Intermodal Taşımacılık Nedir? Nasıl Yapılır? (2025)

Küresel ticaretin büyümesiyle birlikte, lojistik süreçlerde verimlilik ve maliyet optimizasyonu her zamankinden daha büyük önem kazanmıştır. Ancak geleneksel taşımacılık yöntemleri, özellikle uzun mesafeli ve çok aşamalı sevkiyatlarda zaman kaybı, yüksek maliyet ve çevresel etkiler gibi ciddi sorunlar ortaya çıkarmaktadır. Bu durum ise firmaları daha sürdürülebilir ve entegre lojistik çözümleri arayışına itmektedir. İşte bu noktada, intermodal taşımacılık; farklı taşıma modlarını bir arada kullanarak hem operasyonel esneklik sağlayan hem de lojistik süreçlerin etkinliğini artıran stratejik bir çözüm olarak öne çıkmaktadır.

Bu içeriğimizde, intermodal taşımacılığın ne olduğunu, nasıl uygulandığını ve 2025 yılı itibarıyla sektördeki yerini detaylı şekilde ele alınacaktır.

Intermodal Taşımacılık Nedir?

Intermodal taşımacılık, bir yükün aynı konteyner veya taşıma birimi içinde birden fazla ulaşım modu kullanılarak sevk edilmesidir. Bu yöntemde yük; deniz, demir veya kara yolu gibi taşıma modları arasında aktarılırken konteynerin kendisi taşınmaktadır. Konteynerin içindeki yük boşaltılıp yeniden yüklenmemektedir. Normalde taşıma türü değiştiğinde yapılan bu boşaltma-yükleme işlemi, elleçleme olarak adlandırılmaktadır. Intermodal taşımacılıkta bu işleme ihtiyaç bulunmamaktadır. Böylece bir noktadan diğerine ürün taşınırken her aşamada uygun taşıma araçları kullanılarak maliyet, hız ve güvenlik optimizasyonu yapılmaktadır. Intermodal taşımacılık, konteyner standardizasyonu sayesinde 1960’lardan itibaren gelişmiş, günümüzde modern lojistiğin temel taşlarından biri haline gelmiştir.

Intermodal Taşımacılığın Avantajları Nelerdir?

Intermodal taşımacılık, şirketlere maliyet tasarrufu, sürdürülebilirlik ve çeşitli operasyonel üstünlükler sağlamaktadır. Aşağıdaki listede intermodal taşımacılığın avantajları sıralanmaktadır:

• Maliyet Verimliliği: Intermodal taşımacılık, uzun mesafelerde demir ve deniz yolu gibi ekonomik taşıma modlarını kullanarak önemli ölçüde maliyet tasarrufu sağlamaktadır. Konteyner içindeki ürünlerin varışa kadar yeniden elleçlenmemesi, limanlarda veya aktarma noktalarında ek işçilik maliyetlerini azaltmaktadır. Özellikle yüksek hacimli yüklerde demir yolu ile taşınan birim maliyet, kara yoluna göre daha düşük olmakta, bu sayede şirketler için rekabetçi taşıma ücretleri mümkün hâle gelmektedir.
• Çevresel Sürdürülebilirlik: Yüklerin büyük kısmının tren veya gemiyle taşınması, fosil yakıt tüketimini ve sera gazı emisyonlarını azaltmaktadır. Birim yük başına daha fazla mal taşındığı için enerji verimliliği artmakta, bu da şirketlerin çevre dostu taşımacılık hedeflerine ulaşmasına katkı sağlamaktadır. Böylece intermodal taşımacılık yapmak, çevre dostu ve sürdürülebilir bir alternatif hâline gelmektedir. 
• Daha Az Hasar ve Kayıp Riski: Yükün varış noktasına kadar zarar görmeden ulaştırılabilme ihtimali, elleçleme işleminin ortadan kalkması sayesinde daha olası olmaktadır. Kargo operasyonları açısından da yükün konteyner içinde mühürlü kalması sayesinde hasar ve hırsızlık riski minimuma inmektedir.
• İzlenebilirlik ve Yönetilebilirlik: Günümüzde gelişmiş dijital takip sistemleri ve standart işaretlemeler sayesinde intermodal rotalar boyunca yük takibi kolaylaşmaktadır. Konteynerlerin üzerindeki standart numaralar ve GPS tabanlı takip cihazları ile sevkiyatın her aşaması gerçek zamanlı olarak izlenebilmektedir. Bu sayede taşıma süreci boyunca lojistik yönetimi daha şeffaf olmakta, hem gönderici hem de alıcı yükün nerede olduğunu ve tahmini varış zamanını önceden bilmektedir.
• Yük Kapasitesi ve Ölçeklenebilirlik: Intermodal taşımacılık, çok sayıda konteyneri tek seferde taşıyabilen tren ve gemiler sayesinde yüksek hacimli gönderileri güvenli ve düzenli şekilde ulaştırabilmektedir. Örneğin bir tren, yüzlerce konteyneri binlerce kilometre uzağa düşük maliyetle taşıyabilmektedir. Bu da talep artışlarına karşı ölçeklenebilir bir çözüm sunmaktadır. Şirketler, büyüyen tedarik zinciri ihtiyaçlarını intermodal taşımacılık ile karşılayarak ürünlerini pazarlara ulaştırma noktasında hız ve kapasite avantajı elde etmektedir.

Intermodal taşımacılığın sunduğu bu avantajlar, özellikle yeni pazarlara açılmak isteyen girişimcilik odaklı işletmeler için başlangıç aşamasında önemli bir destek sağlamaktadır. 

Intermodal Taşımacılıkta Karşılaşılan Zorluklar Nelerdir?

Söz konusu taşımacılık modeli, işletmeler için birtakım handikapları da beraberinde getirmektedir. Intermodal taşımacılıkta karşılaşılan zorluklar, aşağıdaki gibi sıralanmaktadır: 

• Hava Koşullarına Duyarlılık: Fırtına, yoğun kar yağışı ya da sağanak, deniz ve demir yolu gibi modların programında gecikmelere yol açabilmektedir. Özellikle uzak mesafelerde hava koşullarının etkisiyle aksayan bir taşıma modu, tüm sevkiyat planını olumsuz yönde etkileyebilmektedir 
• Operasyonel Güçlükler ve Koordinasyon Sorunları: Birden fazla taşıma modu ile farklı firma ve terminallerin devrede olması, zamanlama ve iletişimi zorlaştırabilmektedir. Aktarma noktalarındaki beklemelerin önlenebilmesi için tüm paydaşların titiz bir planlama süreci yürütmesi gerekmektedir.
• Altyapı ve Ekipman Gereksinimleri: Limanlar ve demir yolu terminalleri gibi kritik aktarma noktalarında özel vinç veya reach stacker gibi ekipmanlar bulunmalıdır. Kırsal bölgelerde veya altyapı eksiği olan terminallerde konteyner aktarımının güçleşmesi, intermodal taşımacılık sisteminin etkinliğini sekteye uğratabilmektedir.  
• Yasal Prosedürler ve Evrak Yükü: Uluslararası bir rotada her modun farklı güvenlik ve gümrük kuralları devreye girmektedir. Karayolu için CMR belgesi, deniz yolu için konşimento gibi belgelerin eksiksiz hazırlanması, doğru bir planlama ve yeterli seviyede uzmanlık gerektirmektedir.
• Hasar ve Kayıp Riski: Intermodal taşımacılıkta yük elleçlemesi daha az olsa da uzun rotalarda konteyner içindeki hasarlar varışa kadar fark edilemeyebilmektedir. Ayrıca konteynerin yanlış güzergâha yüklenmesi gibi hatalar, teslimat süreçlerini geciktirebilmektedir.

Intermodal taşımacılık, doğru planlandığında yüksek seviyede verimlilik sunan bir modeldir; ancak modlar arası koordinasyon ve altyapı kalitesi büyük önem teşkil etmektedir. Hava koşullarından evrak düzenine kadar uzanan bu zorlukların üstesinden gelmek için ise paydaşlar arasındaki bilgi akışı ve ön hazırlık süreçleri dikkatle planlanmalıdır. 

Intermodal Taşımacılık ile Hangi Ürünler Taşınabilir?

Farklı sektörlerin tedarik zinciri ihtiyaçlarını karşılayan intermodal taşımacılık, geniş bir ürün yelpazesini güvenli ve etkin biçimde taşıma imkânı sunmaktadır. Intermodal yöntemi ile taşınabilecek ürünler, aşağıdaki listede sıralanmaktadır: 

• Tüketici ve Perakende Ürünleri: Tekstil, elektronik, ev eşyası gibi yüksek hacimli ürünler intermodal taşımacılık sayesinde üretici depolarından perakende dağıtım merkezlerine kolayca aktarılabilmektedir. Tüketici elektroniği, tekstil ve ev ürünleri gibi yüksek hacimli siparişlerde intermodal taşımacılık, özellikle e-ticaret yapmak isteyen işletmelere güvenli ve sürdürülebilir bir lojistik altyapı sunmaktadır.
• Gıda ve Soğuk Zincir Ürünleri: Meyve, sebze, et ve süt ürünleri gibi bozulabilir gıdalar, soğutmalı konteynerler (reefer) içinde taze kalacak şekilde taşınabilmektedir. Üstelik e-ihracat yapmak isteyen firmalar da ürünlerini bozulmadan ve zamanında teslim edebilme fırsatı bulmaktadır. 
• Sanayi Ham Maddeleri ve Yarı Mamuller: Maden cevheri, çelik, kömür, kereste veya kimyasal ham maddeler gibi ağır ve hacimli ürünler, tren ve gemi kombinasyonuyla uzak mesafelere ekonomik olarak sevk edilebilmektedir. 
• Otomotiv ve Ağır Makine Ürünleri: Araçlar, yedek parçalar ve büyük iş makineleri parçalara ayrılarak veya özel konteynerlerde taşınabilmektedir.
• Tehlikeli ve Kimyasal Ürünler: Yanıcı, patlayıcı ve aşındırıcı gibi ADR kapsamındaki maddeler de intermodal taşımacılıkla güvenle sevk edilebilmektedir.

Farklı sektörlerden geniş ürün gamını güvenle taşıma potansiyeli, intermodal taşımacılık yöntemini geleceğin lojistik stratejileri arasında önemli bir konuma yerleştirmektedir.

Intermodal Taşımacılık Yapabilmek için Yasal Gereklilikler Nelerdir?

Türkiye’de intermodal taşımacılık faaliyetleri gösteren işletmelerin, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından belirlenen yasal düzenlemelere dikkat etmeleri gerekmektedir. Intermodal taşımacılık için gerekli belgelere dair detayları aşağıda bulabilirsiniz.

Taşımacılık Yetki Belgeleri

Uluslararası ticari eşya taşımacılığı için gerekli olan C2 Yetki Belgesi, 2023’te Kara Yolu Taşıma Yönetmeliği‘nde yapılan değişiklik üzerine kaldırılmıştır. Intermodal taşımacılık faaliyeti gösteren firmaların bunun yerine L2 Yetki Belgesi almaları gerekmektedir. R2 ise uluslararası ve yurt içi taşıma işlerinin organizatörlüğünü yapacak firmalara verilmektedir. 2023 yılında mevzuatta yapılan değişiklik ile R2 Belgesi yerine TİO (Taşıma İşleri Organizatörlüğü) Yetki Belgesi alınması gerekmektedir. Faaliyet alanın yurt içi olması durumunda ise R1 Belgesi düzenlenmektedir. Şirketlerin faaliyetlerine uygun yetki belgelerine sahip olmadan intermodal taşımacılık faaliyetine başlamaları durumunda yasal yaptırımlarla karşılaşmaları söz konusu olmaktadır. 

Gümrük Mevzuatına Uygunluk

Uluslararası taşımaların başlayabilmesi için ürünle ilgili bilgiler, resmî olarak gümrük beyannamesiyle beyan edilmelidir. Bu resmî evrak; eşyanın içeriğini, maddi değerini ve hangi vergi düzenlemelerine tabi olduğunu ilgili makamlara bildirmek amacıyla düzenlenmektedir. Türkiye ile Avrupa Birliği ülkeleri arasındaki ticarette kullanılan A.TR (Admission Temporaire Roulette) Dolaşım Belgesi, sanayi ürünlerinin serbest dolaşıma tabi olduğunu kanıtlamakta, ilgili eşyanın gümrük vergilerinden muaf olarak hareketini sağlamaktadır. Ürünlerin tercihli ticaret anlaşmaları kapsamına girdiği durumlarda ise eşyanın menşe ülkesini ve ilgili anlaşmaya uygunluğunu kanıtlamak üzere EUR.1 Dolaşım Sertifikası düzenlenmektedir. Yükün menşe ülkesini belgelemek ve tercihli olmayan ticarette ithalatçı ülke tarafından talep edildiğinde sunmak üzere ise menşe şahadetnamesi alınmaktadır.

Çevresel ve Güvenlik Standartları

Özellikle tehlikeli maddeler içeren yüklerin taşınmasında kara yolu aşamalarında ADR Yönetmeliği’ne uygun hareket edilmesi zorunludur. Bu kapsamda taşıyıcı firmaların eğitimli personel istihdam etmesi, araçlarında gerekli işaretlemeleri ve güvenlik ekipmanlarını bulundurması büyük önem taşımaktadır. Lojistik işletmeleri, faaliyetlerini uluslararası normlara uygun biçimde sürdürmeli, çevresel etkileri asgariye indirirken iş sağlığı ve güvenliği açısından da gerekli önlemleri almalıdır. Bu doğrultuda firmalar, ilgili ISO belgelerini temin ederek çevresel ve güvenlik standartlarına uygunluklarını gösterebilmektedir. 

ISO 14001, firmaların çevresel etkilerini ölçüp kontrol altına almasını sağlayan bir yönetim sistemidir. Bu kapsamda enerji kullanımı, atık yönetimi ve çevreye zarar verebilecek süreçlerin takibi düzenli biçimde yapılmaktadır. ISO 45001 ise iş kazalarını ve riskleri en aza indirgemeye yönelik uygulamaların benimsenmesini sağlamakta hem kurum içi hem de müşteriler nezdinde güvenilirlik oluşturmaktadır. Her iki belge için de doğrudan yasal bir zorunluluk bulunmamaktadır; ancak bu belgelerin temini süreçlerin daha kolay ve yönetilebilir olmasına katkı sağlamaktadır. 

Sigorta ve Taşımacılık Sözleşmeleri

Intermodal taşımacılıkta taşıma modlarına özgü belgelerin titizlikle hazırlanması gerekmektedir. Deniz yolunda kullanılan konşimento, demir yolu taşımalarında düzenlenen CIM makbuzu gibi evrak, yükün yasal güvenceler altında ve sorumluluk sınırları net şekilde belirlenmiş olarak taşınmasını sağlamaktadır. Kara yolu taşımacılığında da CMR sigortası yaptırılması gerekmektedir. İlgili sigorta sayesinde yük; CMR Konvansiyonu (Convention Marchandise Routier) hükümleri çerçevesinde hasar, gecikme veya diğer olası aksaklıklardan kaynaklanan sorumluluklara karşı teminat altına alınmaktadır. Üstelik taşınan malın karşılaşabileceği zararların ilgili modun taşıma sözleşmesi hükümleri doğrultusunda tazmin edilebilmesini mümkün kılmaktadır. 

Liman ve Demir Yolu Operasyonları için Lisanslar

Türkiye’de demir yolu taşımacılığı özel sektöre açılmıştır. Özel firmalar, tren seferlerini TCDD altyapısı üzerinde gerçekleştirmek için Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın Demir Yolu Düzenleme Genel Müdürlüğü tarafından verilen yetki belgesine sahip olmalıdır. Ayrıca firmaların TCDD ile altyapı kullanım anlaşmaları yaparak gerekli emniyet sertifikalarını almaları da zorunludur. Liman operasyonlarında ise gemi acentesi hizmeti verecek gerçek veya tüzel kişiler, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’ndan alınan yetki belgesine sahip olmalıdır. Limanlarda konteynerlerin elleçlenmesi sürecinde liman otoritelerinin düzenlemelerine uyularak liman işletme ruhsatı ve terminal işletme belgesi temin edilmelidir. 

Uluslararası Taşımacılık Anlaşmalarına Uygunluk

Eşyaların Kara Yolundan Uluslararası Nakliyatı İçin Mukavele Sözleşmesi (CMR Konvansiyonu), taşıyıcıların yük hasarı, kaybı ya da teslimdeki gecikmelerden doğan sorumluluklarını standart hâle getirmektedir. Böylelikle iki ülke arasındaki kara yolu taşımalarında tutarlılığı sağlamaktadır. Türkiye, 1975 tarihli TIR Sözleşmesi’ne taraftır. Mühürlenmiş konteynerlerin transit ülkelerde detaylı gümrük kontrollerine tabi tutulmadan varış noktasına ulaşması mümkün olmaktadır. 1926’da yürürlüğe giren Kabotaj Kanunu, Türkiye’nin deniz ticareti üzerindeki egemenlik haklarını koruma amacı taşımaktadır. Kanun gereği, iki Türk limanı arasındaki yük ve yolcu taşımacılığı yalnızca Türk bayraklı deniz taşıtları tarafından gerçekleştirilebilmektedir. 

Intermodal Taşımacılık Nasıl Yapılır?

Intermodal taşımacılık; yükün farklı taşıma altyapılarında ilerleyebilmesi için detaylı planlama, doğru ekipman seçimi, aktarma organizasyonu ve dijital lojistik yönetimi gerektiren katmanlı bir operasyon sürecidir. Yazının devamında tüm bu kritik adımlar, ayrıntılı biçimde ele alınmaktadır. 

Taşımacılık Planlamasının Yapılması

Başarılı bir intermodal taşımacılık süreci, gönderinin niteliğine uygun taşıma senaryosunun kurgulanmasıyla başlamaktadır. Gönderilecek yükün niteliğine ve varış noktasına göre en uygun güzergâh ve taşıma modları belirlenerek bir plan oluşturulmaktadır. Bu aşamada hangi konteyner tipinin kullanılacağı, tahmini transit süreleri ve maliyet kalemleri hesaplanmaktadır. Örneğin; yükün boyutlarına göre 20ft veya 40ft konteyner seçimi yapılmakta, ardından en iyi rota ve taşıma kombinasyonu planlanmaktadır. Son olarak taşımanın her ayağı için rezervasyonlar yapılmakta, hava durumu veya gümrük süreçleri gibi noktalarda olası riskler değerlendirilerek alternatif senaryolar hazırlanmaktadır. Intermodal taşıma güzergâh ve maliyet analizleri gibi unsurların baştan belirlenmesi, işletmelerin lojistik odaklı bir iş planı oluşturmasında kritik rol oynamaktadır.

Uygun Taşıma Modlarının Belirlenmesi

Bu adımda yükün özelliklerine ve mesafeye göre hangi taşıma modlarının kullanılacağı kararlaştırılmaktadır. Kara yolu taşımacılığı, genellikle yükü çıkış noktasından alıp varış yerine teslim edecek şekilde başlangıç ve bitiş halkası olarak seçilmektedir. Uzun mesafeli kısım için ise demir veya deniz yolu gibi daha ekonomik ve yüksek kapasiteli modlar tercih edilmektedir. Örneğin kıtalar arası bir gönderide konteyner, önce kamyon ile limana, oradan gemiyle başka bir ülkeye taşınabilmektedir. Aşamalar planlanırken varış süresi, operasyonel maliyet, güzergâh üzerindeki altyapı olanakları ve taşıma kapasitesi gibi unsurlar dikkate alınmakta, en verimli rota buna göre şekillendirilmektedir.

Yükleme ve Yük Boşaltma Süreçlerinin Organize Edilmesi

Intermodal taşımacılığın en hassas aşamalarından biri, konteynerin taşıma zinciri boyunca farklı taşıyıcı altyapılar arasında sorunsuz biçimde devredilmesidir. Bunun için liman ve terminal operasyonlarının önceden planlanması gerekmektedir. Yükler, konteynere yerleştirilip mühürlendikten sonra gümrük işlemleri tamamlanmakta, ardından taşıyıcı araca aktarılmaktadır. Limandan gemiye yükleme veya demir yolu terminalinde vagona aktarma gibi ara noktalarda gerekli vinç, forklift gibi ekipmanlar hazır bulundurulmaktadır. Aktarma noktalarında konteynerlerin hızlıca indirilip bindirilmesi ve hasar almadan süreçlerin tamamlanması sağlanmaktadır.

Gerekli Lojistik ve Gümrük İşlemlerinin Tamamlanması

Taşımaya geçilmeden önce ihracatçı firma, sevkiyatın yasal zeminde ilerleyebilmesi için gümrük beyannamesi ile birlikte tüm ticari evrakı eksiksiz şekilde düzenlemelidir. Sevkiyat sırasında konteyner aktarma noktalarında transit gümrük işlemleri yapılması gerekiyorsa önceden Transit Rejimi kapsamında T1 gibi belgeler düzenlenmektedir. Ayrıca varış ülkesinde gümrükten sorunsuz geçiş için alıcının ithalat evrakı da önceden tamamlanmaktadır. Lojistik açıdan her mod için rezervasyonlar ve taşıma emirleri hazırlanmaktadır. Örneğin; demir yolu için vagon tahsisi, deniz yolunda ise konteyner gemisinde yer ayırtılmaktadır. Gümrük işlemlerindeki gecikmeler maliyetleri artırabileceğinden deneyimli gümrük müşavirleriyle çalışılarak mevzuata uygunluk sağlanabilmektedir. Böylece yük, sınır geçişlerinde ve varış gümrüğünde engelle karşılaşmadan teslim edilebilmektedir. 

Taşıma Araçları ve Ekipmanlarının Koordine Edilmesi

İlk taşıma modu olan kara yolu için uygun kapasiteli kamyon veya çekiciler, planlanan zamanda yükleme noktasında hazır olmalıdır. Demir yolu segmenti için gerekli vagonların ve lokomotiflerin temini, sefer tarifesine uygun şekilde yapılmaktadır. Liman ve terminal ekipmanları, konteynerler varır varmaz işlem yapabilecek durumda olmalıdır. Farklı taşıyıcılar ve operatörler arasında koordinasyon, önceden yapılacak toplantılar ve bilgi paylaşımları ile sağlanmaktadır. Örneğin deniz yolu taşımasından sorumlu gemi acentesi ile demir yolu operatörü, geminin varış saatine göre tren kalkış saatini uyumlu hâle getirmektedir. 

Dijital Takip ve Yönetim Sistemlerinin Kullanılması

Günümüzde intermodal taşımacılıkta taşıma sürecinin her aşamasını dijital platformlar aracılığıyla yönetmek büyük avantaj sağlamaktadır. Önde gelen FourKites ve Project44 gibi bulut tabanlı takip platformları, konteynerlerin konum bilgilerini ve sevkiyat süreçlerindeki ilerlemeyi gerçek zamanlı olarak sunmakta, böylelikle lojistik operasyonları daha şeffaf hâle getirmektedir. Bu tür uygulamalar, uluslararası taşımacılık verilerinin tek bir ekranda toplanıp analiz edilmesine olanak tanıyarak olası gecikme veya sorunların erken tespitini sağlamaktadır. 

Global ölçekte tanınan TMS uygulamaları; örneğin SAP ve Oracle Transportation Management, lojistik süreçlerin tüm aşamalarını merkezî bir platformdan, entegre ve sistematik biçimde yönetmeyi sağlayan çözümlerdir. Bu platformlar, abonelik tabanlı hizmet modeliyle kapsamlı veri entegrasyonu, operasyonel izleme ve analiz imkânları sunarak büyük ölçekli işletmelerin karmaşık lojistik zincirlerini daha etkili yönetmelerine olanak tanımaktadır. Öte yandan küçük işletmeler ise ücretsiz modüllerle entegre çalışan, Google Maps API temelli çözümlere yönelmektedir. 

Maliyet ve Zaman Optimizasyonunun Sağlanması

Intermodal taşıma sürecinin planlanmasından yürütülmesine kadar her aşamada maliyet ve transit süre optimizasyonu gözetilmektedir. Örneğin, yurt dışına ürün göndermek isteyen bir firma, çok acil olmayan ancak büyük hacimli bir yük için deniz ve demir yolu kombinasyonuyla maliyetlerini düşürebilmektedir. Aciliyeti yüksek bir sevkiyatta ise hava yolu entegre edilerek süre kısaltılabilmektedir. Taşıma modlarının ücret tarifeleri, yakıt maliyetleri ve gümrük vergileri dikkate alınarak en uygun rotanın seçilmesi önemlidir. Ayrıca konteynerlerin dönüş yüküyle doldurulması (backhaul) veya grupaj yapılarak birden çok gönderici yükünün birleştirilmesi gibi yöntemlerle verimlilik artırılabilmektedir.

Teslimatın Güvenli ve Zamanında Gerçekleştirilmesi

Son taşıma modu, konteyneri varış noktasındaki terminalden alarak alıcıya ulaştırmaktadır. Bu aşamada önceki tüm modlardan kaynaklanabilecek gecikmelerin telafi edilmesi zor olacağından planlamaya uygun olarak son teslimat gerçekleştirilmektedir. Yükün zamanında teslimi, müşteri memnuniyeti açısından kritik bir performans göstergesidir. Bu nedenle intermodal operasyonu yöneten ekip, teslimat yaklaşırken süreci yakından izlemekte, gerekirse alternatif düzenlemeler yapmaktadır. Örneğin tren seferinde bir gecikme olduysa varış noktasında ekstra araç ve personel ile hızlı boşaltma yapılarak kayıp zaman telafi edilebilmektedir. Nihai olarak konteyner alıcının tesisinde boşaltılmakta ve ürünler kontrol edilerek teslim alınmaktadır. Tüm bu adımların planlandığı gibi yürütülmesi hâlinde yükün güvenli ve zamanında teslimi mümkün olmaktadır. 

Intermodal Taşımacılık ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Intermodal Operasyon Nedir?

Intermodal operasyon, bir yükün farklı modlar arasında taşınma sürecinin bütününü ifade etmektedir. Operasyon kapsamında yük, konteyner içinde sırasıyla kamyon, tren ve gemi gibi birden fazla taşıma aracıyla sevk edilmektedir. Gönderici, taşımanın kara yolu kısmı için farklı, demir veya deniz yolu kısmı için farklı uzmanlaşmış taşıyıcılarla çalışabilmektedir. Tüm bu farklı aşamalar entegre bir plan dâhilinde koordine edilerek tek bir lojistik operasyon olarak yönetilmektedir.

Intermodal Taşıma Yöntemi Güvenli midir?

Doğru planlama ve uluslararası standartlara uygun güvenlik önlemleri uygulandığında intermodal taşımacılık yöntemi yük transferinde riskleri en aza indirmekte ve yüksek emniyet sağlamaktadır. Bu yapı sayesinde yükün hasar görme, kaybolma veya dış etkenlerden etkilenme olasılığı önemli ölçüde azaltılmaktadır. Elbette hava koşulları veya kaza gibi beklenmeyen durumların söz konusu olması da mümkündür. Ancak firmalar, risk yönetiminde gelişmiş takip sistemleri ve sigorta güvencelerinden faydalanarak proaktif önlemler alabilmektedir. 

Intermodal Taşımacılık Hangi Sektörlerde Yaygın Olarak Kullanılır?

Perakende sektöründe yüksek hacimli ürünlerin üretici tesislerinden dağıtım noktalarına aktarılmasında tercih edilen bir yöntemdir. İmalat sektöründe ise ham maddelerin fabrikalara taşınması veya yarı mamullerin tesisler arasında aktarılması için kara ve demir yolu kombinasyonları kullanılmaktadır. Intermodal taşımacılığın sıklıkla kullanıldığı sektörlerden bir diğeri ise otomotivdir. Araçlar, yedek parçalar ve montaj ekipmanları, fabrikalar arasında veya dağıtım noktalarına intermodal yöntemle ulaştırılmaktadır. 

Intermodal Taşımacılık ve Multimodal Taşımacılık Arasındaki Farklar Nelerdir?

Intermodal taşımacılık ve multimodal taşımacılık arasındaki farklar yükün taşınma şekli ile doğrudan ilgilidir. Intermodal taşımacılık, gönderinin tek bir taşıma birimi içinde kalması esasına dayanan, farklı ulaşım modları arasında devredilmesini sağlayan işlemidir. Bu süreçte konteynerin bütünlüğü korunmakta, tekrar tekrar elleçleme yapılmadan taşımanın kesintisiz ilerlemesi sağlanmaktadır. Örneğin yükünüz için önce bir kamyon firmasıyla sonra bir demir yolu şirketiyle ayrı ayrı anlaşma yaptığınızda her segmentin sorumluluğu ilgili taşıyıcıya aittir. Birden fazla ulaştırma şeklinin tek kontrat altında birleştiği yapı ise multimodal taşımacılık olarak tanımlanmaktadır. Yük, taşıma boyunca çoğunlukla “Combined Transport Bill of Lading” adı verilen tek bir sözleşme kapsamında hareket etmekte, ana sorumluluk tek bir taşıyıcıya ait olmaktadır. 

Hangi Taşıma Modları Intermodal Taşımacılıkta Kullanılır?

Intermodal taşımacılıkta en sık tercih edilen taşıma zinciri; kara yolu ile çıkış noktasından alınan yükün, demir ve deniz yoluyla uzun mesafelere taşınması şeklinde kurgulanmaktadır. Kara yolu taşımacılığı, esnekliği sayesinde genellikle çıkış ve varış noktalarında konteynerleri fabrikadan alıcıya ulaştıran halkadır. Demir yolu taşımacılığı, uzak mesafelerde düşük maliyetli ve yüksek kapasiteli taşıma avantajları sayesinde intermodal sistemlerin temel direğini oluşturmaktadır. Örneğin bir tren seferi, kıtalar arası güzergâhta yüzlerce konteyneri etkili şekilde taşımayı mümkün kılmaktadır. Gemi taşımacılığı, özellikle denizaşırı ülkeler veya kıtalar arası taşımalarda tercih edilmektedir. Yüksek maliyet ve sınırlı kapasite gibi dezavantajları nedeniyle ana taşıma modu olarak nadiren tercih edilen hava yolu, acil gönderiler veya düşük hacimli kargolarda avantajlı olabilmektedir. 

Intermodal Taşımacılıkta Kullanılan Konteyner Türleri Nelerdir?

Genel olarak ISO standartlarına uygun konteynerler kullanılmaktadır. En yaygın olan ise tüm taşıma birimlerinin %90’ını oluşturan kuru yük konteynerleridir. Intermodal taşımacılıkta kullanılan konteyner türleri arasında ikinci en yaygın olan ise soğutuculu modelleridir. Özel yük ihtiyaçları için farklı konteyner türleri de mevcuttur. Üstten vinçle yüklenmesi gereken hacimli eşyalar için açık tavanlı (open-top) konteynerler kullanılırken geniş ve ağır makineler için yan duvarları katlanabilen flat rack modeller öne çıkmaktadır.

Türkiye’de Intermodal Taşımacılığın Gelişimi Nasıl İlerliyor?

Türkiye’de intermodal taşımacılık, son yıllarda hem kamunun hem özel sektörün gündeminde önemli bir yer tutmaktadır. Özellikle demir yolu altyapısına yapılan yatırımlar ve yasal düzenlemeler ile intermodal taşımayı artırma hedefi güdülmektedir. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın 2053 hedeflerine göre ülkede demir yolunun yük taşımacılığındaki payının %5 seviyelerinden %22 seviyesine çıkarılması planlanmaktadır. Bu doğrultuda son yıllarda demir yolu taşımacılığı serbestleşmiş, özel sektör şirketleri kendi yük tren seferlerini düzenlemeye başlamıştır. 2024’te bir özel lojistik firması, ilk uluslararası yük tren seferini gerçekleştirerek Türkiye’de intermodal taşımacılığın gelişimine ivme kazandırmış, demir yolu rekabetini artırmıştır. Ülkemiz, Orta Koridor başta olmak üzere çok modlu taşıma hatlarında aktif rol üstlenerek kıtalar arası yük trafiğinde giderek daha belirleyici bir konuma gelmektedir. Avrupa’da intermodal taşımacılık alanında edinilen birikim ve kapsamlı lojistik ağları, Türkiye’nin gelişimine ışık tutan bir örnek teşkil etmektedir.