E-İhracat
Son Güncelleme: 13.01.2025
FAS (Free Alongside Ship) Teslim Şekli: Temel Bilgiler Rehberi
Son Güncelleme: 13.01.2025
- FAS (Free Alongside Ship) Teslim Şekli Nedir?
- FAS Teslim Şekli Neden Önemli?
- FAS Teslim Şeklinin Avantajları
- FAS Teslim Şekli Dezavantajları
- FAS Teslim Şeklinin Temel Özellikleri
- FAS Teslim Şeklinde Taşıma Maliyetleri Kime Aittir?
- FAS Teslimde Satıcıdan İstenen Belgeler
- FAS Teslimde Alıcıdan İstenen Belgeler
- FAS Teslim Şeklinde Yükümlülükler
- FAS Teslim Şeklinin İthalatçılar için Barındırdığı Riskler
- FAS ile FOB Teslim Şekli Arasındaki Farklar
- FAS ve CFR Teslim Şekli Arasındaki Farklar
- FAS Teslim Şekli ile ilgili Sıkça Sorulan Sorular
Deniz yolu taşımacılığı yapan işletmeler için teslim şekli seçimi, maliyetleri ve teslimat sürelerini doğrudan etkilemektedir. Bu noktada, FAS (Free Alongside Ship) teslim şekli, özellikle deniz yolu taşımacılığı yapan firmalar için önemli fırsatlar sunar. Bu teslim türünü anlamak ve stratejik şekilde kullanmak, uluslararası ticaret yapan ihracatçı firmaların liman masraflarını minimize edebileceği ve süreci daha kontrollü yönetebileceği anlamını taşımaktadır.
Bu içeriğimizde, FAS teslim şeklinin ne olduğunu, ne zaman tercih edilmesi gerektiğini, avantajlarını ve dikkat edilmesi gereken noktaları detaylandıracağız. Keyifli okumalar!
FAS (Free Alongside Ship) Teslim Şekli Nedir?
FAS (Free Alongside Ship) teslim şekli, Incoterms’e göre satıcının, yükleri gemi kenarına kadar sevk edildiği ve risk transferinin bu noktada gerçekleştirildiği bir teslim şeklidir. Türkçeye “Gemi Doğrultusunda Teslim” olarak çevrilmektedir.
FAS Teslim Şekli Neden Önemli?
FAS teslim şekli, tarafların maliyet ve riskleri açık bir şekilde paylaşmasını sağlayarak ticari operasyonların güvenilirliğini artırmaktadır. Ayrıca ihracat gümrük işlemlerinin satıcı tarafından yapılmasını zorunlu kılarak alıcının üzerindeki işlem yükünü hafifletmektedir.
Ücretsiz E-Kitaplarımızı İncelediniz mi?
FAS Teslim Şeklinin Avantajları
Net Risk ve Maliyet Paylaşımı
Taraflar hangi masrafları ve riskleri üstlendiklerini tam olarak bildiğinden belirsizlik azalırken ve beklenmedik sorunlar daha rahat çözümlenmektedir.
Sınırlı Sorumluluk
Satıcının yükümlülüğü, mallar alıcının gemisine yanaştığında bittiği için FAS teslim şekli satıcıyı ek risklerden korumaktadır.
Alıcının Nakliye Üzerinde Kontrolü
Alıcının kendi seçtiği gemiyi kullanabilmesi, navlun oranlarını belirleme ve lojistik planlamada esneklik sağlamaktadır.
FAS Teslim Şekli Dezavantajları
Alıcının Gemisine Bağımlılık
Yoğun liman trafiği veya olumsuz hava koşulları, FAS teslim şekli malların beklemesi nedeniyle satıcıya ek maliyet ve operasyonel zorluk getirebilir.
Belgesel Sorumluluklar
Satıcı, taşıma belgelerini alıcıya temin etmekle yükümlüdür. Bu durum farklı Incoterms koşullarında yer almayan bir ek görev anlamına gelmektedir.
Alıcı için Karmaşıklık
FAS teslim şeklinde alıcı, geniş bir sorumluluk yelpazesi üstlenmektedir. Alıcı, lojistiği yönetmek ve navlunu organize etmek gibi ek aşamalarla ilgilenmek zorunda kalmaktadır.
FAS Teslim Şeklinin Temel Özellikleri
Bu teslim şeklinde satıcı, malları belirlenen FAS yükleme limanında, alıcının belirlediği geminin doğrultusuna kadar taşımaktadır. Teslimat, geminin rıhtımına veya mavnaya kadar yapılıp bu noktadan sonra malların riski alıcıya geçmektedir. Alıcı, gemiye yükleme, FAS navlunları ve sigorta gibi tüm masrafları üstlenmektedir. Satıcı ise ihracat gümrük işlemlerini tamamlamak ve gerekli belgeleri sağlamakla sorumludur.
FAS Teslim Şeklinde İşleyiş Süreci
- FAS taşıma sorumluluğunu üstlenen satıcı, malları yükleme limanına kadar taşıyarak geminin doğrultusuna teslim etmektedir.
- Alıcı, malların gemi doğrultusunda teslim edilmesinden sonraki tüm masrafları ve riskleri üstlenmektedir.
- Satıcı, FAS ihracat belgelerini hazırlayarak gerekli gümrük işlemlerini tamamlamaktadır.
- Alıcı, gemi taşımasını organize edip FAS sigorta sorumluluğunu dilerse kendisi üstlenmektedir.
Ücretsiz E-Kitaplarımızı İncelediniz mi?
FAS Teslim Şeklinde Taşıma Maliyetleri Kime Aittir?
FAS teslim şeklinde taşıma maliyetleri satıcının yükleme limanına kadar olan iç nakliye masraflarını içermektedir. Yükleme limanından itibaren deniz taşımacılığı, sigorta, diğer masraflar ve FAS süreç yönetimi, alıcıya aittir.
FAS Teslim Şeklinde Fiyat Hesabı Nasıl Yapılır?
FAS fiyatı hesaplanırken satıcı ürün maliyeti şöyle hesaplanmaktadır:
FAS Teslim Şekli Fiyatı = Ürün Maliyeti + Kâr Payı + Paketleme Masrafları + Yükleme Masrafları + İç Nakliye + İhracat Gümrük Masrafları
FAS Teslimde Satıcıdan İstenen Belgeler
Aşağıdaki FAS belgeleri, satıcının uluslararası FAS ticaretinin gereksinimlerini yerine getirmesi ve işlemlerin doğru şekilde ilerlemesi için önemlidir.
- Fatura: Satıcı, malın satışını onaylayan ve malın fiyatı, miktarı, gönderim adresi gibi bilgileri içeren ticari faturayı düzenlemektedir.
- Paketleme Listesi: Satıcı, ürünlerin nasıl paketlendiğini, her bir paket içerisinde hangi ürünlerin bulunduğunu belirten bir paketleme listesi hazırlamaktadır.
- İhracat Gümrük Beyannamesi: Satıcı, malın ihracat işlemleri için gerekli olan gümrük beyannamesini düzenleyerek resmî işlemleri tamamlamaktadır.
- FAS Taşıma Belgeleri: Malların geminin doğrultusuna teslim edildiğini ve taşıma işleminin başlatıldığını belirten taşıma belgesini sağlamaktadır.
FAS Teslimde Alıcıdan İstenen Belgeler
Alıcının yükümlülüklerini yerine getirebilmesi ve süreci düzgün bir şekilde yürütebilmesi için aşağıdaki nakliye belgelerini hazırlaması gerekmektedir.
- Alıcı Faturasının Ödemesi: Alıcı, mal bedelinin ödendiğini belirten ödeme belgesini sunmalıdır.
- Gümrük Belgeleri: Alıcı, ithalat işlemleri için gerekli olan gümrük belgelerini temin ederek ithalat işlemlerini başlatmaktadır.
- Taşıma Düzenlemeleri: Alıcı, taşıma işlemini organize ederek gemiyle yapılacak taşıma için taşıyıcıyla anlaşma yapmaktadır.
- Sigorta Poliçesi (İsteğe Bağlı): Alıcı, gemi taşıma sigortasını düzenlemek isterse sigorta poliçesi hazırlayabilir.
Ücretsiz E-Kitaplarımızı İncelediniz mi?
FAS Teslim Şeklinde Yükümlülükler
FAS teslim şeklinde satıcı ve alıcı, belirli sorumlulukları paylaşmaktadır. Satıcı, malları gemi doğrultusunda teslim etmekle yükümlüyken alıcı, malların bu noktadan itibaren taşınmasını ve risklerini üstlenmektedir.
Satıcıya Düşen Sorumluluklar
- Malları alıcının belirlediği yükleme limanında gemi doğrultusuna teslim etmelidir.
- FAS gümrük işlemlerini gerçekleştirerek gerekli belgeleri hazırlamalıdır.
- Malları kendi fabrikasından veya depolama noktasından yükleme limanına kadar taşımalıdır.
- Satıcı tarafından ürünlerin uygun şekilde paketlenmesi ve taşımaya hazır hâle getirilmesi sağlanmalıdır.
- Malların teslim edildiğine dair alıcıya belge sağlamalıdır.
Alıcıya Düşen Sorumluluklar
- Malların deniz taşımacılığını organize edip isterse sigortayı yaptırmalıdır.
- İthalat gümrük işlemlerini ve masraflarını üstlenmelidir.
- Malların teslim alınacağı gemiyi organize ederek bu bilgiyi satıcıya zamanında iletmelidir.
- Malların gemi doğrultusuna teslim edilmesiyle tüm riskleri üstlenmelidir.
FAS Teslim Şeklinin İthalatçılar için Barındırdığı Riskler
FAS ithalat sürecinde alıcıların riskleri şunlardır:
- Riskin Erken Geçişi: Mallar gemi doğrultusuna teslim edildiğinde hasar veya kayıp riski alıcıya geçmektedir.
- Navlun ve Sigorta: Alıcı, taşımayı organize etmek ve sigorta yaptırmakla yükümlü olduğundan deneyimsiz ithalatçılar için maliyetlerin artmasına neden olabilir.
- Gecikme Riski: Alıcının gemiyi zamanında organize edememesi durumunda, limanda oluşan bekleme masraflarını karşılamak zorunda kalabilir.
FAS ile FOB Teslim Şekli Arasındaki Farklar
FAS ve FOB teslim şekilleri arasındaki farklar, teslimat noktası, riskin geçiş noktası ve yükleme masrafları gibi önemli unsurlarla belirginleşmektedir. FAS teslimat noktası, gemi doğrultusu, yani rıhtım veya mavna üzeridir. FOB teslim şeklinde ise mallar, geminin üzerine yüklendiği anda teslimat gerçekleşmektedir. Yükleme masrafları açısından da fark vardır. FAS teslim şeklinde yükleme masrafı alıcıya aitken FOB teslim şeklinde bu masraflar satıcı tarafından karşılanmaktadır.
Ücretsiz E-Kitaplarımızı İncelediniz mi?
FAS ve CFR Teslim Şekli Arasındaki Farklar
FAS ve CFR teslim şekilleri arasında; taşıma masrafları, sigorta, riskin geçiş noktası ve kapsam gibi önemli farklar bulunmaktadır. FAS teslim şekline göre, deniz taşıma masrafları alıcıya aittir, ancak sigorta yaptırma zorunluluğu yoktur. Alıcı sigorta yaptırmak isterse bunu kendi sorumluluğunda yapabilir. Risk ise malların gemi doğrultusuna teslim edildiği anda alıcıya geçmektedir. FAS, dökme yüklerin taşınmasında tercih edilen bir teslim şeklidir. Ek olarak, CFR teslim şeklinde deniz taşıma masrafları satıcıya aitken, sigorta yapma zorunluluğu yoktur. Yine de sigorta, alıcının sorumluluğundadır.
FAS Teslim Şekli ile ilgili Sıkça Sorulan Sorular
FAS Teslim Şekli Hangi Tür Yüklemeler için En Uygundur?
FAS teslim şekli, dökme yükler, genel yükler veya ağır yüklerin taşınması için uygundur.
FAS Teslim Şekli Hangi Koşullarda Tercih Edilmelidir?
FAS, deniz taşımacılığında, yükleme limanına kadar olan taşıma ve gümrük işlemleri için satıcıya sorumluluk vermektedir. Bu teslim şekli, alıcının gemi ve taşımacılık masrafları üzerinde kontrol sahibi olmasını isteyen alıcılar için uygundur.
FAS Teslim Şekli Kullanılırken Hangi Limanlar Daha Sık Tercih Edilir?
FAS teslim şekli, ticaretin yoğun olduğu büyük deniz limanları için daha uygundur. Alıcılar tarafından belirlenen gemilerin yanaşacağı rıhtımlar ve mavnalar da önemli bir rol oynamaktadır.
FAS Teslim Şeklinde Navlun Sigortası Nasıl Düzenlenir?
FAS teslim şeklinde satıcı, sigorta düzenlemekle yükümlü değildir. Ancak alıcı, malların taşınması sırasında olası riskleri kendisi üstlenebilir ve sigorta yaptırabilir.
FAS Teslim Şeklinde Gümrükleme İşlemleri Kimin Sorumluluğundadır?
FAS gümrükleme işlemlerinin sorumluluğu, ihracatta satıcıya, ithalatta alıcıya aittir.
FAS Teslim Şeklinde Yükün Limana Varışı Geciktiğinde Sorumluluk Kime Aittir?
FAS teslim şekli altında, malların teslimi gemi doğrultusuna yapıldığı anda alıcıya ait riskler başlamaktadır. Yükün limana varışında gecikme meydana gelirse bu durumdan dolayı oluşacak zararlar alıcıya aittir. Gecikme nedeniyle limanda ek ücretler oluşursa alıcı bu ücretleri üstlenmektedir.
FAS Teslim Şeklinde Malların Limanda Kaybolması Durumunda Ne Yapılmalıdır?
FAS teslim şekli altında, malların gemi doğrultusuna teslimiyle risk alıcıya geçmektedir. Mallar limanda kaybolursa alıcı sigorta kapsamında bu kaybı karşılamaya çalışmaktadır. Sigorta yapılmadıysa kaybı alıcı karşılamak zorunda kalabilir.
FAS Teslim Şeklinde Satıcı Malları Limanda Teslim Edemezse Ne Olur?
Satıcı malları limanda teslim edemezse teslimat yükümlülüğünü yerine getirmemiş olur. Bu durumda alıcı, sözleşmeye aykırılık nedeniyle tazminat talep edebilir. Ayrıca FAS anlaşmazlık çözümü sayesinde alıcı, yeni bir sevkiyat planı yapabilir.
FAS Teslim Şeklinde Alıcı Yükü Zamanında Almazsa Ne Olur?
Alıcı, satıcının malları götürdüğü teslim noktasında yükü almazsa satıcı teslimi gerçekleştirmiş sayılmaktadır. Ancak alıcı, malları zamanında almazsa taşıma ve liman masraflarını üstlenmektedir.
FAS Teslim Şeklinde Limanda Bekleme Süreleri Nasıl Hesaplanır?
FAS teslim şekli altında limanda bekleme süresi, alıcının malları teslim almayı kabul etme süresine bağlıdır. Allıcı malları zamanında almazsa limanda bekleme süresi başlar. FAS teslimat süresini kapsayan bu süreçte liman ücretleri ve taşıma maliyetleri alıcıya yansıtılmaktadır.
FAS Teslim Şeklinde Malların Hasar Görmesi Durumunda Sorumluluk Kimdedir?
FAS teslim şekli kapsamında, mallar gemi doğrultusuna teslim edildiği anda alıcıyla risk devri yapılmaktadır. Dolayısıyla malların hasar görmesi durumunda sorumluluk alıcıya aittir.
FAS Teslim Şeklinde Satıcı Liman Ücretlerini Ödemek Zorunda mı?
FAS teslim şekli altında, satıcı liman ücretlerini ödemez. Liman harçları, ücretleri ve taşıma masrafları, alıcı tarafından karşılanmaktadır.
FAS Teslim Şeklinde Gümrük Vergileri Kimin Tarafından Ödenir?
Gümrük vergileri, FAS teslim şekli altında ithalatçı (alıcı) tarafından ödenmektedir. Alıcı, ithalat işlemleri ve gümrük gibi FAS vergilerinin tüm sorumluluğunu üstlenmektedir.
FAS Teslim Şeklinde Satıcı Hangi Limanda Teslim Yapacağını Nasıl Belirler?
Satıcı, alıcı ile anlaşarak, ticari sözleşme ve FAS teslim şartları doğrultusunda yükleme limanını belirlemektedir. Alıcı, geminin yükleme yapacağı rıhtım veya mavna hakkında bilgi verir ve bu liman, teslimat noktası olarak kabul edilir.
FAS Teslim Şeklinde Liman İşletme Prosedürleri Nasıl Yürütülür?
FAS teslim şekli altında liman işletme prosedürleri, alıcı tarafından yürütülmektedir. Alıcı, limanda yükü alacak taşıma aracını organize ederek geminin yükleme işlemini gerçekleştirmektedir.
FAS Teslim Şeklinde Malın Ambalajlanmasıyla İlgili Gereksinimler Nelerdir?
FAS teslim şeklinde malın ambalajlanması, satıcının sorumluluğundadır. Satıcı, malların taşınmaya uygun şekilde ambalajlanmasını ve korunmasını sağlamaktadır. Bu ambalaj, yükün taşıma sırasında zarar görmesini önlemelidir.
FAS Teslim Şeklinde Yükleme Yapılacak Gemi Türü Önemli midir?
FAS lojistik türü için yükleme yapılacak gemi türü önemlidir. FAS dökme yükler, ağır yükler veya taşımacılığı yapılan özel mallar için tercih edildiği için bu tür yükler, rıhtım veya mavna kullanılarak gemiye yüklenmektedir.