E-TicaretŞub 06, 2023

Stopaj Nedir? Nasıl Hesaplanır?

Özlem Doğan

İçerik Pazarlama Uzmanı

Kişi ve kurumların elde ettikleri gelirleri beyan ederek farklı vergi dilimlere uygun şekilde vergi ödenmesi gerekir. Çok sayıda vergi dilimi bulunmaktadır. Devletin en büyük gelir kaynaklarından biri olan vergi için farklı tür ve oranlar belirlenmektedir. Stopaj vergisi de bu vergi türlerinden biridir. Peki, “Stopaj Vergisi Nedir?, Stopaj Vergisi Neden Alınır?, Stopaj Nasıl Hesaplanır?”

Birlikte detaylı inceleyelim.

Stopaj Nedir?

Stopaj, bir vergi ödeme yöntemidir. Türkiye’de uygulanan vergi sistemi, gelir elde edilen kişilerin kazandıkları geliri beyan etmektedirler. Beyan edilen tutar üzerinden hesaplama yapılır. Bu hesaplama sonucunda belli oranda vergi ödemesi yapılır. Ama bazı durumlarda gelir beyan edilmeden vergi kesintisi yapılabilir. Gelir, henüz sahibine ulaşmamışken yapılan vergi kesintisine “stopaj” denir.

Bir işveren, çalışanına maaş ödemesi yaparken stopaj kesintisi yapabilir. Stopaj kesintisi, gelir henüz çalışanın eline ulaşmadan işveren vergi kesintisi yapar ve çalışan adına vergi dairesine yatırır. Bu sayede çalışan tekrardan vergi ödemesine gerek kalmaz. İşveren stopaj kesintisi yapmadığı durumda çalışan vergi dairesine gelirine oranla vergi vermekle yükümlüdür. Hangi gelirlerin stopaj vergisine dahil olduğu kanunlarla belirlenmiştir.

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15. ve 30. maddelerinde, Gelir Vergisi Kanunu’nun ise 94. maddesinde; stopaj vergisine tabii olan ödeme türleri sıralanmıştır. Yine aynı maddelerde, ödenecek stopaj oranları da belirtilmiştir.

İlgili İçerik: Vergi Çeşitleri Nelerdir?

Stopaj Vergisi Neden Alınır?

Stopaj kesintisinin en büyük amacı vergi ödemeleri sırasında yapılan hataları en aza indirmek. Stopaj kesintileri vergi sistemlerinin işleyişine hakim kişiler tarafından yapılmaktadır. Böylece vergi ödemelerinde oluşabilecek hata ve yanlışlıklar giderilir. Stopaj kesintisi ile vergi dairelerine ödenen vergiler çok daha güvenli bir şekilde tahsil edilir. Vergi ödemelerinde yapılabilecek vergi kaçırma gibi riskli durumlar önlenmiş olur.

Stopaj Nasıl Hesaplanır?

Stopaj hesaplamak için her yıl güncel olarak stopaj oranları açıklanır. Stopaj kesintisi yapılacak olan brüt ücret dikkate alınır. Stopaj vergisi hesaplanırken dikkate alınan bir diğer etken ise kesinti yapılacak ücret türüdür. Şöyle ki maaş ödemeleri üzerinden yapılan stopaj kesintisi ile kira geliri üzerinden yapılan stopaj kesintisi hesaplamaları farklıdır.

Kira geliri üzerinden alınan stopaj vergisi hesabında kesinti oranı %20’dir. Brüt kira tutarı ne kadarsa onun üzerinden %20 hesaplanır ve elde edilen tutar kira gelirinden kesinti yapılarak devlete ödenir.

Maaş ödemeleri üzerinden yapılacak stopaj kesintisi belirlenirken kirada olduğu gibi brüt ücret üzerinden yapılır. Burada kiradan farklı olarak brüt maaş üzerinden stopaj vergisi kesilmeden önce SGK kesintisinin uygulanması gerekir. İşveren maaş üzerinden öncelikle SGK kesintisi yapmalıdır. SGK kesintisinden sonra kalan tutar üzerinden stopaj vergi kesintisi yapılır. Stopaj vergi kesintisi maaş dilimlerine göre değişiklik gösterir.

Stopaj Ne Zaman Ödenir?

Stopaj vergi ödemeleri, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından düzenlenen takvime göre ödenir. Her yılın başında bu takvim güncellenir. İş anlaşması dahilinde vergi ödemeleri yapacak kişilerin aylık veya üç ayda bir gerçekleştirebilir. Prensip olarak aylık stopaj ödemeleri giderlerin elde edildiği ayın 26. gününe kadar beyan edilmesi gerekmektedir. 3 aylık dönemde ödenen stopaj vergileri ise gelirin elde edildiği ayı takip eden 26’sına kadar stopaj vergisi ödenmelidir.

Kira geliri gibi yıllık gelirlerde ise stopaj vergisi 2 taksit halinde ödenir. Bu taksitler mart ve temmuz aylarında ödenebilir.

İlgili İçerik: Kümülatif Vergi Matrahı Nedir?

Güncel Stopaj Oranları

Stopaj vergisi, gelirin brüt miktarını baz alınarak ödeme yapılır. Stopajı belirleyen bir diğer etken ise ücretin türüdür. Kira geliri, maaş ödemeleri, serbest çalışan gibi birçok ücret türü bulunmaktadır. Farklı ücret türlerine göre de stopaj oranları değişmektedir. Bazı ücret türüne göre değişen stopaj oranlarını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz;

Maaş Ödemeleri: 24.000 ₺’ye kadar olan (en düşük dilim) gelirler için %15 oranında vergi oranı geçerliyken, 650.000 ₺’den fazla olan (en yüksek dilim) gelirler için %40 oranındadır.
Kira Ödemeleri: %20 oranındadır.
Serbest Meslek Ödemeleri: %17 oranındadır.
Diğer Mal Alımları: %5 oranındadır.

Stopaj vergi oranları hakkında daha detaylı bilgi almak için güncel listeyi inceleyebilirsiniz.

İlgili İçerik: Gelir Vergisi Nedir?

Stopaj ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Kullanıcılar, “Stopaj Nedir?” sorusunun yanısıra ilgili birçok detayı merak etmektedir. İlgili kişi veya kurumların merak ettiği sorular aşağıdaki gibi örneklendirilebilir:

Stopaj Nasıl Ödenir?

Stopaj ödemeleri vergi dairesine yapılır. Günümüzde bazı anlaşmalı bankaların mobil uygulamaları veya internet siteleri üzerinden de stopaj vergi ödemeleri yapılabilir.

İndirimli Stopaj Nedir?

İndirimli Stopaj, 31 Aralık 2022 tarihine kadar uygulanan bir yöntemdir. 31 Aralık 2022 tarihine kadar mevduat ve katılım hesaplarında tutulan TL birikimleri için; vadesi 6 aya kadar olan hesaplarda %15 yerine %5, 1 yıla kadar olanlarda %12 yerine %3, 1 yıldan uzun olanlar için ise %10 yerine %0 olarak stopaj kesintisi uygulanır.

Stopaj Kesintisi Nedir?

Stopaj köken olarak Fransızcadan gelen bir kelimedir. Kelime anlamı “kaynaktan kesme” anlamına gelmektedir. Vergi sisteminde ise kişiye ödeme yapılmadan yapılan vergi kesintisine “stopaj kesintisi” denir.

Hangi Ödemelerde Stopaj Kesintisi Yapılır?

Stopaj kesintileri, günümüzde birçok ödemede alınır. Stopaj kesintisi çalışana ödenen maaş, serbest meslek ödemeleri, kira ödemeleri ve mevduat faizlerine gibi kanunlarla belirlenmiş olan çok sayıda ödemeler stopaj vergisine tabii tutulur.

İlginizi Çekebilecek İçerikler:

Bu içeriğimizde vergi çeşitlerinden biri olan “Stopaj Nedir?” konusunu detaylı şekilde inceledik. Bir sonraki içerikte görüşmek üzere.