Gelir vergisi, vergi beyannamesini geç vermekten ödeme günlerini kaçırmaya kadar mükellefler açısından birçok soruna sebep olmaktadır. Bu nedenle de günümüzde birçok kişi tarafından “Gelir Vergisi Nedir? Nasıl Hesaplanır?” sorusu sık sık gündeme gelmektedir.
Tüm bu sorunlara yanıt bulmanız adına, bu yazımızda; size temel seviyede gelir vergisinin ne olduğunu ve gelir vergisini adım adım nasıl hesaplanacağını anlatacağız.
Gelir Vergisi Nedir?
Gelir vergisi, belirli bir kazanç elde eden birey veya kurumların ödemekle yükümlü oldukları bir vergi türüdür. Gelir vergisi, genellikle bir yıl içinde elde edilen gelirin belli bir yüzdesi olarak hesaplanır ve ödenir.
İşletmelerin sabit giderleri arasında yer alır. Kurumsal olarak yasal faaliyetlerin sorunsuz devam edebilmesi, vergilerin düzenli ödenmesi ile ilişkilidir. Bahsi geçen vergi ödemelerinin zamanında yapılmaması hukuki yaptırımlara sebebiyet verebilir.
Gelir vergisi, genellikle bir ülkenin hükümet tarafından belirlenen bir vergi oranı üzerinden hesaplanır ve ödenir.
Gelir vergisi, genel itibariyle bir ülkenin hükümetine vergi olarak ödenir ve bahsi geçen bu vergilerin bir kısmı, ülkenin sosyal ve ekonomik ihtiyaçlarını karşılamak için kullanılır.
Gelir Sayılan Unsurlar Nelerdir?
Gelir vergisine tabii tutulacak hususlar “Gelir Vergisi Kanunu” esaslarına göre belirlenir. Bu kapsamda dikkate alınan kazanç ve unsurları şu şekilde sıralayabiliriz:
- İşletmenin ticari kazançları
- Kişinin zirai kazançları
- Kişinin serbest meslek kazançları
- Ücretler
- Menkul sermayeden gelen gelirler
- Gayrimenkullerden elde edilen sermaye geliri
- Diğer sermaye ve gelir getiren mülkler
Kimlerin gelir vergisi ödemesi gerektiği de insanların aklına takılan soru işaretlerinden birisidir. Bu kapsamda gelir vergisi ödemek zorunda olan mükellefleri aşağıdaki gibi listeleyebiliriz:
- İkameti Türkiye’de bulunan kişiler.
- Bir takvim yılı içerisinde 6 ayı aşkın süre Türkiye’de ikamet etmiş olanlar.
- Yurtdışında ikamet edip ticari faaliyetlerini Türkiye’de yürütmekte olan kişiler gelir vergisi mükellefidir.
Yukarıdaki şartları taşıyan kişilerin gelir vergisi beyannamesi hazırlayarak vergi dairelerine gelir vergilerini ödemesi gerekir. Verginin hesaplanmasında kişinin sadece Türkiye’de elde ettiği kazanç ve gayrimenkul gelirleri baz alınır.
Bunların yanı sıra bir ülkede geçerli olan vergi yasalarına göre diğer unsurlar da gelir sayılabilir. Örneğin, bir ülkede gelir vergisi için dikkate alınabilecek diğer unsurlar arasında; ödenen primler, ödüller, ödenen kira bedelleri, faiz, kupon, satışı yapılan mallar ve hizmetler, gayrimenkul satışlarından elde edilen kâr, öğrenim ücretleri ve burslar gibi unsurlar bulunabilir.
Gelir Vergisi Mükellefi Kimdir?
Gelir vergisi mükellefi, kendisine vergi borcu yüklenebilen gerçek veya tüzel kişidir. Gelir vergisi mükellefi, devlete vergi ödemekle yükümlü olan bir şahıs veya ticari kuruluş olabilir. Ülkemizde her gerçek ve tüzel kişiye (yani şirkete) bir vergi numarası verilir.
Gelir vergisi ödemekle yükümlü olan kişi veya kurumlar kanunlar tarafından açık bir şekilde ifade edilmiştir. Yapılan düzenlemelere göre, gelir vergisi mükellefi olmak için Türkiye’de kesintisiz olarak, en az 6 ay süreyle ikamet ediyor olmanız gerekir. Aksi takdirde Türkiye Cumhuriyeti vatandaşıysanız veya bir kamu personeliyseniz direkt olarak gelir vergisine tabi olursunuz.
İlgili İçerik: Vergi Nedir?
Kimler Gelir Vergisi Ödemez?
Bir ülkede vergi yasalarına göre belli bir miktarın üstüne konulan vergi oranına göre vergi ödemekle yükümlü olan kişi ya da kuruluşlar gelir vergisi mükellefidir. Ancak, vergi yasalarına göre bazı durumlarda vergi muafiyeti olabilir. Örneğin, vergi yasalarına göre bazı gelirler vergiye tabi değildir ve bu gelirlerden elde edilen kazançtan vergi ödenmez. Ayrıca, vergi yasalarına göre belli bir miktarın altında kalan gelirler için de vergi ödeme zorunluluğu olmayabilir.
Gelir Vergisi Nasıl Hesaplanır?
Ne kadar gelir vergisi ödemeniz gerektiğini bilmeniz için öncelikle içinde bulunduğunuz yılın gelir vergisi dilimleri ve oranlarını bilmeniz gerekir. Hesaplama, her yıl Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen vergi dilimleri ve oranlar üzerinden yapılmaktadır.
İçinde bulunduğunuz yılın vergi dilimlerini öğrendikten sonra muhasebecinizden yardım alabilir veya internette online olarak hesaplama yapabileceğiniz birçok gelir vergisi hesaplama uygulamasından birini kullanarak, kolayca gelir verginizi hesaplayabilirsiniz.
KDV Hesaplama işlemlerinizi ilgili sayfamızdan kolay ve hızlı bir şekilde yapabilirsiniz.
2023 Gelir Vergisi Oranları
2023 yılı gelir vergisi oranları aşağıdaki gibi listelenebilir:
Gelir Vergisi ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
“Gelir Vergisi Nedir?” sorusunun yanı sıra kullanıcılar bu konu hakkında birçok detayı merak etmektedir. Merak edilen bu konular aşağıdaki gibi listelenebilir.
Gelir Vergisi Yılda Kaç Kez Ödenir?
Gelir vergisi ödemesi yapma dönemi ödemesi yapılacak gelirin türüne göre değişiklik gösterebilir. Gelir basit usulde tespit edilebilir ticari kazançlardan oluşmuyorsa ilk taksit Mart ayının sonunda, ikinci taksit de Temmuz ayının sonunda ödenmelidir.
Vergi ödemesi yapılacak olan gelir basit usulde tespit edilen kazançlardan oluşuyorsa ilk taksit Şubat ayının sonunda, ikinci taksit ise Haziran ayının sonuna kadar ödenmelidir.
İlgili İçerik: Kümülatif Vergi Matrahı Nedir?
Gelir Vergisi Nereye Ödenir?
Mükellefler vergilerini, Gelir İdaresi Başkanlığı‘na ait internet sitesinde yer alan anlaşmalı bankalardan ve tüm vergi dairelerinden ödeyebilir.
Gelir Vergisi Nasıl Ödenir?
Gelir Vergisi, Türkiye Cumhuriyeti Devleti tarafından her mükelleften belirli kazançlar doğrultusunda ve belirli oranlarla alınan bir vergi türüdür. Bu sebeple Gelir vergisi, mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesine veya yukarıda belirtmiş olduğumuz Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB)’e ait internet sitesinden anlaşmalı bankalar aracılığı ile online olarak ödenebilir. Ödeme işlemleri doğrudan ilgili kuruma giderek gerçekleştirilebileceği gibi bankalar, ATM’ler, internet ve mobil bankacılık uygulamaları üzerinden de gerçekleştirilebilir. Ödeme işlemleri, tüm mükellefler için aynı şekilde yapılabilir.
Gelir Vergisi Beyannamesi Nedir?
Gelir vergisi beyannamesi, yıllık elde edilen geliri gösteren resmi belgedir. Aynı zamanda beyannamede gelir ile birlikte gelir vergisi miktarı da yer alır. Gelir verginizi ödemeniz için öncelikle yıllık gelir vergisi beyannamesi vermeniz gerekir. Gelir vergisi beyannamesi, bir mali yıl boyunca elde ettiğiniz kazanç hakkında Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB)’na bilgi vermek için kullanılan bir formdur.
Gelir Vergisi Kanunu’na göre, beyanname, bir mali yıl boyunca herhangi bir gelir elde eden gerçek bir kişi tarafından her yıl Mart ayı itibariyle Gelir İdaresi Başkanlığı sunulur.
Gelir; ticari kazanç, zirai kazanç, ücretler, serbest meslek kazançları, gayrimenkul sermaye iratları, menkul sermaye iratları, diğer kazanç ve gelirler şeklinde olabilir. Vergi beyannameleri, izleyen yılın mart ayının son gününün akşamına kadar sunulmalıdır. Mükellef bu süreye uymazsa, ceza ödemek zorunda kalır.
Gelir vergisi beyannamesini Gelir İdaresi Başkanlığı‘nın internet sitesi üzerinden görüntüleyebilirsiniz. Gelir İdaresi Başkanlığı sitesinden beyannameyi indirmek için buraya tıklayabilirsiniz.
İlginizi Çekebilecek İçerikler:
