Gelişen teknoloji ile birlikte “yazılım” sözcüğünü sıkça duymaya başladık. Ayrıca günlük hayatımızda yaptığımız bir çok eylem de dijitalleşmeye başladı. Bu dijitalleşmeyle yazılımın hayatımızdaki önemi ise bir hayli arttı.
Peki hayatımızın her alanını kolaylaştıran “Yazılım Nedir?, Yazılım Neden Önemlidir?, Yazılım Çeşitleri Nelerdir? Yazılım Dili Nedir?” gelin tüm soruları birlikte cevaplayalım.
Yazılım Nedir?
Yazılım bir teknoloji terimidir. “Yazılım Nedir?” sorusunun cevabına baktığımızda ise çeşitli görevler yapma amacı ile tasarlanmış elektronik aygıtların birbirleriyle haberleşmesini ve uyumlu olmasını sağlayan makine komutudur.
Bilgisayarın iki ana unsuru vardır; yazılım ve donanım. Bilgisayarın fiziksel parçalarına donanım, bu parçaları işlevsel kılan görünmez yapıya da yazılım denir. Bilgisayarın fonksiyonel olması için bu iki ana unsurun birbirlerine bağlı olması gerekmektedir. Bu bağlılığı sağlamak amacıyla yazılım programları ve kodlar ortaya çıkmıştır.
Bu iki ana unsur birbirine nasıl bağlı olduklarını incelediğimizde;
- Kullanıcı, kullanmakta olduğu programda yaptığı işlemler ile işletim sistemine komutlar gönderir.
- İşletim sistemi ise bu komutları donanım parçalarına iletir.
- İstenilen sonuçları ortaya çıkarmak için donanım komutları işler.
- İşletim sistemi bu yeni verileri, uygulama yazılımına iletir ve kullanıcı yaptığı işlemin karşılığını alır.
Yazılım ve donanım bu şekilde birbirlerini tamamlayarak bilgisayarın çalışmasını sağlar.
Yazılım Çeşitleri Nelerdir?
Günlük hayatımızın hemen hemen he alanında yazılımlardan yararlanırız. Sağlık, eğitim, sanayi, eğlence, e-ticaret gibi birçok sektörde kodlarla çalışan araçlar kullanılır. Yazılım sektörü bu kadar geniş alana yayıldığı için farklı ihtiyaçlara karşılık veren farklı türler ortaya çıkmıştır. Yazılım çeşitlerini 4 ana başlıkta incelenmektedir. Bu başlıklar aşağıdaki gibi sıralanabilir:
Uygulama Yazılımları
Uygulama yazılımları, bütün sistem programları içinde en temel yazılım işletim sistemidir. Kullanıcı odaklı geliştirilen yazılımlardır. Belirli bir amaca hizmet etmek veya bir ihtiyacı karşılamayı hedeflemektedir. Bu yazılım türü bilgisayarın bütün yazılım ve donanım kaynaklarını kontrol eder. Aynı zamanda kullanıcılara ait uygulama yazılımlarının da çalışmasını ve denetlemesini sağlamaktadır.
Uygulama yazılımlarına; web programları, ofis programları, eğlenceleri oyunlar, resim veya video düzenleme programları gibi birçok kategoriden örnek verebiliriz.
Sistem Yazılımları
Sistem yazılımları, çekirdek işletim sisteminin en temel parçasıdır. Donanım ve uygulamalar arasındaki bağlantıyı kurar. Sistem yazılımları üç kategoriye ayrılmaktadır. En çok kullanılan ve bilinen türü ise işletim sistemidir. İşletim sistemi, bir cihazdaki tüm uygulamaların donanım kaynaklarına ulaşabilir ve onların üzerinde çalışır. Android, iOS, Windows, macOS en çok duyduğumuz işletim sistemlerindendir.
Sistem yazılımları için uygulama yazılımlarından daha derin bir yazılım bilgisi gerekir. Sistem yazılımları, uygulamaların çalışması için bir platform sağlar.
Bilgisayar Yazılımları
Bilgisayarın iki ana unsuru olan donanım ve yazılım birbirleri ile bağlı olması gerekmektedir. Bilgisayar yazılımları, donanım ve yazılım unsurlarını birbirine bağlar. Yani bilgisayarın donanımının, çalışması ve işlevselleşmesini sağlayan komutları oluşmaktadır. Bilgisayar yazılımları, yazılan kodları bilgisayar diline çevirir. Bu da bilgisayar ve makinanın uyumlu çalışmasını sağlar. Kullanılan yazılım dili ile programlama aracı uymuyorsa, o program o cihazda çalışmayacaktır. Cihaza uygun işletim sistemi veya yazılım dili ile komut verilmelidir.
Elektronik Yazılımlar
Adından da anlaşılacağı gibi elektronik cihazların çalışması için geliştirilmiştir. Küçük ev aletlerinden sanayilerde kullanılan büyük makinalara kadar birçok cihaz bu yazılım sayesinde çalışmaktadır. Elektronik yazılımlar, bilgisayar yazılımlarından farklıdırlar. Elektronik yazılımlarda, programlanan işlemci mutlaka bir elektronik devreye ve yapılacak işe bağlı olarak mekanik bir tasarımla birleştirilmelidir. Yani elektronik yazımları kullanırken bir motor veya kamera gibi fiziksel karşılığı olan aletler bulunmaktadır.
Yazılım Neden Önemlidir?
Farkında olmasak da günlük hayatımızın birçok noktasında yazılıma ihtiyaç duyarız. Kullandığımız bilgisayar ve telefonlar, banka hesaplarına erişim, borsa faaliyetlerinin tümü yazılımlar ile gerçekleşir. Yani geldiğimiz bu noktada yazılımın olmadığı bir dünya düşünmek pek mümkün değildir.
Yazılımların oluşturduğu kod ve komutlar, günlük hayatta harcadığımız zaman ve enerjiden tasarruf etmemizi sağlar. Artı olarak güçlü bir yazılıma sahip olmamız, bulduğumuz sektörde bizi bir adım öne taşır. Örneğin tercih edeceğiniz güvenli bir e-ticaret altyapısı, müşteri memnuniyetini artırır. Bu da ürününüzün satışını kolaylaştırarak kâr elde etmenizi sağlar. Yani kullandığınız yazılım programlarını doğru seçmek günlük hayatta olduğu gibi iş dünyasında da çok önemlidir.
Yazılımın günlük hayatımızdaki avantajlarını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
- Daha konforlu bir hayat sunar.
- Konumdan bağımsız olarak, dünyanından her yerinden insanlarla iletişim kurulmasını sağlar.
- Hayatın her alanında ihtiyaç duyulan ürün veya hizmete sırasında ulaşabilme imkanı sunar.
- İnsan hayatında bazı görevleri otomatikleştirerek zaman ve enerji tasarrufu sağlar.
- Maliyetleri azaltır.
- İş sürecinde verimliliği arttırır.
Yazılım Dili Nedir?
Programlama dili olarak da tanımlanan yazılım dili, algoritmaları kullanarak bir bilgisayara yapmak istenileni anlatmak için kullanılan bir yöntemdir. Bir diğer deyişle bilgisayar ile iletişime geçmek anlamına gelmektedir. Yazılım dilleri aracılığıyla yazılımcılar, bilgisayara hangi veriler üzerinde çalıştığını, verileri nasıl depolanıp ileteceğini, hangi durumlarda neler yapacağını anlatmasını sağlar.
Günümüzde 250’nin üzerinde programlama dili geliştirilmiştir. Bunlardan en çok kullanılanlar C++, C#, Java, Python, HTML, CSS ve PHP olarak sıralayabiliriz.
En Çok Kullanılan Yazılım Dilleri
Yazılım dilleri kullanıcılara yönelik uygulamalar ve araçlar geliştirmektedir. Bu da farklı işlemeler için farklı yazılım dillerinin oluşmasını sağlar. En çok kullanılan yazılım dilleri aşağıdaki gibi sıralanabilir;
- Java
- C++
- C#
- Python
- HTML
- CSS
- PHP
Java
Java programlama dili nesnel tabanlı bir yazılım dilidir. Yani açık kodlu olup nesneye yöneliktir. Öğrenilmesi kolay bir dildir. Java web tabanlı uygulamalar, Android işletim sistemi ile geliştirilmiş oyun ve uygulamalarda tercih edilir.
C++
C++, 1979 yılında Bjarne Stroustrup tarafından geliştirilmiştir. Programlama dilleri arasında en çok kullanılan dillerden biridir. C yazılım dilinin eklentisidir. Orta seviyeli bir yazılım dilidir. Orta seviyeli olduğu için yüksek seviyeli diller ile birlikte kullanılması, ürünün performansını artırmaktadır. C++ programlama dili işletim sistemleri, oyun, görüntü işleme gibi alanlarda tercih edilir.
C#
Microsoft tarafından geliştirilen C# programlama dili, kullanıcı arabirimi tasarlamak için oluşturulmuştur. C ve C++ programlama dillerinin bir araya getirilmesi ile oluşturulmuştur. Teknik olarak bu dile hakim olunması oldukça önemlidir. Windows form uygulamaları, mobil ve konsol uygulamaları, oyunlar, web servisleri gibi alanlarda tercih edilir.
Python
1991 yılında Guido Van Rossum tarafından geliştirilen Python, basit ve dinamik bir programlama dili olması ile dikkat çeker. Çok az kodla çok iş yapılabilmektedir. Python programlama dili hemen hemen tüm işletim sistemlerinde kullanılmaktadır. Sistem programlama, uygulama programlama, web programlama gibi birçok alanda kullanılabilen gelişmiş bir programlama dilidir. Yazılıma başlamak isteyenler için 2. veya 3. yazılım dili olarak öğrenilmesi önerilmektedir.
HTML
Öğrenme kolaylığı en yüksek yazılım dillerinden biri olan HTML, basit bir yazılım dilidir. İnternet sitesi oluşturmak için bilinmesi gereken dillerdendir.
CSS
Web sitesi yapımı için gerekli dillerden biri olan CSS, HTML kodları gibi basit öğrenilebilecek bir yapıya sahiptir. CSS programlama dili, web sitelerinin fontları, renkleri, ara başlıkları, görsel efektleri gibi unsurları oluşturmak için tercih edilmektedir.
PHP
İnternet sitelerinin kullanıcılar tarafından görüntülenmesini sağlayan PHP programlama dili, HTML ve CSS gibi farklı yazılım dilleriyle kodlanarak ortaya çıkmıştır. Web sistemlerin kurulmasında tercih edilir. Facebook, Twitter, Google arama motoru gibi alanlar bu dilin kullanılması ile oluşturulur.
Yazılım ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Birçok kişi “Yazılım Nedir?” sorusunun yanı sıra daha fazla detayı merak etmektedir. Merak edilen detaylar, aşağıda belirtmiş olduklarımız gibi nitelendirilebilir.
Yazılım Öğrenmek Zor Mu?
Yazılım öğrenmek aslında o kadar da zor değil. Ancak etraftaki bilgi karmaşasından, neyi ne zaman öğrenilmesi gerektiği bilinmiyor olmasından kaynaklı kolay olan süreç zorlaşmaktadır.
Doğru yönlendirme ve doğru kaynaklar ile yazılım öğrenme sürecinizi kolaylaştırabilirsiniz. Çalışmak istediğiniz alana göre bir yazılım alanı seçip, doğru olduğunu düşündüğünüz kaynak ve kişiler ile alanın gerekliliğini yerine getirmeniz yazılım öğrenme sürecinizi kolaylaştıracaktır.
Yazılımcı Nasıl Olunur?
Yazılımcı olabilmek için tercih edilebilecek en ideal yol 4 yıllık yazılım mühendisliği bölümlerini tercih etmektir. Yazılım mühendisliği bölümü okumanın yanında online veya fiziksel kurs seçeneklerini de değerlendirebilirsiniz. Yazılım mühendisliği deneyim ve yetkinlik isteyen bir iş koludur. Bu yüzden sadece aldığınız eğitime bağlı kalmadan, kendinizi geliştirmelisiniz. Mesela ingilizce öğrenme konusunda kendinizi geliştirerek, yazılım dillerinin ifade eden komutlara hakim olabilirsiniz.
Yazılıma Hangi Dil ile Başlanır?
Yazılım mühendisliği, bilgisayar mühendisliği, bilgisayar programcılığı gibi yazılım ile ilgili olan bölümler genel olarak C dili ile programlamaya giriş yapmaktadırlar. C programlama dili, yazılım konusunun temelini anlamaya yardımcı olmaktadır. Bunun yanında birçok donanım projesinin temelinde C programlama dili kullanılmaktadır. Eğer yazılıma yeni başlıyorsanız, C programlama dili oldukça ideal ve kullanışlı bir programlama dilidir.
Bu içeriğimizde “Yazılım Nedir?” sorusunu detaylı inceledik. Bir sonraki içeriğimizde görüşmek üzere.
İlginizi Çekebilecek Diğer İçeriklerimiz:
