E-Beyanname Nedir? Nasıl Hazırlanır?

Günümüz teknoloji dünyasında birçok işlemde ve süreçte elektronik yöntemler kullanılmaya başlanmıştır. Bu süreçler, devlet işlemlerinde de oldukça işlevsel bir noktaya gelmiştir. Buna gösterilebilecek en önemli örneklerden birisi de E- Beyannamedir. Peki, “E-Beyanname Nedir?, Nasıl Hazırlanır?”

Gelin, tüm detayları ile birlikte inceleyelim.

E-Beyanname Nedir?

E-Beyanname, yasal süreçler doğrultusunda vergi dairesine verilmesi zorunlu olan belgelerin, elektronik ortamda iletilmesini sağlayan bir uygulamadır. E-Beyanname ile birlikte; vergi dairelerindeki iş yükünün azalması, yapılan işlemlerin hızlanması, depolama maliyetlerinin en aza indirgenmesi, hataların önüne geçilmesi ve maliyetlerden tasarruf edilmesi başlıca avantajlar arasında yer almaktadır.

Fiziksel ve elektronik olarak ikiye ayrılan beyanname belgelerinde tüm bilgiler aynıdır. Kısacası E-Beyanname, fiziksel beyanname ile hukuki boyutlarda aynı hükme sahiptir.

E-Beyanname Ne İşe Yarar?

E-Beyanname aracılığıyla vergi dairelerine iletilmesi gereken evraklar elektronik ortamda gönderilir. Elektronik olma özelliğini taşıyan E-Beyanname, zaman veya mekan fark etmeksizin ilgili evrakları düzenlemeyi ve yetkili kurumlara göndermeyi olası hale getirir. Yalnızca vergi daireleri için avantajlar taşımaz. Ayrıca mükellefler için de oldukça avantajlı bir durumdur. Avantajları dolayısıyla E-Beyanname uygulamasının kullanımı gitgide daha da artmaktadır.

E-Beyanname Nasıl Hazırlanır?

Birçok kullanıcı “E-Beyanname Nedir?” nedir sorusu kadar, E-Beyannamenin nasıl hazırlandığını da merak etmektedir. E-Beyanname hazırlamak için kullanmanız gereken bazı programlar bulunur. Bu programlar aşağıdaki gibi listelenebilir;

• JVE (Java Runtime Environment): Bu program, E-Beyanname programının çalışması için kurulması gereken programlardan bir tanesidir.
• Beyanname Düzenleme Programı (BDP): E-Beyannamelerin hazırlandığı programdır. Güncellemeler çok sık gerçekleştiğinden ötürü, belirli zamanlar güncelleme kontrolü yapmak gerekebilir.
• Beyanname Düzenleme Programı Yardım (BDP Yardım): İlgili program akabinde, Beyanname Düzenleme Programı ile ilgili yaşanan sıkıntılara ve akıllarda oluşan sorulara yanıt bulmak oldukça kolaydır. 
• AdobeAcrobat Reader: PDF formatında olan belgelerin düzenlenmesi ve görüntülenmesi için gerekli olan uygulamadır. Acrobat ile E-Beyanname ve tahakkuk fişleri görüntülenebilir.

Yukarıda listelemiş olduğumuz programların hepsi, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın E-Beyanname sayfasında yer almaktadır.

Bahsi geçen Beyanname Düzenleme Programı ile belgeler hazırlanır. Hazırlık aşaması tamamlandıktan sonra, Vergi Dairesi’nden alınan kullanıcı adı ve şifre ile Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesine giriş yapılarak, belgeler yüklenir.

Yüklenen belgeler Vergi Dairesi tarafından incelenir ve herhangi bir yanlışlık bulunmuyorsa, e-beyanname kabul edilerek işleme alınır. Onaylandıktan sonra, mükellefe internet üzerinden tahakkuk fişi gönderilir.

İlgili İçerik: İnternet Vergi Dairesi Nedir? Nasıl Kullanılır?

E-Beyanname Başvurusu Nasıl Yapılır?

E-Beyanname uygulamasını kullanabilmek için izlenmesi gereken bazı adımlar bulunur. Programlar aracılığıyla E-Beyannameler vergi dairelerine gönderilmeden önce, E-Beyanname başvurusu yapılması gerekir. Tüzel veya gerçek kişiler tarafından doldurulan, Elektronik Beyanname Gönderme Aracılık Yetkisi Talep Formu ile başvuru işlemi gerçekleştirilir. 

Bu işlem süresince gerçek kişilerin fiilen, tüzel kişilerin ise resmi temsilcilerinin başvuru yapması gerekir. Ardından “E-Beyanname Nasıl Hazırlanır?” başlığında bahsetmiş olduğumuz programları indirmeniz gerekmektedir. Beyannamenizi hazırladıktan sonra, belgelerinizi Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesine yükleyebilirsiniz.

Kimler E-Beyanname Verebilir?

E-Beyanname gönderme yetkisine sahip olan kişi ve kurumlar aşağıdaki gibi listelenebilir:

• İl Özel İdareleri,
• KİT’ler (Kamu İktisadi Teşebbüsleri),
• Katma bütçeli daireler,
• Belediyeler ve belediyelere bağlı iktisadi kuruluşlar,
• 3568 sayılı Kanun uyarınca yetki almış olan; yeminli mali müşavirler, serbest muhasebeciler, serbest muhasebeci mali müşavirler,
• Noterler,
• 1136 sayılı Avukatlık Kanununa göre ruhsat almış Avukatlar,
• Döner sermayeli işletmeler,
• 1581 sayılı Kanuna göre kurulan Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birlikleri,
• Gayrimenkul sermaye iradı mükellefleri,
• Bir işletmeye bağlı çalışan ve 3568 sayılı Kanun gereğince ruhsata sahip olan meslek mensuplarınca muhasebeye ilişkin işlemleri yapan mükellefler,
• Yeminli mali müşavirle tam tasdik sözleşmesi imzalamış olan mükellefler.

İlgili İçerik: E-Ticaret Vergileri Nelerdir?

E-Beyanname’nin Avantajları Nelerdir?

• Kağıt kullanımı ve posta gönderimlerini ortadan kaldırdığı için maliyet avantajı sağlar.
• Vergi dairelerinde sıra beklemezsiniz, işiniz hızlı çözülür ve böylece size zaman avantajı sağlamış olur.
• İnternetiniz var ise, istediğiniz yerden e-beyanname sistemine giriş yapabilirsiniz. Bu ise, ulaşılabilirlik avantajı sağlar.
• Vergiden doğan yasa dışı işlemlerin önüne geçilmesini sağlar.
• Fiziksel belge depolamanıza gerek kalmaz. Çünkü tüm belgeleriniz elektronik ortamda depolanabilmektedir.

E-Beyanname ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Birçok kullanıcı “E-Beyanname Nedir?” gibi soruların yanı sıra daha fazla detayı merak etmektedir. Kullanıcılar tarafından sıkça merak edilen sorular, aşağıdaki gibi özetlenebilir.

Hatalı Hazırlanan Beyanname Tekrar Düzenlenebilir mi?

Yasal süreçler içerisinde tamamlanan bir beyannamenin eksik veya hatalı olması durumunda; mükellef tarafından düzenlenip yeniden verilen beyannameye, düzeltme beyannamesi denir.

Daha önce verilen ve hatalı bulunan bir beyannamenin düzenlenebilmesi için üzerinde durulması gereken bazı detaylar vardır. Düzeltme beyannamesinde gerçekleştirilmesi gereken süreye ve hata olan beyannamenin hangi yollarla yapıldığına dikkat edilmesi gerekir. Düzeltme beyannamesini hazırlarken, bir önceki beyannamede yapılan hata ve eksiklikleri, yeni beyannameye eklemeniz ve bu şekilde teslim etmeniz gerekir.

E-Beyanname Vermek Zorunlu mu?

2004 yılında Maliye Bakanlığı tarafından işleme konulan e-beyanname uygulamasına göre, bazı beyannamelerin elektronik ortam aracılığı ile iletilmesi zorunlu hale getirilmiştir. Bunlar;

• KDV (Katma Değer Vergisi)
• Yıllık Gelir Vergisi
• Geçici Vergi Beyannamesi
• Muhtasar Beyannameler
• ÖTV (Özel Tüketim Vergisi)
• Özel İletişim Vergisi Beyannamesi
• Kurumlar Vergisi
• Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi
• Şans Oyunları Vergisi

Beyanname Verilmezse Ne Olur?

Beyannameler iki farklı şekilde teslim edilmektedir. Bu yöntemlerden ilki kağıt üzerinde, diğeri ise elektronik ortamda gerçekleşir. Bazı beyannameler ise yalnızca elektronik ortamda verilmek zorunda olabilir. Eğer ilgili beyannameler verilmezse, uygulanabilecek üç farklı beyanname cezası bulunur.

Bu cezalar aşağıdaki gibi listelenebilir:

• Usulsüzlük cezası
• Vergi cezası
• Kaçakçılık cezası

Beyanname Vermeme Cezası Ne Kadar?

2023 yılında beyanname vermemenin cezası, durumlara bağlı olarak değişiklik göstermektedir.

• Birinci sınıf tüccarlar ve meslek erbabı konusunda 7.500 TL
• İkinci sınıf tüccarlar ve defter tutan çiftçiler için 3.700 TL
• İkinci sınıf tüccarlar, defter tutan çiftçiler ile kazancı basit usulde tespit edilenler için 1.900 TL

Yukarıda belirtilen cezalar, ödenmesi son derece önemli olan güncel beyanname cezalarıdır. Yürürlüğe girmiş olan kararname ile belirlenmiş bu cezalar vaktinde ödenmediği takdirde, belirli yüzdeler üzerinden daha fazla artış göstermektedir. Bahsi geçen bu cezalar, türüne ve beyanname konusuna bağlı olarak farklılık gösterebilir.

İlgili İçerik: Kümülatif Vergi Matrahı Nedir?