dubai’nin havaalanlarında kısa süreliğine depolanmaktadır. Daha sonra da hedef ülkeye sevk edilmektedir. Bu sayede Asya’dan Avrupa’ya yapılan kargo taşımacılığı, Dubai üzerinden transit geçerek hem zaman hem maliyet avantajı sağlamaktadır. Dubai’nin güçlü lojistik altyapısı ve geniş kargo ağı, küresel ticaret akışında kilit bir bağlantı noktası olmasını mümkün kılmaktadır.

Panama Kanalı da dünya deniz ticaretinin önemli transit ticaret noktalarından biridir. Atlantik Okyanusu ile Pasifik Okyanusu’nu birbirine bağlayan bu kanal, gemilerin Güney Amerika’yı dolaşmalarına gerek kalmadan Asya’dan Avrupa’ya hızlıca ulaşmalarını sağlamaktadır. Örneğin, Asya’dan Avrupa’ya giden bir yük gemisi, Panama Kanalı üzerinden transit geçerek taşıma süresini önemli ölçüde kısaltmaktadır. Bu rota da hem zamandan hem de maliyetten tasarruf etmeye yardımcı olmaktadır.

Transit Ticaret Fatura Örneği

Transit ticaret işlemlerinin sorunsuz bir şekilde tamamlanabilmesi için nasıl fatura kesilmesi gerektiğini detaylarıyla öğrenmeniz gerekmektedir. Aşağıdaki transit ticaret fatura örneğini inceleyerek süreç hakkında daha detaylı bilgiye sahip olabilirsiniz.

Transit Ticaret ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Transit Ticaret Mevzuatı Nedir?

Transit ticaret mevzuatı, ulusal transit rejimine göre belirlenmektedir. Örneğin ülkemizde bu mevzuat, Türkiye’nin gümrük sahası içinden geçen ve ülkeye fiziki olarak giriş yapmayan malların ticaretini düzenleyen kurallar bütünüdür. Transit ticarette ürünler başka bir ülkeden alınarak üçüncü bir ülkeye satılmaktadır. Bu işlem sırasında mallar, transit geçilen ülkede serbest dolaşıma sokulmamaktadır. Bu ticaret türü, gümrük vergilerinden ve diğer ithalat vergilerinden muaf tutulmaktadır. Mevzuat kapsamında, malların Türkiye’ye giriş yapmadan doğrudan başka bir ülkeye sevk edilmesi hâlinde gümrük beyannamesi düzenlenmesi gerekmemektedir. Ancak mallar Türkiye içindeki bir antrepodan, serbest bölgeden ya da serbest dolaşımdaki bir başka noktadan sevk edilirse gümrük işlemleri yapılarak transit ticaret beyannamesi düzenlenmektedir. Bu ticaret türü, vergi avantajları sunarak ticaretin kolaylaşmasını sağlayıp uluslararası ticareti teşvik etmektedir. Mevzuat, Türkiye’nin ticari konumunu güçlendirerek transit ticareti kolaylaştırmaktadır.

Transit Ticaret Faturası Nasıl Kesilir?

Transit ticarette mal alış ve satış süreçlerinde düzenlenen faturalar, e-fatura mükellefiyeti olan firmalar için e-arşiv fatura olarak kesilmektedir. Faturalar hem malın alındığı ülkeye hem de malın satıldığı ülkeye ayrı ayrı düzenlenmektedir. Transit ticaret faturasının özelliklerinden biri, Türkçe ve İngilizce olarak kesilmesidir. Transit ticaret faturası düzenlemesinde KDV hususu, Türkiye’deki KDV mevzuatına uygun olmalı, yani KDV içermeden düzenlenmelidir. Faturanın, malın nereden alındığı ve nereye satıldığı bilgilerini içermesi gerekmektedir. Ayrıca malın satışının ardından muhasebeleştirme işlemleri yapılarak ticaret sonucu elde edilen kazançlar, ticari defterlere kaydedilmektedir.

Transit Ticarette Fatura Kime Kesilir?

Transit ticarette, malın alındığı ülkedeki firma, alıcıya fatura kesmektedir. Alıcı da aynı şekilde malın satıldığı ülkedeki müşteriye fatura kesmektedir. Yani malın alındığı ve satıldığı ülkeye ayrı ayrı transit ticaret faturası kesmek gerekmektedir.

Transit Ticaret Yapanlar E-Fatura mı Yoksa E-Arşiv mi Kullanır?

Transit ticaret yapan firmalar, e-fatura mükellefiyseler bu işlemleri e-arşiv fatura ile gerçekleştirmektedirler. Gelir İdaresi Başkanlığı’nın e-fatura kılavuzuna göre, ihracat faturalarının e-fatura olarak düzenlenmesi zorunluluğu, yalnızca gümrük beyannamesi ekinde yer alan ihracat faturaları için geçerli olmaktadır. Transit ticaret işlemlerinde ise bu zorunluluk bulunmadığı için e-fatura mükellefleri e-arşiv fatura kullanabilir. E-fatura mükellefi olmayanlar ise kâğıt fatura düzenleyebilir. Bu durum, transit ticaret yapanların mevzuata uygun şekilde ticaretlerini belgelemelerini sağlamaktadır.

Transit Ticaret Formu Nedir?

Geçmişte transit ticaret işlemlerini belgelemek için kullanılan bir belge olan transit ticaret formu, 12 Temmuz 2008 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan düzenlemeyle yürürlükten kaldırılmıştır. Bu belge, transit ticaret yapan firmaların işlemlerini kayıt altına almak ve ilgili makamlarla paylaşmak amacıyla kullanılıyordu. Ancak günümüzde transit ticaret formu yerine daha modern ve dijital yöntemler kullanılmaktadır. Örneğin, TCGB Detaylı Beyan Transit Uygulaması (TRIM/TREX) gibi sistemler de 2017 yılında yürürlükten kalkmış olup transit ticaret işlemleri günümüzde farklı yöntemlerle gerçekleştirilmektedir. Bu gelişmeler, transit ticaretin mevzuat açısından basitleştirilmesine ve süreçlerin dijitalleşmesine katkı sağlamaktadır.

Transit Ticaret İstisna Kodu Nedir?

Transit ticaret işlemleri vergi türleri arasında yer alan KDV’den muaf olduğundan, bu işlemlerde kullanılan faturalara özel bir istisna kodu eklenmektedir. Transit ticaret işlemi yaparken fatura kesildiğinde, e-arşiv veya kâğıt faturalarda istisna fatura tipi seçilmelidir. Bu istisna tipi, KDV’nin uygulanmadığı işlemleri belgelemek için kullanılmaktadır. Eğer fatura istisna kapsamında düzenlenmemişse fatura tipi satış olarak seçilmeli ve transit ticaret istisna kodu olarak “351 – İstisna Olmayan Diğer” kodu kullanılmalıdır. Bu kodlar, Gelir İdaresi Başkanlığı‘nın KDV mevzuatına uygun şekilde işlem yapılmasını sağlamaktadır. Böylece transit ticaret işlemlerinde KDV muafiyeti sağlanarak faturalar da bu düzenlemeye göre kesilmektedir.

Transit Ticaret Rejimi Nedir?

Transit ticaret rejimi, bir ülkeye ithal edilmemiş, serbest dolaşıma girmemiş malların, bir ülkenin gümrük bölgesinden başka bir ülkeye taşınmasını sağlayan bir gümrük rejimi olarak tanımlanmaktadır. Bu rejim, malların Türkiye üzerinden transit geçişini düzenleyerek ithalat vergilerine ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmamaktadır. Mallar, Türkiye gümrük bölgesinden geçerken gümrük gözetimi altında tutulup sevk evrakları ile ticaret belgeleri, ilgili mevzuatlara uygun şekilde düzenlenmektedir. Transit ticaret rejimi, uluslararası ticaretin güvenli ve düzenli bir şekilde yapılmasını sağlamaktadır. Aynı zamanda Türkiye üzerinden geçen ticaret trafiğinin sorunsuz ilerlemesini temin etmektedir.

Transit Ticaret Rejiminde Asıl Sorumlu Kimdir?

Transit ticaret rejiminde asıl sorumlu, rejim beyanında bulunan veya adına rejim beyanında bulunulan kişidir. Bu kişi, ticari işlemlerin gümrük mevzuatına uygun şekilde yapılmasından ve gerekli teminatların sağlanmasından sorumlu olmaktadır. Transit ticaret rejimi, teminatlı bir rejim olduğu için asıl sorumlu kişi, aynı zamanda teminat sahibi olmaktadır. Malların transit sürecinde herhangi bir sorun çıkmaması ve gümrük işlemlerinin tamamlanması, asıl sorumlu kişinin yükümlülükleri arasında yer almaktadır. Bu sorumluluklar, malların taşınmasından itibaren varış noktasında gümrük işlemleri tamamlanana kadar devam etmektedir.

Transit Ticaret Rejimi Ne Zaman Sona Erer?

Transit ticaret rejiminin son bulması, ancak mallar varış gümrük idaresine ulaştığında ve gerekli belgeler sunulduğunda gerçekleşmektedir. Transit  ticaret rejimi, malın Türkiye üzerinden geçerek başka bir ülkeye gitmesi sürecini ifade etmektedir. Mallar gümrük gözetimi altında taşındığı için varış noktasında gümrük işlemlerinin tamamlanması ile rejim sona ermektedir.

Transit Ticarette Hangi Kur Alınır?

Transit ticaret işlemlerinde, döviz kuru belirlenirken farklı işlemler için ayrı kur uygulanmaktadır. Alış faturalarında döviz satış kuru, satış faturalarında ise döviz alış kuru dikkate alınmaktadır. Bu uygulama, döviz bazında yapılan ticaret işlemlerinin muhasebe kayıtlarına doğru şekilde yansıtılması açısından önem taşımaktadır.

Transit Ticarette KDV Beyannamesi Nerede Gösterilir?

Transit ticaret işlemleri, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu kapsamında KDV’ye tabi tutulmamaktadır. Bu nedenle transit ticarette KDV beyannamesi düzenlenmesi zorunlu değildir. Ancak yapılan ticaretin KDV istisnası kapsamında olduğunu göstermek için KDV beyannamesinde “Kısmi İstisna Kapsamına Giren İşlemler” bölümünde, 235 kodlu satır kullanılmaktadır. Bu satır, transit ticaret işlemlerinin KDV istisnası kapsamında yapıldığını belgeleyerek ticari işlemin muhasebeleştirilmesini sağlamaktadır. Böylece, KDV beyannamesinde ilgili satırın doğru şekilde doldurulması, mevzuata uygun şekilde işlem yapılmasını garanti altına almaktadır.

Transit Ticaret Yaparken Gümrük Beyannamesi Verilir mi?

Transit ticaret işlemlerinde, mallar Türkiye’ye giriş yapmadığı takdirde gümrük beyannamesi düzenlenmesine gerek yoktur. Transit ticaretin en temel özelliği, malın Türkiye’de herhangi bir kullanım veya satışı olmadan, sadece Türkiye üzerinden geçmesi veya transit geçiş yapılmasıdır. Bu durumlarda mal, başka bir ülkeden gelip doğrudan üçüncü bir ülkeye sevk edilmektedir. Bu süreçte Türkiye, sadece bir geçiş noktası olmaktadır. Ancak mallar Türkiye sınırları içindeki antrepolar veya serbest bölgeler arasında taşınıyorsa bu durumda gümrük beyannamesi düzenlenmesi zorunlu hâle gelmektedir. Antrepo veya serbest bölgeden serbest bölgeye geçişlerde ya da antrepolar arası taşımalarda gümrük işlemleri, Türkiye’nin mevzuatına uygun şekilde yapılarak beyannamenin sunulması gerekmektedir. Transit ticaretin diğer türlerinde ise ürün, Türkiye’ye fiilen girmediği sürece gümrük vergisi geçerli olmadığı için beyanname de verilmemektedir.

Transit Ticaret KDV’ye Tabi Tutulur mu?

Transit ticaret işlemleri, malların Türkiye’ye fiziki olarak girmemesi durumunda KDV’ye tabi tutulmamaktadır. 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 1 ve 6. maddeleri uyarınca, Türkiye sınırları dışında bulunan veya transit olarak başka bir ülkeye gönderilen malların KDV’ye tabi olmadığı belirtilmektedir. Örneğin, Türkiye’ye girmeden, bir ülkeden alınan malın doğrudan başka bir ülkeye satılması durumunda KDV uygulanmamaktadır. Ayrıca Türkiye’deki serbest bölgelerden veya antrepolardan başka ülkelere yapılan satışlar da aynı şekilde KDV’den muaf tutulmaktadır. Bununla birlikte Türkiye üzerinden transit ticaret yapan firmalara limanlarda sunulan bazı hizmetler (örneğin gümrük müşavirliği veya lojistik hizmetleri) Türkiye’de ifa ediliyorsa bu hizmetler de KDV’ye tabi olabilmektedir. Yani, transit ticarette mallar KDV’den muaf tutulurken Türkiye’de verilen bazı hizmetler, KDV kapsamında değerlendirilebilmektedir.

Transit Ticaret Kapsamında Düzenlenen Belgeler Damga Vergisine Tutulur mu?

Transit ticarete ilişkin düzenlenen belgeler, damga vergisinden muaftır. 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun Ek 2/1-ç maddesine göre, transit ticaret işlemleri kapsamında düzenlenen kâğıtlar, yani satın alma ve satış belgeleri, damga vergisine tabi tutulmamaktadır. Bu durum, transit ticaret yapan şirketler için önemli bir mali avantaj sunmaktadır. Transit ticarette, özellikle uluslararası ticaret anlaşmaları ve ticari belgeler üzerinden düzenlenen evraklar çoğu zaman vergiden muaf tutulmakta olup bu belgelerle yapılan işlemler, düşük maliyetle yürütülebilmektedir. Böylece transit ticaret, damga vergisi yükünden arındırılmış bir ticaret türü olarak işlem görmektedir.

Transit Ticaret Muhasebe Kaydı Nasıl Yapılır?

Transit ticarette satılan mallar, fiziksel olarak işletmenin stoklarına girmemektedir. Bu nedenle transit ticaret muhasebe kaydında farklı bir yöntem izlenmektedir. Transit ticaret yapan firmalar, malları muhasebe kayıtlarında 157 Diğer Stoklar hesabında izlemektedir. Bu hesap, işletmeye fiilen girmeyen, ancak ticari faaliyetlerde kullanılan malların muhasebeleştirilmesi amacıyla kullanılmaktadır. Satışlar ise 601 Yurtdışı Satışlar hesabında takip edilmektedir. Malların ticareti sırasında yapılan tüm işlemler, işletmenin muhasebe kayıtlarına işlenerek ticari defterlere kaydedilmektedir. Ticaret sonucunda elde edilen kârlar da muhasebe kayıtlarında yer alarak ilgili dönem için gerekli beyannameler ile bildirilmektedir.

Transit Ticaret İhracat Sayılıyor mu?

Transit ticaret, ihracat, mikro ihracat veya e-ihracat olarak kabul edilmemektedir. Çünkü bu ticaret türünde malların Türkiye sınırları içinde herhangi bir kullanımı veya satışı söz konusu olmamaktadır. Transit ticaret, bir ülkeye mal ithal etmeden, yalnızca o ülke üzerinden geçen bir ticaret faaliyeti olarak gerçekleşmektedir. Bu işlemde mallar, başka bir ülkeden alınıp transit ülke üzerinden geçerek başka bir ülkeye satılmaktadır. İhracat ise ülkede üretilen veya serbest dolaşıma girmiş malların yurt dışına satılması anlamına gelmektedir. Transit ticaret, doğrudan transit ülkenin ticari sınırlarını aşmadan gerçekleştirildiği için bu kapsamda değerlendirilememektedir. Dolayısıyla transit ticaret işlemleri, ihracat veya e-ihracat yapmakla ilgili olmadığından, bu ticareti gerçekleştirenler ihracatçılara sağlanan teşvikler, vergi avantajları veya ihracat kredilerinden yararlanamamaktadır.

Transit Ticaret Bedelleri Türkiye’ye Getirilmek Zorunda mıdır?

Transit ticaret kapsamında elde edilen bedellerin Türkiye’ye getirilmesi zorunlu değildir. 2018 yılında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından yayımlanan İhracat Genelgesi’nin 22. maddesine göre, transit ticaret bedelleri üzerindeki tasarruflar serbest bırakılmıştır. Bu genelge, transit ticaret yapan firmaların elde ettikleri gelirlerin Türkiye’ye getirilme zorunluluğunu ortadan kaldırmaktadır. Buna bağlı olarak transit ticaret işlemi sonucunda elde edilen kazançlar, firmalar tarafından yurt dışında tutulabilmektedir. Bu bedellerin Türkiye’ye getirilmeksizin serbestçe kullanılması da mümkün olmaktadır. Firmalar, bu ticaretten elde ettikleri gelirleri kendi ticari stratejilerine uygun şekilde değerlendirme serbestisine sahiptir. Yani, transit ticaret bedellerinin ülkeye transfer edilmesi yasal bir gereklilik olmamaktadır. Ancak firmalar isterlerse bu gelirleri Türkiye’ye getirebilir.