Ticaretle uğraşan veya ticarete yeni başlayan birçok kişi tarafından ciro nedir, ciro ne demek gibi soruların cevabı merak konusudur. Bu içeriğimizde ciro ile ilgili merak ettiğiniz birçok konuyu tüm detaylarıyla birlikte etraflıca inceleyeceğiz. Öncelikle bu konuda bilinmesi gereken en önemli tanımlardan biriyle, yani “Ciro Nedir?” sorusunun cevabıyla başlayalım.
Ciro Nedir?
Ciro, bir işletmenin belirli zaman dilimlerinde gider ve maliyetleri düşülmeden hesaplanan toplam kazancıdır. Şirketler için son derece önemli bir metrik olan ciro, finansal analizler yapılırken sıklıkla kullanılır.
Ciro kelimesi, dilimize İtalyanca’da döngü anlamına gelen “giro” kelimesinden geçmiştir. KOBİ seviyesindeki şirketlerden büyük ve kurumsal e-ticaret şirketlerine kadar her ölçekten işletme ciro hesabı yapabilir. Ciro hesabını genellikle küçük ve orta büyüklükteki işletmelerde muhasebe personeli veya bizzat işletme sahibinin kendisi yapar. Büyük ölçekteki işletmelerde ise ciro, finans departmanı tarafından takip edilir.
İşletmelerin ürün/hizmet maliyetleri yapılan hesaba dahil edilmediği için, hesaplanan ciro şirketlerin kâr-zarar durumları hakkında tek başına bir anlam ifade etmez. Ancak finansal faaliyetleri ve işlem hacimleri hakkında fikir verir.
Ciro nedir sorusunu yanıtladığımıza göre ciro türleri nelerdir, ciro nasıl hesaplanır gibi detaylara geçebiliriz.
İlgili İçerik: Kendi İşini Kurmak İsteyenler İçin 12 Önemli Adım
Ciro Türleri Nelerdir?
İşletmelerin büyüklüğüne göre farklı periyotlarda ciro hesabı yapılabilir. Günümüzde en yaygın kullanılan dört farklı ciro türü vardır:
- Yıllık Ciro
- Aylık Ciro
- Haftalık Ciro
- Günlük Ciro
Yıllık Ciro
Yıllık ciro, genellikle büyük çaptaki şirketler tarafından her yıl düzenli olarak hesaplanan ciro türüdür. İşletmelerin yıllık bazdaki büyüme veya küçülme durumları hakkında bilgi verir. Hesaplanan yıllık ciro miktarlarına göre şirketler farklı finansal stratejiler izleyebilirler.
Aylık Ciro
Aylık ciro, büyük firmalardan KOBİ’lere kadar, farklı türde birçok şirket tarafından en çok tercih edilen ciro çeşididir. İşletmelerin gider kalemlerinin çok büyük bir kısmı aylık periyotlarda olduğu için, ciro da aylık bazda hesaplanarak mali işlemlerin takibi daha rahat yapılabilir.
Haftalık Ciro
Daha çok gelir/gider hesaplarını haftalık olarak yapan orta büyüklükteki işletmeler tarafından tercih edilir. Örneğin çalışan ödemelerini haftalık periyotlarda yapan kafe ve restoran gibi işletmeler için haftalık ciro hesabı oldukça idealdir.
Günlük Ciro
Günlük ciro, genellikle büfe veya bakkal gibi küçük işletmeler tarafından günlük olarak hesaplanan ciro türüdür. Kısa vadelerle kazanç sağlayan işletmeler için oldukça idealdir.
Ciro Nasıl Hesaplanır?
Ciro nedir? Başlığı altında cironun maliyetler çıkarılmadan hesaplanan toplam kazanç olduğunu söylemiştik. Tanımından da anlaşılacağı gibi aslında ciro hesaplamak son derece kolay bir işlem. Ancak şirketlerin gelir ve gider kalemleri çeşitlendikçe hesaplamalarda bazı detaylara dikkat etmek gerekebiliyor. Bundan dolayı hesaplamaları mümkün olan en doğru şekilde yapabilmek adına birtakım yöntemler geliştirilmiştir.
Ciro hesaplama işlemi yapılırken safi hasılat ve gayri safi hasılat olmak üzere temelde iki farklı yöntem kullanılır. Her iki yöntem de ciro hesaplamalarında farklı amaçlar doğrultusunda tercih edilebilir. Şimdi safi hasılat ve gayri safi hasılat yöntemleri ile ciro hesaplama nasıl yapılır, etraflıca inceleyelim.
Safi Hasılat Yöntemi
Safi hasılat yöntemi, ciro hesaplamalarında en çok kullanılan ve en güvenilir yöntemlerden biridir. Bu yöntemde şirketlerin yurt içi ve yurt dışı gelir kalemlerinin tamamı hesaplamaya dahil edilir. Fakat satış iskontoları, uygulanan indirimler ve yapılan satışlardan dönen iadeler hesaplamanın içinden çıkarılmalıdır.
Safi hasılat yöntemini daha iyi anlamak için bir şirketin;
- Yurt içi satışlardan elde ettiği kazanç K1,
- Yurt dışı satışlardan elde ettiği kazanç K2,
- Diğer gelir kalemlerinden elde ettiği kazanç K3 olsun.
Hesaplamadan çıkarılması gereken tutarlar için;
- Satışlarda yapılan iskontolar G1,
- Uygulanan indirimler G2,
- Satışlardan dönen iadeler G3 olsun.
Buna göre safi hasılat yönteminin formülü CİRO = (K1 + K2 + K3) – (G1 + G2 + G3) şeklinde olacaktır.
Gayri Safi Hasılat Yöntemi
Gayri safi hasılat yönteminde ise brüt hesaplama söz konusudur. Yani elde edilen kazançlar toplamından indirim, iskonto veya iade gibi tutarlar çıkarılmaz. Yine aynı şekilde bir şirketin;
- Yurt içi satışlardan elde ettiği kazanç K1,
- Yurt dışı satışlardan elde ettiği kazanç K2,
- Diğer gelir kalemlerinden elde ettiği kazanç K3 olsun.
Bu durumda gayri safi hasılat formülü CİRO = (K1 + K2 + K3) olacaktır.
Ciro Hesabı Yapmanın Şirketler İçin Önemi Nedir?
Ciro hesabını olabildiğince doğru bir şekilde yapmak şirketler için son derece önemlidir. Çünkü işletmelerin kâr-zarar durumlarını tespit edebilmeleri, ileriye yönelik finansal analiz yapabilmeleri ve yeni ekonomik stratejiler geliştirebilmeleri için ciro hesabı en öncelikli konudur.
Ciro hesabını sağlıklı yapmayan işletmeler, mali yönden oldukça büyük zorluklarla karşı karşıya kalabilirler. Bunun birincil sebebi ise; kâr-zarar hesabını mümkün olan en kusursuz şekilde yapabilmek için doğru bir brüt değere, yani ciroya ihtiyaç duyulmasıdır. Dolayısıyla cironun net bir şekilde hesaplanmadığı işletmelerde, kâr-zarar durumunun da net olarak hesaplanması mümkün değildir. Sonuç olarak mali süreçlerini tutarlı bir şekilde yürütmek isteyen her işletme, ciro hesabını en doğru şekilde yapmalı ve ileriye dönük finansal stratejilerini buna göre belirlemelidir.
Ciro ile Kâr Arasındaki Temel Farklar Nelerdir?
Ciro, en kaba tabiriyle bir işletmenin kasasına masraf ve maliyetler çıkarılmadan giren toplam paradır. Kâr ise cirodan tüm gider kalemlerinin çıkarılmasıyla elde edilen tutardır. Bu yönüyle kâr hesabı yapmak için öncelikle ciro bilinmelidir.
Diğer yandan cirosu yüksek olan her işletmenin kâr ettiğini söyleyemeyiz. Örneğin bir işletmenin cirosu yüksek olmasına rağmen masrafları da bu oranda yüksekse şirketin kârlılık düzeyi çok fazla olmayacaktır. Bu durumun önüne geçebilmek için, yapılan maliyetlerin üstüne belirli bir kâr marjı koyarak satış yapmak kârlılık açısından çok daha avantajlıdır.
İlgili içerik: Arbitraj Nedir?
Ciro ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Çek Ciro Etmek Nedir?
Ciro teriminin bir diğer kullanım alanı ise çek ve senetlerle ilgildir. Çek ciro etmek veya çek cirolamak, bir çek sahibinin tahsil hakkını tamamıyla başka birine devretmesidir. Bir çek ciro edildiğinde, çeki ciro eden kişi alacaklı olduğu çekin bütün haklarından vazgeçmiş olur. Çekin ciro edildiği kişi ise artık çekin yeni sahibidir. Yani artık tahsilat işlemini yapma hakkını elde etmiş olur.
İlgili İçerik: Tahsilat Makbuzu Nedir?
Çek Nasıl Ciro Edilir?
Çek ciro etmek sanılanın aksine oldukça kolay bir işlemdir. Bir çek ciro edilirken öncelikle bilinmesi gereken şey, çekin ön yüzüne hiçbir işlem yapılmaması gerektiğidir. Bir çeki ciro etmek için ilk olarak çekin arka yüzüne mevcut çek sahibine ait şirketin kaşesi basılmalıdır. Sonrasında basılan kaşenin altına şirket sahibinin imza atması gereklidir. Çok ortaklı şirketlerde çek ciro edilirken şirket kaşesinin altında her ortağın ayrı ayrı imzasının bulunması çekin güvenilirliğini artırır.
Anlattığımız bu yönteme beyaz ciro denmektedir. Beyaz ciroda çekin ciro edildiği kişi belli değildir. Yani bu işlem yapıldıktan sonra ciro edilen çek kimin elindeyse tahsilat hakkı da ondadır.
Senet Nasıl Ciro Edilir?
Senet nasıl ciro edilir sorusunun cevabı, çek ciro etmek ile ilgili bahsettiklerimizle birebir aynıdır. Çünkü çek de aslında poliçe veya bono gibi bir kambiyo senedidir. Dolayısıyla yine senet arkasına atılacak olan kaşe ve imza ile senet ciro etmek mümkündür.
Çekin Ciro Edilmesi Kim Tarafından Yapılabilir?
Çekin ciro edilmesi, sadece çekin tahsil hakkına sahip olan kişi tarafından yapılabilir. Örneğin bir çek yazıldığını ve A kişisinin kullanımına sunulduğunu düşünelim. Bu çekin tahsil hakkını elinde bulunduran A kişisi, çeki ciro ederek B kişisine elden devredebilir. Bu kez alacak hakkı B kişisine geçtiği için, çeki ciro etme yetkisi B kişisindedir. Dolayısıyla çekin en son ciro edildiği kişi, ciro etme hakkına da sahiptir.
Cironun Net ve Brüt Kârdan Farkı Nedir?
Ciro nedir başlığı altında daha önce cironun tanımını yapmıştık. Kısaca özet geçmek gerekirse; ciro, belirli bir dönem içerisinde bir şirketin kasasına maliyetler çıkarılmadan giren toplam para miktarıdır diyebiliriz.
Brüt kâr ise maliyetler çıkarılmadan hesaplanan toplam satış kazancından, yani cirodan, sadece satışı yapılan ürün maliyetlerinin çıkarılması ile hesaplanır. Bu çıkarmaya ürün maliyetleri haricindeki şirket masrafları ve vergiler dahil edilmez. Brüt kâr hesabını şu şekilde formüle edebiliriz:
BRÜT KÂR = (Ciro) – (Toplam Ürün Maliyeti)
Net kâr ise cirodan şirkete ait tüm masraf ve vergilerin çıkarılmasıyla hesaplanır. Net kâr hesabını şu şekilde formüle edebiliriz:
NET KÂR = (Ciro) – (Şirkete Ait Tüm Masraf ve Vergiler)
Ciro Primi Nedir?
Ciro primi, firmaların kendinden sürekli mal alımı yaptığı bayilere özel olarak sağladığı prim türüdür. Bu prim, genellikle belirli bir miktarın üstünde mal alınması şartıyla nakit veya mal ile ödenir. Bayilere yapılan satışların artırılması amacı güdülerek uygulanan bir tür pazarlama yöntemidir.
İlginizi Çekebilecek İçerikler:
