Anonim Şirket Nedir? Nasıl Kurulur? (2025 Rehberi)

Girişimcilik ekosisteminde büyümek ve kurumsal bir yapıya geçiş yapmak isteyen birçok kişi, şirket türleri arasında en çok anonim şirket modeline yönelmektedir. Ancak, bu yapı hakkında yeterli bilgiye sahip olunmaması, kuruluş süreçlerinin karmaşık algılanmasına, yasal yükümlülüklerin göz ardı edilmesine ve zaman kayıplarına neden olabilmektedir. Özellikle 2025 yılı itibarıyla güncellenen mevzuatlar ve dijitalleşen başvuru süreçleri, konuyu daha da dikkatli ele almayı zorunlu kılmaktadır.

Bu içeriğimizde, anonim şirketin ne olduğunu, hangi durumlarda tercih edildiğini ve adım adım nasıl kurulacağını detaylı bir şekilde ele aldık. Keyifli okumalar dileriz!

Anonim Şirket Nedir?

Anonim şirket, sermayesi belirli, paylara bölünmüş ve bir ünvana sahip olan şirket türüdür. Bu şirket türünde, ortaklar sadece taahhütte bulundukları sermaye miktarını ödemekle yükümlüdürler.

Anonim Şirket Nasıl Kurulur?

Şirket kurmaya başlamadan önce bir mali müşavir ile görüşmek, işinizi hızlandıracak ve kolaylaştıracaktır. Çünkü anonim şirket kurmak, bir şahıs şirketi kurmaktan daha zor ve karmaşık bir süreçtir.

1. Bir mali müşavir ile görüşerek şirket için bir ana sözleşme hazırlayın.
2. Ardından şirketin  yönetim kurulu ve genel kurul üyelerini seçerek sözleşmede belirtin.
3. Notere giderek mali müşavire vereceğiniz imza beyannamesi ve imza sirküsü onay işlemlerini halledin.
4. Esas sözleşme ile Ticaret Odası’na kayıt olun.
5. Ticaret Odası ile birlikte bir şirket ünvanı belirleyin.
6. Sözleşme, Ticaret Odası tarafından kontrol edilir ve sermaye taahhüdünü yatırmanız istenir. Sermayenin dörtte biri bankaya yatırılır.
7. Tüm işlemler bittikten sonra Mersis sistemine giriş yapın, vergi dairesi ve potansiyel vergi numarası bilgilerini alın.
8. Sonrasında vergi dairesine giderek şirketi açtığınızı bildirin.
9. Vergi dairesinde uygun oda kaydı yapılır. (Meslek, sanayi odası vb.)

Anonim şirket türünde iki temel organ vardır:

1. Genel kurul,
2. Yönetim kurulu.

Genel Kurul: 

Tüm pay sahiplerini temsil eder ve şirket ile ilgili önemli kararları alır. Örnek vermek gerekirse; yönetim kurulu üyelerini seçmek, şirketi feshetmek, sözleşmeyi değiştirmek ve denetçi seçmek gibi..   

Yönetim Kurulu: 

Şirketi yönetir ve temsil eder. Yönetim kurulu tek bir  üyeden de oluşabilir. Yönetim kurulu üyeleri, Türk olmak ve Türkiye’de yaşamak zorunda değildir. 

Mükellef ile Anonim Şirket Nasıl Kurulur?

Anonim şirket kurmak diğer şirket türlerine göre daha karmaşık görünebilir. Mükellef, girişimcilere bu zorlu süreçte rehberlik ederek şirketin kurulmasından vergi işlemlerine kadar kesintisiz destek sunar ve bu süreci kolaylaştırır. Vergi yoklaması gibi fiziksel olarak bulunmanız gereken adımlarda ise vekalet hizmeti ile şirket kurma işlemlerini tamamen online bir şekilde tamamlayabilirsiniz. Ayrıca kullanıcı dostu uygulama ve uçtan uca hizmetler sayesinde asgari maliyetle kurumsal şirketinizi tek bir uygulama üzerinden kolayca yönetebilirsiniz.

Anonim şirket kurmak için yapmanız gereken tek şey Mükellef’e üye olmak ve yönlendirmeleri takip etmektir. Şirket kuruluş adımlarının her birini Mükellef uygulaması üzerinden online olarak takip edebilir, dilediğiniz anda uzman desteğinden yararlanabilirsiniz.

Anonim Şirket Özellikleri Nelerdir?

• En az bir veya daha fazla kurucu ortak ile anonim şirket kurulabilir.
• Tescil edilmiş bir esas sözleşmeleri vardır.
• Kanunen yasak olmadıkça her türlü ticari faaliyet için anonim şirket kurulabilir.
• Payları devredebilmek için genel kurulun onay vermesine gerek yoktur.
• Anonim şirket, payların halka arz edilebildiği ve borsada işlem gördüğü tek şirket türüdür.
• Gerçek veya tüzel kişiler pay sahibi olabilirler.
• Pay sahipleri, sadece taahhüt ettikleri sermaye payları ile sorumludurlar.
• A.Ş. kurabilmek için sermaye tutarı en az 250.000 TL’ dir.
• Halka açık olmayan ve kayıtlı sermaye sistemini kabul eden anonim şirketlerin ise başlangıç sermayesi minimum 500.000 TL’dir.
• Sermaye miktarının en az dörtte biri tescilden önce ödenmelidir. Geri kalan sermaye miktarının 2 yıl içerisinde ödenmesi gerekir.
• Sermaye ödeme takvimini yönetim kurulu belirleyebileceği gibi esas sözleşmede de belirlenerek düzenlenebilir.
• Paydaşlar, sahip oldukları payları istedikleri gibi bir başkasına devredebilirler.

Anonim Şirketlerde Vergilendirme Süreci Nasıl İşler?

Anonim şirketler, tüzel kişiliğe sahip sermaye şirketleri olduklarından, Türk vergi sistemi içinde belirli vergilere tabi tutulurlar. Bu vergi türleri, hem şirketin faaliyetlerinden doğan kazançlara hem de yaptığı işlemlere göre şekillenir. Aşağıda, anonim şirketlerin tabi olduğu temel vergiler akademik bir çerçevede özetlenmiştir:

1. Kurumlar Vergisi
Anonim şirketlerin elde ettiği safi kurum kazancı üzerinden hesaplanır. 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu kapsamında, 2024 yılı itibarıyla kurumlar vergisi oranı genel olarak %25’tir. Ancak bu oran sektörel veya teşviksel durumlara göre farklılık gösterebilir.

2. Katma Değer Vergisi (KDV)
Anonim şirketler, mal teslimi ve hizmet ifaları üzerinden 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu uyarınca KDV mükellefidir. KDV oranı genellikle %20 olmakla birlikte, bazı ürün ve hizmetlerde %10 ve %1 gibi indirimli oranları da uygulanır. KDV, müşteriden tahsil edilir ve aylık olarak beyan edilerek devlete ödenir.

3. Geçici Vergi
Gelir vergisine esas kazançlar üzerinden, üçer aylık dönemler hâlinde %25 oranında geçici vergi ödemesi yapılır. Bu vergi, yıl sonundaki kurumlar vergisinden mahsup edilir.

4. Damga Vergisi
Şirketin sözleşmeleri, kararları ve resmi belgeleri üzerinden alınır. Örneğin, esas sözleşme ve genel kurul kararları gibi belgeler, belirlenen oranlarda damga vergisine tabidir.

5. Stopaj (Gelir Vergisi Kesintisi)
Anonim şirketler, bazı ödemeler üzerinden gelir vergisi stopajı yapmakla yükümlüdür. Örneğin, çalışan ücretleri üzerinden %15-40 arası gelir vergisi kesintisi yapılır. Ayrıca, serbest meslek ödemeleri, kira ödemeleri ve temettü (kâr payı) dağıtımlarında da belirli oranlarda stopaj uygulanır.

6. Katkı Payları ve Harçlar
Ticaret sicil işlemleri, imza sirküleri ve şirket kuruluşuna ilişkin işlemlerde çeşitli harç ve katkı payları alınır. Ayrıca meslek odası kaydı (ör. ticaret odası) için yıllık aidatlar ödenir.

7. Çalışanlara Yönelik Vergiler ve SGK Primleri
Şirket, çalışan istihdam ettiğinde brüt ücret üzerinden hem gelir vergisi stopajı hem de işveren SGK primi (%20,5 civarı) ve işçi payı (%14 SGK, %1 işsizlik sigortası gibi) olmak üzere çeşitli yasal yükümlülükleri yerine getirmek zorundadır.

Anonim Şirket ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Anonim Şirket Kaç Ortakla Kurulabilir?

Türk Ticaret Kanunu’na (TTK) göre, anonim şirket (A.Ş.) tek bir gerçek veya tüzel kişi tarafından kurulabilir. Yani asgari ortak sayısı 1’dir. Azami ortak sayısı ise sınırlandırılmamıştır.

Anonim Şirket Kurabilmek için Ne Kadar Sermaye Olmalıdır?

2024 yılı itibarıyla anonim şirket kurabilmek için asgari sermaye tutarı 250.000 TL olarak belirlenmiştir. Bu sermaye, nakdi veya ayni olarak taahhüt edilebilmektedir. Nakit sermaye taahhüdü halinde en az %25’i kuruluş sırasında banka hesabına yatırılmalı, kalan tutar ise şirketin tescilinden itibaren 24 ay içinde ödenmelidir. Eğer şirket kayıtlı sermaye sistemine tabi olacaksa, asgari başlangıç sermayesi 500.000 TL’dir. Bu durumda, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) izni aranır. Sermaye olarak taşınmaz, fikri hak gibi ekonomik değeri olan varlıklar da ayni sermaye olarak kullanılabilir.

Anonim Şirket Kurmak için Hukuksal Danışmanlık Almak Gerekir mi?

Türk Ticaret Kanunu uyarınca anonim şirket kurmak için hukuki danışmanlık almak zorunlu değildir. Ancak özellikle çok ortaklı yapılar, yüksek sermaye tutarları veya sektörel düzenlemelere tabi faaliyetler söz konusuysa hukuksal danışmanlık alınması tavsiye edilir.

Anonim Şirket Ne Kadar Sürede Kurulur?

Anonim şirket kuruluş süreci, gerekli belgelerin eksiksiz hazırlanması ve başvuruların doğru şekilde yapılması hâlinde ortalama 3 ila 7 iş günü içinde tamamlanabilmektedir.

Süreç, esas sözleşmenin hazırlanması ve MERSİS üzerinden elektronik ortamda kaydıyla başlar. Ardından noter tasdiki, ticaret odasına başvuru, vergi dairesi bildirimi ve banka hesabı açılışı gibi işlemler takip eder. Bu adımların her biri farklı kurumlara bağlı olduğundan, sürenin uzayıp kısalması başvurunun yapıldığı ilin ticaret sicil müdürlüğünün iş yüküne ve başvuru sahibinin evrak hazırlık hızına göre değişebilir.

Özellikle çok ortaklı yapılar, ayni sermaye beyanı veya yabancı ortak içeren şirketlerde süreç daha karmaşık hâle gelebilir. Böyle bir durumda, süre 10 iş gününü aşabilir. Eksiksiz ve dikkatli bir başvuru süreci, kuruluş süresini ciddi şekilde kısaltmaktadır.

Anonim Şirketlerde Ortakların Sorumlulukları Nelerdir?

Anonim şirketlerde ortakların sorumluluğu, yalnızca taahhüt ettikleri sermaye payı ile sınırlıdır. Şirket borçlarından dolayı ortaklar kişisel malvarlıklarıyla sorumlu tutulmaz. Ancak, ortak aynı zamanda yönetim kurulu üyesi veya şirketin kanuni temsilcisi ise, özellikle vergi ve SGK borçlarının ödenmemesi hâlinde idari ve mali sorumluluğu doğabilir. Ortaklar, taahhüt ettikleri sermayeyi usulüne uygun şekilde şirkete ödemekle yükümlüdür. Bu yükümlülük yerine getirilmediğinde şirket tarafından hukuki yollara başvurulabilir.

Anonim Şirketlerde Hangi Vergi Beyannameleri Verilir?

Anonim şirketler, her ay KDV beyannamesi vermek zorundadırlar. Aylık veya 3 aylık olarak da muhtasar vergi beyannamesi ödemesi yapılır. Yine üç ayda bir kurum geçici vergi beyannamesi ödenir. Son olarak da yıllık kurumlar vergisi beyannamesi ödemek zorundadırlar. Bu vergi beyannamesi türü, sonraki yıl Nisan ayında verilir.

Anonim Şirket Adresleri Nerelerde Olmalıdır?

Anonim şirket adresleri, ev, ofis veya bir sanal ofis olabilir. Oturmuş olduğunuz ev de şirket adresi olabilir. Eğer oturduğunuz evde kiracıysanız burada stopaj devreye girer. Yani eve ödediğiniz kiradan ev sahibi bir kısmını yıllık gelir vergisi olarak devlete ödemek zorundadır.