Ticaret Unvanı Nedir? Nasıl Alınır? (Adım Adım Rehber)

Bir işletme kurarken ya da ticari faaliyete başlarken ilk karşılaşılan kavramlardan biri “ticaret unvanı”dır. Ticaret unvanı, Kükimi zaman şirket ismiyle karıştırılsa da aslında hukuki ve ticari açıdan çok daha belirleyici bir rol oynar.

Peki, ticaret unvanı tam olarak nedir, nasıl alınır ve var olan bir unvan nasıl sorgulanır? Bu içeriğimizde, özellikle iş hayatına adım atmaya hazırlananlar için ticaret unvanı hakkında bilinmesi gereken tüm detayları detaylı bir şekilde ele aldık. Keyifli okumalar dileriz!

🎧 Dilerseniz bu içeriğimizi podcast olarak da dinleyebilirsiniz:

Ticaret Unvanı Nedir?

Ticaret unvanı, bir işletmenin ticari faaliyetlerinde kullandığı ve resmi kayıtlarda yer alan adıdır.

Ticaret Unvanının Önemi

Ticaret unvanı, bir işletmenin kimliğini yansıtan en önemli unsurlardan biridir. Hem müşteriler hem de resmi kurumlar nezdinde tanınırlık sağlar. Doğru seçilen bir unvan, markalaşma sürecine katkıda bulunur, güven oluşturur ve rakiplerden ayrışmayı kolaylaştırır. Ayrıca ticari sözleşmelerde, faturalarda ve yasal işlemlerde işletmenin resmî temsilcisi olarak kullanıldığından, işin ciddiyetini ve güvenilirliğini de yansıtır. Bu yüzden ticaret unvanı sadece bir isim değil, işletmenin dış dünyaya açılan yüzüdür.

Kimler Ticaret Unvanı Alabilir?

Ticaret unvanı almak, belirli kişi ve işletmelerin yasal bir zorunluluğudur. İşte ticaret unvanı alabilecek kişi ve kuruluşlar:

• Şahıs işletmeleri: Gerçek kişiler, bireysel olarak ticari faaliyette bulunacaklarsa ticaret unvanı almak zorundadır.
• Limited ve anonim şirketler: Tüzel kişilik olarak kurulan tüm sermaye şirketleri (limited şirket, anonim şirket gibi), kuruluş aşamasında ticaret unvanı belirler ve tescil ettirir.
• Kollektif ve komandit şirketler: Ortaklık yapısına dayalı şirket türleri de (kollektif şirket, komandit şirket gibi),ticaret unvanı almak zorundadır.
• Kooperatifler: Ortak amaçla kurulan kooperatifler için de unvan tescili gerekir.
• Yabancı şirketlerin Türkiye şubeleri: Eğer şubeler, Türkiye’de faaliyet gösterecekse, ilgili Ticaret Sicili’ne unvanla birlikte başvuru yapmaları zorunludur.

Ticaret Unvanı Nasıl Alınır?

• İşletmenizin faaliyet alanını ve şirket türünü belirleyin. (Örneğin şahıs şirketi mi yoksa sermaye şirketi mi kurulacak?)
• Kullanmak istediğiniz ticaret unvanının daha önce tescil edilip edilmediğini, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ya da Merkezi Sicil Kayıt Sistemi (MERSİS) üzerinden sorgulayın.
• Uygun bir unvan seçin. (Unvanın başka bir işletme ile karıştırılmaması, yanıltıcı ya da hukuka aykırı ifade içermemesi gerekir.)
• Gerekli belgeleri hazırlayın. (Şirket türüne göre dilekçe, kimlik fotokopisi, imza beyannamesi, ana sözleşme gibi evraklar istenir.)
• İşletmenizin bulunduğu ile göre, ilgili Ticaret Sicili Müdürlüğü‘ne başvuru yapın. (Başvuru tamamlandıktan sonra unvanınız tescil edilir ve resmi gazetede ilan edilir.)

Ticaret Unvanı Başvurusu için Gerekli Olan Belgeler Nelerdir?

Ticaret unvanı tescil başvurusu yaparken, şirket türüne ve kayıtın yapıldığı il ya da Sicil Müdürlüğü’ne göre belgeler değişebilmektedir. Aşağıda, yaygın olarak istenen belgeleri sizler için listeledik:

• Kimlik fotokopisi (şahıs şirketi için gerçek kişi işletmecisi adına),
• İkametgah belgesi veya ikametgah adresine dair belge,
• Yetkili kişi ya da ortaklar için imza beyannamesi (noter onaylı olabilir),
• Vergi dairesinden alınmış mükellefiyet belgesi veya “mükellef görüntüleme” belgesi ,
• Şirket kuruluyorsa, ana sözleşme ve ortaklık beyanı gibi kuruluş belgeleri ,
• Kullanılacak ticaret unvanının daha önce tescil edilip edilmediğini gösterir sorgulama veya bildirim belgesi ,
• Dilekçe ve Ticaret Sicili Müdürlüğü’ne başvuru formu (ilgili Sicil Müdürlüğü’nden alınır).

Ticaret Unvanı Türleri Nelerdir?

Ticaret unvanları, işletmenin yapısına göre iki farklı şekilde sınıflandırılır: Gerçek kişi ticaret unvanı ve tüzel kişi ticaret unvanı.

Gerçek Kişi Ticaret Unvanı

Gerçek kişi ticaret unvanı, işletme sahibinin ad ve soyadından oluşur. Bu isim büyük harflerle, kısaltma yapılmadan yazılır. İstenirse bu unvana ek ifadeler de eklenebilir. Ancak önemli bir nokta var: Seçilen unvan daha önce tescil edilmiş bir unvanla aynı olmamalı ve benzer unvanlardan ayırt edici olmalıdır. Bu sayede karışıklıkların önüne geçilir.

Tüzel Kişi Ticaret Unvanı

Tüzel kişilerin unvan seçiminde daha geniş bir özgürlük vardır. Belirli bir kural ya da kısıtlama yoksa, işletme sahipleri unvanlarını diledikleri şekilde belirleyebilir. Ancak bazı zorunlu ekler bulunur: Örneğin, anonim şirketler, limited şirketler ve kooperatifler, ticaret unvanlarının sonuna mutlaka “Anonim Şirket”, “Limited Şirket” veya “Kooperatif” ibaresini eklemek zorundadır. Seçilen bu unvan, işletmenin tüm resmi belgelerinde ve işlemlerinde kullanılmalıdır.

Ticaret Unvanı Seçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Ticaret unvanı seçerken dikkat edilmesi gereken ilk konu; seçtiğiniz ticaret unvanının başkası tarafından kullanılıp kullanılmadığını öğrenmektir. Eğer başkası tarafından kullanılmış bir ticaret unvanını seçtiyseniz, bu unvanı kullanamazsınız. Dikkat edilmesi gereken diğer önemli noktalar aşağıdaki gibidir:

• Seçtiğiniz unvan, aynı ticaret siciline daha önce tescil edilmişse, benzerlik yaratmamak için mutlaka ayırt edici bir ek kullanmanız gerekir.
• İşletmenizin faaliyet konusu ve türü unvanda Türkçe olarak yer almalıdır. Ancak unvanın içinde yabancı kelimeler de kullanılabilir.
• Daha önce ticaret sicilinden silinmiş bir unvan, üzerinden en az 5 yıl geçmeden başka biri tarafından tekrar tescil edilemez.
• Eğer işletmenizin bir şubesi varsa, şube unvanı şirketin ana ticaret unvanını taşımalı ve sonunda “şube” olduğu açıkça belirtilmelidir.
• Unvanda kullanılacak kelimeler, kamu düzenine, ahlaka, milli çıkarlara ve kültürel değerlere aykırı ifadeler içermemelidir.

Ticaret Unvanı ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Ticaret Unvanı Nasıl Öğrenilir?

Bir işletmenin ticaret unvanını öğrenmek için, öncelikle resmi sistemlerden sorgulama yapabilirsiniz. Örneğin, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) tarafından sağlanan “Unvan Sorgulama” hizmetini kullanabilirsiniz. Ayrıca, MERSİS (Merkezi Sicil Kayıt Sistemi) ya da e‑Devlet kapısı aracılığıyla firmanın unvan, sicil numarası, vergi numarası gibi bilgiler sorgulanabilir.

Ticaret Unvanı Almak Ücretli mi?

Evet, ticaret unvanı tescil işlemleri ücretlidir. Yapılan işlem türüne göre harç, sicil tasdiknamesi ve ilan giderleri gibi masraflar söz konusu olmaktadır. Örneğin, 2025 yılı için bir sicil tasdiknamesi ücreti 753,10 TL olarak belirlenmiştir. Ayrıca, kuruluş ya da kayıt işlemlerinde “kuruluş harcı” gibi daha yüksek tutarlar da ödeme kalemleri çıkabilmektedir. 2025 yılı itibarıyla, bir gerçek kişi ticari işletmesi (şahıs işletmesi) için sicil tescil ve ilan işlemlerinde 4.595,30 TL tutarında “kuruluş harcı” sabit bir kalem olarak yer almaktadır. Ayrıca bu tutara, “sicil tasdiknamesi harcı” ve “ilan ücreti + ilan giderleri” gibi ilave giderlerin de eklenebileceğini unutmamak gerekir. Bu nedenle, unvan tescili öncesinde bulunduğunuz ilin veya odanın güncel ücret tarifesini kontrol etmek oldukça önemlidir.

Ticaret Unvanı Devredilebilir mi?

Evet, ticaret unvanı devredilebilir. Ancak bu işlem, işletmenin tamamının ya da bir bölümünün devriyle birlikte gerçekleşmelidir. Yani sadece unvanın tek başına devri mümkün değildir. Devir işleminin geçerli olabilmesi için taraflar arasında yazılı bir sözleşme yapılmalı ve bu sözleşme ticaret siciline tescil edilmelidir. Böylece unvan, yeni sahibi adına resmiyet kazanır.

Ticaret Unvanı Nasıl Korunur?

Ticaret unvanı, tescil edildiği andan itibaren yasal koruma altına alınır. Başka bir işletme, aynı sicil bölgesinde benzer ya da ayırt edilemeyecek kadar yakın bir unvanı kullanamaz. Ayrıca unvanınızı farklı alanlarda da korumak isterseniz, marka tescili yaptırarak daha geniş kapsamlı bir koruma sağlayabilirsiniz. Unvanın aktif şekilde kullanılması, düzenli güncellenmesi ve gerektiğinde hukuki yollara başvurulması da korunmasında önemli rol oynar.