Kamu gelirlerinin sürdürülebilirliği açısından önemli bir yere sahip olan dolaylı vergiler, tüketim davranışlarını yönlendirme işlevi de görmektedir. Bu vergiler arasında yer alan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), belirli mal ve ürün gruplarına uygulanarak hem mali kaynak yaratmakta hem de tüketici tercihlerini şekillendirmektedir. Özellikle motorlu taşıtlar, tütün mamulleri ve alkollü içkiler gibi ürünlerde yüksek oranlarla uygulanan bu vergi türü, hem ekonomik hem de sosyal politikalarla yakından ilişkilidir. 2025 yılına girerken güncellenen ÖTV oranları, hem bireyleri hem de işletmeleri doğrudan etkileyecek niteliktedir.
Bu içeriğimizde, ÖTV’nin ne olduğunu, hangi ürünleri kapsadığını ve 2025 yılı itibarıyla geçerli olan oranları detaylı bir şekilde ele aldık. Keyifli okumalar dileriz!
🎧 Dilerseniz bu içeriğimizi podcast olarak da dinleyebilirsiniz:
ÖTV (Özel Tüketim Vergisi) Nedir?
Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), kanunla belirlenmiş bazı malların üretimi, ithalatı ya da ilk satışı aşamasında bir defaya mahsus olmak üzere tahsil edilen dolaylı bir vergi türüdür. Bu vergi, genel olarak lüks tüketim malları, çevreye zarar verebilecek ürünler veya kamu sağlığını olumsuz etkileyebilecek maddeler üzerinde yoğunlaşmaktadır.
Özel Tüketim Vergisi Tüketicilerden Ne Zaman Alınmaya Başladı?
Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), 12 Haziran 2002 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 4760 sayılı Kanun ile Türk vergi sistemine dâhil edilmiştir. Fiilen uygulanmaya başlanma tarihi ise 1 Ağustos 2002’dir. Bu vergi, daha önce farklı başlıklar altında alınan çok sayıda dolaylı verginin sadeleştirilmesi amacıyla tek bir yapı altında birleştirilmiştir.
Ücretsiz E-Kitaplarımızı İncelediniz mi?
ÖTV’nin Amacı Nedir?
Özel Tüketim Vergisi’nin (ÖTV) temel amacı, kamu bütçesine ek gelir sağlamakla birlikte, belirli ürünlerin tüketimini ekonomik ve sosyal politikalar doğrultusunda yönlendirmektir. Genellikle lüks, zararlı veya çevresel etkileri yüksek olan ürün gruplarına uygulanarak, bu malların tüketimini azaltmak ya da kontrol altında tutmak hedeflenmektedir. Bu yönüyle ÖTV, yalnızca mali bir araç değil, aynı zamanda sağlık politikalarını destekleyici ve çevresel sürdürülebilirliği teşvik edici bir enstrüman olarak da değerlendirilmektedir. Ayrıca, ithalata dayalı ürünlerden alınan ÖTV sayesinde yerli üretim teşvik edilmekte ve dış ticaret dengesine katkı sağlanmaktadır.
Kimler ÖTV Ödemekle Yükümlüdür?
ÖTV mükellefleri, 4760 sayılı Kanun’a göre şu kişi ve kurumlardır:
Mal ithal edenler: Yurt dışından ÖTV kapsamındaki ürünleri ülkeye getiren ithalatçılar.
Mal imal edenler: ÖTV kapsamına giren malları Türkiye’de üreten veya işleyen gerçek ve tüzel kişiler.
İmalatçıdan ilk alanlar (motorlu taşıtlarda): Taşıtı imalatçıdan veya ithalatçıdan alıp ilk kez satışını yapan distribütör ya da satıcılar.
Yetkili müesseseler: ÖTV Kanunu’na göre özel izinle belirli malları üretme veya satma hakkına sahip olan kurumlar.
Kanunen vergi sorumlusu olarak belirlenenler: Bazı durumlarda vergi dairesi tarafından mükellef olarak belirlenen özel kişiler ya da kurumlar.
Her ne kadar vergi bu kişiler tarafından beyan edilip ödense de, mali yük çoğunlukla ürün fiyatına yansıtılarak nihai tüketiciye geçmektedir.
ÖTV Nasıl Hesaplanır?
Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), ilgili malın vergisiz satış tutarı (matrahı) üzerinden, mal türüne göre belirlenen oranlar esas alınarak hesaplanır. Bazı ürünlerde ÖTV’ye ayrıca Katma Değer Vergisi (KDV) de eklenir. Bu durumda KDV hesaplama işlemi, ÖTV dâhil satış tutarı üzerinden yapılır. Yani vergiler birbirini etkiler.
ÖTV oranları, ürünün bulunduğu listelere göre farklılık gösterir. 4760 sayılı Kanun ekindeki:
Liste I: Petrol ürünleri, doğalgaz, solventler vb.
Liste II: Motorlu taşıtlar
Liste III: Alkollü içkiler ve tütün mamulleri
Liste IV: Dayanıklı tüketim malları, kozmetik ürünleri vb.
Bu oranlar güncel olarak Gelir İdaresi Başkanlığı ve Resmî Gazete üzerinden yayımlanır.
ÖTV Hesaplama Örneği
2025 yılı için motorlu taşıtlar üzerinden gerçek bir ÖTV hesaplama örneğini inceleyelim:
Toplam Satış Fiyatı: ₺800.000 + ₺480.000 + ₺256.000 = ₺1.536.000
Ücretsiz E-Kitaplarımızı İncelediniz mi?
ÖTV’de Vergilendirme Dönemleri Nasıldır?
Özel Tüketim Vergisi’nde (ÖTV) vergilendirme dönemi, malın teslimi, ithalatı veya ilk satışı gibi vergiye tabi işlemlerin gerçekleştiği ayı kapsar. 4760 sayılı ÖTV Kanunu’na göre, mükellefler, bu işlemleri izleyen ayın 15. günü akşamına kadar beyanname vermekle yükümlüdür. Beyan edilen vergi ise ayın 15’i akşamına kadar ödenmelidir. Ancak bazı mallar ve işlemler için özel beyan süreleri ve ödeme takvimleri belirlenebilmektedir. Bu nedenle bu özel beyan süreleri resmi web sitelerinden kontrol edilmelidir. Örneğin, akaryakıt gibi bazı ürünlerde teslim anında vergi doğar ve işlemler özel usullerle izlenir. Bu nedenle mükelleflerin, beyan ve ödeme sürelerini Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayımlanan tebliğ ve rehberlerden takip etmeleri önem arz etmektedir.
ÖTV Beyannameleri Hangi Sürede Verilir?
Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) beyannameleri, vergiye tabi işlemin gerçekleştiği ayı takip eden ayın 1 ila 15’i arasında ilgili vergi dairesine elektronik ortamda verilir. Beyan süresi, her ayın 15. günü saat 23:59’a kadar geçerlidir. Beyan edilen vergi tutarının da aynı süre içinde, yani ayın 15’i akşamına kadar ödenmesi gerekmektedir. Bu süre, genel usullere tabi olan mükellefler için geçerlidir. Ancak bazı özel durumlarda, örneğin petrol ürünleri gibi bazı mallarda günlük beyan esasına göre bildirim yapılması gerekebilir. Bu nedenle mükelleflerin, faaliyet gösterdikleri sektöre ilişkin özel düzenlemeleri dikkate alarak hareket etmeleri önemlidir.
ÖTV Hangi Ürünlere Uygulanır?
Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), 4760 sayılı Kanun kapsamında belirlenen ve dört farklı listede sınıflandırılan ürün gruplarına uygulanmaktadır. Bu ürünler, genellikle lüks tüketim malları, çevreye zarar verme potansiyeli olan ürünler ve kamu sağlığını olumsuz etkileyebilecek maddeler olarak öne çıkar. Listeler şu şekilde özetlenebilir:
I Sayılı Liste: Petrol ürünleri, doğalgaz, solventler, madeni yağlar ve benzeri enerji ürünleri.
II Sayılı Liste: Motorlu kara taşıtları, motosikletler, hava ve deniz taşıtları gibi araçlar.
III Sayılı Liste: Alkollü içkiler, tütün mamulleri ve gazlı içecekler.
IV Sayılı Liste: Dayanıklı tüketim malları (beyaz eşyalar, klimalar vb.), lüks ürünler, kürk ve benzeri tekstil ürünleri, kozmetik ve parfümeri ürünleri.
Bu kapsam, ÖTV’nin yalnızca mali bir kaynak yaratmakla kalmayıp, aynı zamanda tüketim davranışlarını düzenlemeye ve toplumsal fayda sağlamaya yönelik bir araç olduğunu göstermektedir.
Ücretsiz E-Kitaplarımızı İncelediniz mi?
2025 ÖTV Oranları
Aşağıdaki oran ve tutarlar, 19 Ağustos 2025 itibarıyla yürürlükte olan mevzuata dayanır. Her kalem için GTİP ve mal tanımı esastır.
I Sayılı Liste – Akaryakıt ve Yağlar (Yürürlük: 03.07.2025)
Kurşunsuz benzin 95 oktan:13,8642 TL/L.
Kurşunsuz benzin 98 oktan:14,5337 TL/L.
Motorin (kükürt ≤ %0,001): 12,9973 TL/L.
Biyodizel ve karışımları:7,0863 TL/L.
Sıvılaştırılmış petrol gazı (Propan/Bütan – gaz halinde):10,6433 TL/Kg.
Doğal gaz (STm³): 0,1373 TL/STm³.
Tutarlar TL birim ÖTV’dir. KDV, ÖTV dâhil matrah üzerinden ayrıca hesaplanır.
II Sayılı Liste – Motorlu Taşıtlar (Yürürlük: 24.07.2025)
Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
ÖTV’yi Kimler Öder?
Hukuken beyan edip ödeyenler üreticiler ve ithalatçılardır. Mali yük ise fiyatla tüketiciye yansır.
ÖTV İstisnası Nedir?
Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) istisnası, kanunla belirlenen bazı işlemlerde veya kişilerde verginin hiç uygulanmaması (vergi muafiyeti) ya da kısmen uygulanması durumunu ifade eder.
ÖTV İndirimi Nedir?
ÖTV indirimi matrah limitlerinin değiştirilmesi ile belirli oranlarda bazı mal ya da ürünlere uygulanır. Bu mallar herhangi bir tüketim ürünü olabilir. ÖTV indirimi araçlar için de geçerlidir. Araçlarda ÖTV indirimi sayesinde hem vergi dilimleri hem de matrahlar değişebilir. Bu sayede kişiler, belirlenen araçları daha uygun fiyatlarla satın alabilme avantajını elde edebilirler.
ÖTV Muafiyeti Var mı?
4760 sayılı ÖTV Kanunu’na göre, ekonomik ve sosyal gerekçelerle bazı mal grupları veya kişiler bu vergiden muaf tutulabilmektedir. ÖTV istisnaları, genellikle kamu yararı, sosyal destek veya üretim teşviki amacı taşır.
Başlıca ÖTV istisna ve muafiyetleri şunlardır:
Engelli bireylere araç alımında muafiyet: %90 ve üzeri engellilik oranına sahip kişiler ile belirli koşulları sağlayan engelliler, taşıt alımlarında ÖTV’den muaftır.
Diplomatik istisnalar: Yabancı devletlerin diplomatik temsilcilikleri ve mensupları, bazı alımlarda ÖTV ödemez.
İhracat istisnası: Yurt dışına ihraç edilmek üzere teslim edilen mallar ÖTV’den muaftır.
Savunma sanayi istisnası: Milli savunma ve güvenlik ihtiyaçlarına yönelik belirli ürünlerin tesliminde vergi uygulanmaz.
Bazı üretim ve yatırım teşvikleri: Kanunda özel olarak belirtilen yatırımlar için kullanılan mallar istisna kapsamında değerlendirilebilir.
Dolayısıyla, ÖTV muafiyetleri hem bireyler hem de kurumlar açısından uygulanabilmektedir.
ÖTV ile KDV’nin Farkı Nedir?
ÖTV ve KDV bazı özellikler ile birbirlerine benzerler. Bu iki vergi türlerinin birbirinden ayıran en önemli özellik, Özel Tüketim Vergisi bir ürünün ithal edilmesinde ya da ilk satışında ortaya çıkar ve sadece 1 kez alınır. Ürünün tekrar satılması durumunda özel tüketim vergisi alınmaz. KDV ise aynı malın el değiştirmesi,başkasına satılması gibi durumlarda da ödenmeye devam edilmektedir.
Hırdavat ve yapı market ürünleri gibi teknik ve fonksiyonel kategorilerin çevrimiçi satışında, lojistikten ürün tanıtımına kadar birçok zorlukla karşılaşılmaktadır. Yanlış ürün açıklamaları, düşük çözünürlüklü görseller ve yetersiz filtreleme sistemleri; müşteri memnuniyetini olumsuz etkileyerek iade oranlarını artırmakta ve işletmenin kârlılığını düşürmektedir. Aynı zamanda, profesyonel kullanıcılarla bireysel alıcılar arasında farklı beklentiler doğmaktadır. Bu içeriğimizde, internetten hırdavat ve […]
Kişiselleştirilmiş ve duygusal bağ kurulan ürünler arasında yer alan hobi malzemeleri, çevrimiçi ortamda doğru pazarlama stratejileriyle sunulmadığında hedef kitleye ulaşmakta güçlük çekmektedir. Hobi tutkunları, ürün seçiminde güven, detaylı açıklama ve topluluk hissi aramaktadır. Ancak birçok e-ticaret girişimi, bu beklentileri göz ardı ederek kısa vadeli kazançlara odaklanmakta ve sürdürülebilir müşteri sadakati oluşturamamaktadır. Bu içeriğimizde, internetten hobi […]
Dijitalleşme sürecinin hız kazanmasıyla birlikte, eğitim ve ofis ihtiyaçlarına yönelik satın alımlar büyük ölçüde çevrimiçi platformlar aracılığıyla yapılmaya başladı. Bu dönüşüm, kırtasiye sektöründe faaliyet gösteren fiziksel mağazaya sahip işletmelerin mevcut satış modellerini yetersiz hâle getirmiştir. Tüketici alışkanlıklarında meydana gelen değişim, hızlı teslimat beklentileri ve dijital pazarlama uygulamalarının artan önemi, fiziksel mağazaların rekabet gücünü olumsuz yönde […]
Günlük yaşamın vazgeçilmez bir parçası olan çorap, geniş hedef kitleye hitap eden ve yüksek tekrar satın alma potansiyeline sahip bir üründür. Ancak çevrim içi satış dünyasında, bu avantajlar doğru stratejiyle desteklenmediğinde rekabetin yoğun olduğu pazarda öne çıkmak güçleşmektedir. Yanlış ürün kategorilendirmesi, düşük kalitedeki görseller veya etkisiz pazarlama kampanyaları, markaların dijital ortamda görünürlüğünü ve satış potansiyelini […]
Geleneksel el sanatlarının dijital çağda varlığını sürdürmesi, doğru stratejiler ve etkili pazarlama yöntemleri ile mümkündür. Tesbih, kültürel ve manevi anlamı güçlü bir ürün olmasına rağmen, çevrim içi satışa uygun bir konumlandırma yapılmadığında potansiyel pazarın önemli bir kısmı gözden kaçabilmektedir. Yanlış hedef kitle seçimi, yetersiz ürün görselleri veya eksik ürün açıklamaları, markaların güvenilirlik algısını zedeleyerek satış […]
