Sermaye Artırımı Nedir? (Bedelli ve Bedelsiz Sermaye Artırımı)

Şirketlerin mali yapılarındaki güçlenme, daha fazla yatırım fırsatı ve finansal istikrar avantajı sağlamaları için büyük öneme sahiptir. Bu noktada bir işletmenin sermaye artırımı yapabilmesi, işletmelerin borç yükünü hafifletmelerini ve yeni iş alanlarında büyüme hedeflerini gerçekleştirmelerini kolaylaştırmaktadır. Özellikle yeni yatırımlar yapmak, borçları yapılandırmak ve hisse senedi likiditesini artırmak gibi hedefler için sermaye artırımı kritik bir araçtır. İşletmelerin bu stratejiyi etkili bir şekilde kullanması, onların finansal ve operasyonel başarılarını doğrudan etkilemektedir.

Bu içeriğimizde sermaye artırımının ne olduğunu, nasıl yapıldığını, türlerini, işletmelere sağladığı avantajları, yatırımcılara sunduğu fırsatları, sermaye artırımı sürecinde dikkat edilmesi gereken önemli konuları detaylandıracağız. Keyifli okumalar!

Sermaye Artırımı Nedir?

Sermaye artırımı, bir şirketin mevcut sermaye miktarını artırarak öz kaynaklarını güçlendirme sürecidir. Şirketin büyüme planlarını gerçekleştirmesinde önemli bir yer tutan sermaye artırımı, işletme için yeni gelirler elde etmeyi amaçlamaktadır.

Sermaye Artırımı Ne İşe Yarar?

Şirketlerin finansal gücünü artırmak için kullanılan bir yöntem olan sermaye artırımının amacı, yeni yatırımları finanse etmektir. Sermaye artırımının önemi büyümeyi desteklemek, borçları azaltmak, yeni gelir kapıları açmak ve rekabet gücünü artırmak gibi konulardan ileri gelmektedir. Sermaye artırımı sayesinde şirketler, mali yapısını güçlendirerek daha istikrarlı bir mali tablo sunmayı başarmaktadır. Sermaye artırımı hem şirkete hem de hissedarlara uzun vadeli faydalar sunan bir finansman aracıdır.

Sermaye Artırımı Türleri Nelerdir?

Şirketler, büyüme stratejilerine ve mali ihtiyaçlarına bağlı olarak bedelli ve bedelsiz sermaye artırımı olmak üzere iki farklı yöntemi kullanmaktadır. Bu yöntemler, sermayenin kaynağına ve uygulanış biçimine göre birbirinden ayrılmaktadır. Aşağıda, bedelli ve bedelsiz sermaye artırımlarının özelliklerini detaylıca inceleyebilirsiniz.

Bedelli Sermaye Artırımı Nedir?

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) onayıyla gerçekleştirilen bedelli sermaye artırımı, şirketin mevcut ortaklarından ya da yeni yatırımcılardan sermaye talep ederek ek kaynak oluşturduğu bir yöntemdir. Bu süreçte şirket, yeni hisse senetleri ihraç ederek söz konusu senetleri belirli bir bedelle satışa sunmaktadır. Bedelli sermaye artırımı yönteminde, rüçhan hakkı gereği, şirketin mevcut ortaklarına yeni hisse senedini öncelikli satın alma opsiyonu tanınmaktadır. Eğer bu ortaklar satın alma önceliğini kullanmak istemezlerse haklarını başkalarına devredebilirler.

Bedelsiz Sermaye Artırımı Nedir?

Bedelsiz sermaye artırımı, şirketin mevcut iç kaynaklarını kullanarak sermayesini artırdığı bir yöntemdir. Bu yöntemde bedelli artırımdan farklı olarak, hissedarlardan herhangi bir ödeme talep edilmemektedir. Yeni hisse senetleri şirketin kâr payı, yedek akçeleri ya da diğer iç kaynaklar vasıtasıyla finanse edilmektedir. Bu süreçte yatırımcıların elindeki hisse sayısı artarken hisse başına düşen değer ise azalmaktadır. Piyasa değeri değişmeden kalan bu işlem, uzun vadede yatırımcıların kazancını artırabilir. Genel olarak bakıldığında şirketler, iç kaynakların daha etkin kullanılmasını desteklemek ya da ödenmemiş sermayenin düzenlenmesini sağlamak amacıyla bedelsiz sermaye artırımını tercih etmektedir.

Sermaye Artırımı Neden Yapılır?

Sermaye artırımı, şirketlerin mali yapılarını güçlendirmekten büyüme hedeflerini desteklemeye kadar birçok farklı amaca hizmet etmektedir. Hangi yöntem tercih edilirse edilsin sermaye artırımı süreci, şirketin stratejik planlarına uygun şekilde yürütülmelidir. Doğru bir sermaye artırımı hem hissedarlar hem de şirket için uzun vadeli kazançlar sağlayan önemli bir finansal araçtır. Sermaye artırımının yapılmasının başlıca nedenlerine aşağıda detaylarıyla göz atabilirsiniz.

Yedeklerin Sermayeye Eklenmesi

Şirketler, geçmiş dönemlerde biriken kârlar, yedek akçeler veya dağıtılmayan temettüler gibi iç kaynaklarını sermayeye ekleyerek mali yapılarını çok daha sağlam hâle getirebilir. Bu yöntem, özellikle bedelsiz sermaye artırımı sırasında tercih edilmektedir. Yedek sermaye kullanımı, şirketin borçlanmadan finansal kaynak yaratmasına olanak tanımaktadır.

Hisse Senetlerinin Likiditesini Artırma

Şirket sermayesinin artırımı, piyasaya daha fazla hisse senedi sunulmasını sağlamaktadır. Bu durum, hisse senetlerinin kolayca alınıp satılarak doğal bir şekilde likiditenin artmasına katkıda bulunur. Likit bir piyasa, yatırımcılar açısından daha cazip olmasının yanı sıra, şirketin hisse senetlerinin talebini de artırmaktadır. Özellikle büyük yatırımcılar için likidite, yatırım kararlarını etkileyen önemli bir faktördür. 

Hisse Senedi Fiyatını Düzenleme

Şirketlerin hisse fiyatları, zamanla çok yüksek seviyelere ulaşabilir ve bu durum küçük yatırımcıların hisse satın alma imkânını kısıtlayabilir. Bedelsiz sermaye artırımları, mevcut hisselerin bölünmesi yoluyla hisse senedi fiyatını düşürerek daha fazla yatırımcıyı çekmektedir. Böylece hisse senetleri, daha geniş bir yatırımcı kitlesine ulaşırken piyasa değeri de korunmaktadır.

Stratejik Birleşme ve Satın Almalar

Birleşme ve satın alma stratejileri, şirketlerin büyümesi için etkili bir yöntemdir. Ancak bu tür işlemler, beraberinde yüksek maliyetler getirmektedir. Sermaye artırımı, bu maliyetlerin finanse edilmesi için kullanılan bir araçtır. Şirketler, birleşme ve satın alma süreçlerini finanse etmek için dış kaynaklara yönelmek yerine sermaye artırımı ile öz kaynaklarını artırabilir. Bu sayede stratejik büyüme fırsatlarından yararlanabilir. 

Borçları Yeniden Yapılandırmak veya Azaltmak

Şirketler, sermaye artırımı ile borç yüklerini azaltarak finansal yapılarını iyileştirebilir. Elde edilen kaynak, mevcut borçların ödenmesi veya borçların daha uygun koşullarla yeniden yapılandırılması (vergi, kredi vb.) için kullanılabilir. Bu durum, şirketin risk seviyesini düşürmenin yanı sıra, daha sağlıklı bir nakit akışı sağlamaktadır. Özellikle yüksek borçlu şirketler için sermaye artırımı, mali açıdan istikrarı artıran etkili bir yöntemdir. 

Yatırımcı Güvenini Artırma

Sermaye artırımı, şirketin büyüme hedefleri, mali gücü ve gelecekteki planları konusunda yatırımcılara olumlu bir mesaj vermektedir. Yeni yatırımlar veya borç azaltma gibi somut adımları finanse eden bir sermaye artırımı, yatırımcıların şirkete olan güvenini pekiştirmektedir. Güçlü bir finansal yapı, yatırımcılar için şirketin uzun vadede kazançlı bir seçenek olduğunu göstermektedir.

Sermaye Artırımı Yatırımcılara Ne Tür Avantajlar veya Riskler Sunar?

Sermaye artırımı, yatırımcılar için hem fırsatlar hem de riskler barındırmaktadır. Bu süreç, bedelli ya da bedelsiz olarak gerçekleştirildiğinden, yatırımcıların etkilenme biçimi de artırım türüne göre farklılık göstermektedir. Aşağıda, bedelli ve bedelsiz sermaye artırımlarının yatırımcılara sunduğu avantajlar, beraberinde getirdiği riskler yer almaktadır.

Bedelli Sermaye Artırımının Avantajları ve Riskleri

Bedelli sermaye artırımı, şirketler için olduğu kadar yatırımcılar için de son derece cazip avantajlara sahiptir. Öne çıkan avantajlarını şöyle sıralamak mümkündür:

• Büyüme Potansiyeli: Şirket, bedelli artırım sayesinde elde ettiği kaynakları, yeni yatırımlara ya da borçların azaltılmasına yönlendirmektedir. Bu durum, şirket değerini artırdığı için hissedarların da elinin kuvvetlenmesini sağlamaktadır.
• Yüksek Getiri İmkânı: Hisse senetlerinin performansı artarsa yatırımcılar, daha fazla sermaye kazancı elde edebilir.
• Daha Güçlü Finansal Yapı: Bedelli sermaye artırımı, şirketin ekonomik büyümesini iyileştirerek olası riskleri azaltmaktadır. Böylelikle kavuşulan finansal yapı, yatırımcıya güven vermektedir.
• Hisse Senedi Likiditesinin Artması: Yeni hisselerin piyasaya sürülmesi, işlem hacmini artırarak likiditeyi yükseltmektedir. Bu sayede hissedarlar, aradıkları cazip yatırım sahnesini bulmaktadırlar.

Bedelli sermaye artırımı, şirketler ve yatırımcılar için birçok fırsat sunsa da dikkatli bir şekilde değerlendirilmesi gereken bazı riskler de barındırmaktadır. Aşağıda, bu riskleri detaylı şekilde inceleyebilirsiniz.

• Hisse Değerinin Zayıflaması: Yeni hisselerin piyasaya sunulması, hisse başına düşen şirket değerinin azalmasına neden olabilir. Bu durum, kısa vadede mevcut hissedarların zarar görmesine yol açabilir.
• Rüçhan Hakkını Kullanmama Durumu: Hissedarlar, bedelli artırıma katılmazsa bu hak, yeni yatırımcılara devredileceğinden şirketteki sahiplik oranı azalmaktadır. Gelecekteki kâr paylaşımı göz önünde bulundurulduğunda bu durum, yatırımcılar için tatmin etmeyen ve olumsuz bir sonuç ortaya çıkabilir.
• Yatırım Maliyeti: Bedelli sermaye artırımında yatırımcıların yeni hisse almak için ek sermaye yatırması gerekmektedir. Küçük hissedarlar, böyle bir süreçte beklenmedik finansal yüklerle karşılaşabilir.
• Beklenen Sonuçların Gerçekleşmemesi: Şirketin artırımla hedeflediği finansal iyileştirmeler ve büyüme planları gerçekleşmezse hissedarlar, ek risklerle karşı karşıya kalabilir.

Yukarıdaki risklerden uzak durmanın en iyi yolu, şirketin stratejik sermaye artırımı yaptığından emin olmaktır. Bu süreçte yatırımcıların şirketin mali durumunu, hedeflerini ve piyasa koşullarını yakından takip etmeleri önem arz etmektedir. Bedelli sermaye artırımının iyi bir analiz ve strateji ile yatırımcılar için avantaj sağlama potansiyeli bulunmaktadır.

Bedelsiz Sermaye Artırımının Avantajları ve Riskleri

Hissedarlar için bedelsiz sermaye artırımının pek çok avantajı bulunmaktadır. Yatırımcılar açısından bu artırım yönteminin başlıca faydaları, şu şekilde sıralanabilir:

• Portföy Değerinin Artışı: Bu yöntemde, mevcut hissedarlara bedelsiz olarak yeni hisse senetleri verilmektedir. Eğer şirketin performansı olumlu devam ederse yatırımcıların portföy değeri zamanla artabilir. 
• Toplam Mülkiyet Payının Korunması: Hissedarlar, yeni hisse senetlerini bedelsiz aldıkları için şirketteki toplam mülkiyet paylarını korurlar ve hatta artırabilirler. 
• Likidite Artışı: Piyasada işlem gören hisse miktarı arttığından, yatırımcılar, hisselerini kolayca alıp satabilirler. Bu durum, daha esnek yatırım fırsatları sunmaktadır. 
• Temettü Geliri Potansiyeli: Şirket, kâr dağıtımı politikalarını artırarak hissedarlara ek gelir sağlayabilir. Yeni hisse senetlerinin temettü hakkı da yatırımcı için ekstra kazanç anlamına gelmektedir.

Bedelsiz sermaye artırımı yöntemi, pek çok açıdan yatırımcıya fayda sunsa da bazı risklerin de olduğunu belirtmek gerekmektedir. Riskler ise şöyle sıralanmaktadır:

• Hisse Fiyatında Düşüş: Artırım sonrasında hisse senetlerinin toplam piyasa değeri değişmese de birim başına fiyatı düşebilir. Bu durum, kısa vadede kayıplara yol açabilir.
• Piyasa Dalgalanması: Bedelsiz artırımla piyasadaki hisse sayısının artması, fiyatlarda geçici dalgalanmalara neden olabilir.
• Uzun Vadeli Getiri Beklentisi: Bedelsiz sermaye artırımı, kısa vadede büyük kazançlar sağlamaz. Ancak uzun vadeli bir yatırım stratejisiyle avantajlı hâle gelmektedir.

Bedelsiz sermaye artırmak, birçok açıdan yatırımcıyı olumlu yönde etkilemektedir. Riskleri ise yalnızca kısa vadeli dönem göz önünde bulundurulduğunda ortaya çıkmaktadır. Doğası gereği bedelsiz artırım, uzun vadeli hedeflere yönelik bir strateji olmaya daha uygundur.

Sermaye Artırımı Yapmanın Şirketlere Sağladığı Avantajlar

Sermaye artırımı, şirketin finansal yapısını güçlendirme ve stratejik hedeflerine ulaşmasını sağlama konusunda önemli bir yer tutmaktadır. Üstelik artırım süreci, şirketin mevcut durumunu iyileştirmenin de ötesinde, gelecekteki büyüme ve rekabet avantajlarını da desteklemesiyle sıkça tercih edilmektedir. Aşağıda, şirketler için sermaye artırımı avantajlarının detayları yer almaktadır.

Finansal Gücün Artırılması

Sermaye artırımı, şirketlere daha fazla finansal kaynak sağlayarak mali yapıyı güçlendirmektedir. Bu durum, borçlanma oranını azaltarak daha sürdürülebilir bir mali denge yaratılmasını sağlamaktadır. Böylelikle elde edilen finansal güçlenme, şirketlerin ekonomik dalgalanmalara karşı daha dirençli hâle gelmesine de olanak tanımaktadır.

Yatırım ve Büyüme Olanakları

Yeni sermaye, şirketlerin mevcut işlerini genişletmesine veya yeni projelere yatırım yapmasını kolaylaştırmaktadır. Özellikle hızlı büyüyen sektörlerde faaliyet gösteren şirketler için sermaye artırımı, rekabet avantajı sağlamanın en etkili yollarından biridir.

Hisse Senedi Likiditesinin Artırılması

Sermaye artırımı, piyasada dolaşımda olan hisse miktarını artırdığı için hisse senetlerinin daha likit hâle gelmesine yardımcı olmaktadır. Yüksek likidite, hisse senetlerinin daha cazip bulunmasına ve daha geniş bir yatırımcı kitlesine ulaşmasına olanak tanımaktadır.

Yatırımcı Güveninin Pekiştirilmesi

Sağlam bir sermaye artırımı planı, yatırımcılar nezdinde şirketin geleceğe yönelik güçlü bir vizyona sahip olduğunu açıkça gösterir. Bu durum, yatırımcı güvenini artırarak hisselere olan talebi artırabileceği gibi, şirketin piyasa performansını da olumlu yönde etkileyebilmektedir.

Sermaye Maliyeti Avantajı

Sermaye artırımı, borçlanmaya kıyasla daha düşük maliyetli bir finansman kaynağı sunmaktadır. Özellikle borçlanma faiz oranlarının yüksek olduğu dönemlerde sermaye artırımı, şirketlere daha ekonomik bir finansman imkânı sağlamaktadır.

Stratejik Projelerin Finansmanı

Şirketler, sermaye artırımı ile büyük projeleri finanse edebilir. Örneğin stratejik birleşme ve satın almalar gibi maliyetli girişimlerde sermaye artırımı, gerekli fonları yaratmak için etkili bir yöntemdir.

Pazarda Daha Güçlü Bir Konum

Artırılan sermaye, şirketin pazardaki rekabetçi konumunu güçlendirmektedir. Yeni ürün geliştirme, pazar genişletme ve marka değerini artırma gibi alanlarda kullanılan kaynaklar, şirketin sektörde daha etkin bir oyuncu olmasını sağlamaktadır.

Piyasa Değerinin Artırılması

Başarılı bir sermaye artırımı, şirketin toplam piyasa değerini artırabilir. Yeni yatırımların hayata geçirilmesi ve finansal istikrarın sağlanması, yatırımcıların şirkete olan ilgisini artırarak piyasa değerine olumlu yansımaktadır.

Borçlanma Kapasitesinin Artırılması

Sermaye artırımı ile elde edilen fonlar, şirketin mevcut borçlarını azaltmak veya borçlanma kapasitesini artırmak için kullanılabilir. Daha güçlü bir mali yapı, kredi verenler tarafından olumlu değerlendirilerek uygun şartlarda borçlanma imkânı sağlamaktadır.

Mevcut Hissedarlar için Değer Artışı

Şirketin sermaye artırımı ile büyümesi, hissedarlar için uzun vadede değer artışı anlamına gelmektedir. Örneğin bedelsiz sermaye artırımı durumunda hissedarlar, yeni hisse senetlerine ücretsiz sahip olarak portföylerini genişletebilir.

Sermaye Artırımı Yapabilmek için Gerekli Şartlar Nelerdir?

Şirketin sermaye artırımı yönteminden faydalanabilmesi için hukuki yapısının ve faaliyet alanının uygunluk sağlaması beklenmektedir. Buna göre şu şirketler, sermaye artırımı yapma hakkına sahiptir:

• Halka açık şirketler,
• Anonim şirketler,
• Limitet şirketler,
• Girişimci ve start-up şirketler
• Çok uluslu şirketler.

KOBİ sermaye artırımı da yukarıdaki kapsama dâhil edilmektedir. Şirketler, bu kapsama girseler bile hemen sermaye artırımı yapamamaktadır. Öncesinde sermaye artırımı sürecinin şart koştuğu belirli yasal ve teknik koşulları yerine getirmeleri gerekmektedir. Bedelli ve bedelsiz sermaye artırımı yapabilmek için gerekli şartlar, aşağıdaki gibidir:

1. Genel Kurul Kararının Alınması: Sermaye artırımı yapacak şirketlerin öncelikle genel kurul toplantısı düzenleyerek sermaye artırımını oylaması gerekmektedir. Bu toplantıda şu hususlar karara bağlanmaktadır:

• Sermaye artırımı oranı,
• Sermaye artırımının hangi kaynaklardan karşılanacağı (örneğin, bedelli mi bedelsiz mi yapılacağı),
• Rüçhan hakkının kullanımı veya kısıtlanması durumu

Genel kurulda sermaye artırımı kararlarının alınabilmesi için Türk Ticaret Kanunu’na göre oy çokluğu şarttır.

2. Sermaye Ödeme Şartının Yerine Getirilmesi: Sermaye artırımı şartlarından biri de bu yönteme başvuracak şirketin mevcut sermayesinin tamamının ödenmiş olması gerekmektedir. Bu şart yerine getirilmeden yeni sermaye artırımı başlatılamaz.
3. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Onayı: Halka açık şirketler için Sermaye Piyasası Kurulu‘ndan onay alınması zorunludur. Bu süreçte şirket, SPK’ye başvuru yaparak gerekli belgeleri sunmaktadır. SPK, sermaye artırımı işlemlerinin hukuka ve piyasa kurallarına uygunluğunu denetlemektedir.
4. Gerekli Belgelerin Hazırlanması: Sermaye artırımı için gerekli belgelerin hazırlanması şarttır. Öne çıkan belgeler şunlardır:

• Dilekçe,
• Genel kurul belgeleri,
• Tadil metni,
• Mali müşavir raporu,
• Denetime tabi şirketlerde denetçi raporu,
• Mevcut sermayenin değerlemesi ile ilgili mahkeme tarafından atanmış bilirkişi raporu,
• Mevcut sermaye üzerinde kısıtlama olmadığına dair sicil yazısı,
• Mevcut sermayenin kayıtlı sicile şerh verildiğini bildiren doküman,
• Müdürler kurulu beyanı,
• Bilanço,
• Uygulanacaksa rüçhan hakkı kullanımına ilişkin belgeler,

5. Takasbank ve Merkezi Kayıt Kuruluşu Bildirimi: Sermaye artırımı sonrasında ihraç edilen yeni hisse senetlerinin Takasbank ve Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK)‘na bildirilmesi gerekmektedir. Bu işlem, sermaye artırımının resmîleşmesini sağlamaktadır.
6. Bedelsiz Sermaye Artırımı için Değerleme İşlemleri: Bedelsiz sermaye artırımı sırasında gayrimenkuller veya diğer değeri kesin olmayan varlıklar kullanılacaksa bu varlıkların değeri mahkeme tarafından atanmış bilirkişiler tarafından belirlenmektedir. Bu değerleme işlemi, gayrimenkullerin sermaye artırımına uygunluğunu garantilemektedir.
7. Tescil ve İlan İşlemleri: Sermaye artırımı işlemleri tamamlandıktan sonra, bu değişikliklerin Ticaret Sicil Müdürlüğü‘ne tescil edilmesi ve ilan edilmesi gerekmektedir. Sermaye artırımı tescili, sürecin hukuki geçerlilik kazanmasını sağlamaktadır.

Sermaye artırımı sürecinin yasal şartlara uygun şekilde yürütülmesi hem şirketin hem de hissedarların haklarının korunması açısından büyük önem arz etmektedir. Doğru bir planlama ve yasal gerekliliklerin eksiksiz yerine getirilmesi, sermaye artırımının başarıyla gerçekleştirilmesini sağlamaktadır.

Sermaye Artırımı Nasıl Yapılır?

Sermaye artırımı, ister bedelli ister bedelsiz olsun, şirketlerin büyüme ve finansman ihtiyaçlarını karşılamak için kullandıkları kritik bir finansal araçtır. Bu süreçte yasal gerekliliklerin ve prosedürlerin doğru bir şekilde takip edilmesi hem şirketin hem de yatırımcıların çıkarlarını korumak açısından büyük önem taşımaktadır. Sermaye artırımlarının türlerine göre genel adımlarını aşağıda bulabilirsiniz.

Bedelli Sermaye Artırımı Nasıl Yapılır?

Bedelli sermaye artırımı, şirketlerin yeni hisse senetleri ihraç ederek söz konusu senetleri mevcut hissedarlarına ya da halka belirli bir bedelle sunmasıyla gerçekleşmektedir. Bedelli artırımın gerçekleştirilme adımlarına aşağıda detaylıca göz atabilirsiniz.

1. Mevcut Sermayenin Ödenmesi: Türk Ticaret Kanunu’na göre şirketin mevcut sermayesinin tamamının ödenmiş olması şarttır.
2. Sermaye Artırım Kararının Alınması: Şirketin genel kurulunda sermaye artırımı kararının alınması ve artırılacak sermaye miktarının belirlenmesi gerekmektedir.
3. Rüçhan Hakkının Belirlenmesi: Mevcut hissedarlara, yeni ihraç edilen hisseleri öncelikli olarak satın alma hakkı tanınmaktadır. Bu hak kullanılmayacaksa veya sınırlandırılacaksa genel kurulda karar alınmaktadır.
4. Sermaye Piyasası Kurulu ve Yetkili Mercilere Başvuru: SPK’den ve diğer yetkili kurumlardan gerekli izinler alınmaktadır. Hisse senetlerinin fiyatı ve diğer koşullar da bu süreçte netleştirilmektedir.

Bütün bu aşamalar gerçekleştirildikten sonra yeni ihraç edilen hisse senetleri, mevcut hissedarlar arasında paylaştırılmaktadır. Rüçhan hakkı kullanılmayacaksa da söz konusu hisse senetleri, halka arz edilmektedir.

Bedelsiz Sermaye Artırımı Nasıl Yapılır?

Şirketin iç kaynaklarını kullanarak sermaye artışına gidilmesi ile gerçekleştirilen bu yöntemde hissedarlar, ek bir ödeme yapmaz. Bedelsiz sermaye artırımı süreci, şu şekilde işlemektedir:

1. İç Kaynakların Belirlenmesi: Şirket, sermaye artırımında kullanılacak kâr yedekleri, yedek akçeler ve yeniden değerleme fonları gibi kaynakları netleştirmektedir.
2. Genel Kurul Kararının Alınması: Şirket genel kurulunda bedelsiz sermaye artırımı yapılması kararı alınmaktadır. Bu kurulda, artırılacak sermaye miktarı belirlenmektedir.
3. SPK ve Diğer Mercilere Başvuru: Halka açık şirketler için SPK onayı alınmaktadır. Ayrıca sürecin kayıt altına alınıp resmîleştirilmesi için Merkezi Kayıt Kuruluşu’na başvurulmaktadır.

Tüm bu aşamalar sonrasında yeni ihraç edilen hisse senetleri, mevcut hissedarlar arasında paylaştırılmaktadır. Yeni hisse dağıtımı sonrasında hissedarların pay oranlarında bir değişiklik olmasa da sahip oldukları hisse adedi artmaktadır.

Sermaye Artırımı ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Bedelli Sermaye Artırımı ile Bedelsiz Sermaye Artırımı Arasındaki Fark Nedir?

Bedelli sermaye artırımı ile bedelsiz sermaye artırımı, şirketlerin sermaye yapılarını güçlendirmek için tercih ettiği iki farklı yöntemdir. Bedelli sermaye artırımı, hissedarlardan veya yeni yatırımcılardan nakit toplanmasını içermektedir. Bu süreçte mevcut hissedarlara yeni hisse senetlerini belirli bir bedel karşılığında satın alma hakkı tanınmaktadır. Elde edilen nakit, şirketin yeni yatırımlar yapması, borçlarını ödemesi veya operasyonel ihtiyaçlarını karşılaması için kullanılmaktadır. Bu yöntemde hissedarlar, ek bir katkı yaptığından, sermaye artışı dış kaynaklardan sağlanmaktadır. Ancak hissedarlar yeni hisse senetlerini almazsa şirketteki sahiplik oranlarında değişiklik olabilir.

Bedelsiz sermaye artırımı ise şirketin iç kaynaklarının kullanılmasıyla gerçekleştirilmektedir. Yedek akçeler, kâr yedekleri veya yeniden değerleme fonları gibi kaynaklardan yararlanılarak hissedarlara herhangi bir bedel talep edilmeden yeni hisse senetleri dağıtılmaktadır. Bu yöntemle hissedarların şirketteki pay oranları değişmeyip, yalnızca ellerindeki hisse adedi artar. Bedelsiz sermaye artırımı, şirketin sermaye yapısını güçlendirirken hissedarlar için ek bir maliyet yaratmaz. Ancak bu yöntemle dışarıdan nakit elde edilmediği için şirketin finansal gücü de doğrudan artmaz.

Her iki yöntem de farklı ihtiyaçlara yanıt vermektedir. Bedelli sermaye artırımı, nakit sağlamak için daha uygunken bedelsiz sermaye artırımı, şirketin mevcut kaynaklarının hissedarlara dağıtılması ve sermaye yapısının güçlendirilmesi için tercih edilmektedir. Bu süreçlerde yasal prosedürler ve onay süreçleri de değişiklik gösterebilir. Şirketler, stratejik hedeflerine uygun olarak bedelli ve bedelsiz farkını göz önünde bulundurup, bu yöntemlerden birini veya her ikisini birden kullanabilir.

Sermaye Artırımı Kararını Kim Alır?

Sermaye artırımı kararı, bir şirketin yönetim organları ve yasal düzenlemeler çerçevesinde alınmaktadır. Türk Ticaret Kanunu (TTK)‘na göre, sermaye artırımı kararı, şirketin genel kurulu tarafından alınmaktadır. Genel kurul, şirketin tüm ortaklarını temsil eden en üst düzey karar alma organı olup, sermaye artırımı gibi stratejik kararların alınmasında yetkilidir. Genel kurulun sermaye artırımı kararı alabilmesi için toplantı yeter sayısının sağlanması ve karara katılanların belirli bir çoğunlukla onay vermesi gerekmektedir. TTK, anonim şirketlerde sermaye artırımı için 3’te 2 çoğunluk şartı aramaktadır.

Bazı durumlarda şirketin yönetim kurulu da sermaye artırımı kararı alabilir. Kayıtlı sermaye sistemini benimsemiş şirketlerde, genel kurulun yönetim kuruluna sermaye artırımı yapma yetkisi devretmesi mümkündür. Bu durumda yönetim kurulu onayıyla, belirlenen sınırlar dâhilinde sermaye artırımı işlemi gerçekleştirilebilir. Yönetim kurulunun bu yetkiyi kullanabilmesi için ilgili kararın genel kurul tarafından önceden onaylanmış ve yetkilendirilmiş olması gerekmektedir.

Sermaye Artırımına Katılmak Zorunlu mudur?

Sermaye artırımına katılmak, şirketin hissedarları için zorunlu değildir. Ancak katılmamak, mevcut yatırımcılar için belirli sonuçlar doğurabilir. Örneğin, bedelli sermaye artırımı sırasında hissedarlara rüçhan hakkı tanınmaktadır. Rüçhan hakkı, mevcut hissedarların, artırılan sermaye oranında yeni hisseleri öncelikli olarak satın alma hakkıdır. Bu hak, hissedarların şirket üzerindeki mülkiyet payını korumasını sağlamaktadır. Hissedarlar bu haklarını kullanmazlarsa yeni hisseler başka yatırımcılara satılabilir. Bunun sonucunda ise mevcut hissedarların şirketteki mülkiyet oranı azalabilir. Bu nedenle hissedarların, sermaye artırımının türüne ve şirketin gelecekteki potansiyelini dikkate alarak karar vermesi önem arz etmektedir.

Sermaye Artırmak Kolay mı?

Sermaye artırımı yapmak, şirketler için basit bir süreç gibi görünse de aslında pek çok aşama ve dikkat edilmesi gereken detay içermektedir. Süreç hem yasal gereklilikleri yerine getirmek hem de şirketin finansal ve stratejik hedeflerine uygun bir planlama yapmak açısından oldukça titizlikle yürütülmelidir. Sermaye artırımının tüm süreçleri, şirketin finansal yapısına olduğu kadar yatırımcıların güvenine de doğrudan etki edebileceği için profesyonel bir yaklaşımla ele alınmalıdır. Dolayısıyla sermaye artırımı, kolay bir işlem olmaktan uzaktır. Ancak, doğru bir planlama ve uzman desteği ile başarıyla gerçekleştirilebilir.

Sermaye Artırımı Onay Süreci Ne Kadar Sürer?

Sermaye artırımı süresi, şirketin yapısına, artırımı gerçekleştirme yöntemine ve gerekli yasal prosedürlere bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Ancak genel olarak bakıldığında sürecin tamamlanması, haftalar, hatta aylar sürebilmektedir. Şirketin iç süreçlerindeki hız ve başvurunun eksiksiz hazırlanması, bu süreyi etkileyen önemli faktörler arasında yer almaktadır.

Her Şirket Sermaye Artırımı Yapabilir mi?

Her şirket sermaye artırımı yapma hakkına sahip olsa da bu sürecin başarılı bir şekilde gerçekleştirilmesi için belirli yasal ve mali şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Şirketin yapısı, mevcut sermaye durumu ve yasal uyum bu noktada belirleyici rol oynamaktadır. Sermaye artırımı yapmaya hak kazanmak için mevcut sermayenin ödenmesi ve şirketin mali durumunun güçlü olması beklenmektedir. Dolayısıyla her şirket, teorik olarak sermaye artırımı yapabilir. Ancak pratikte bu süreci başarıyla tamamlamak, yasal uyumluluk ve mali yeterlilik gibi faktörlere bağlıdır.

Sermaye Artırımı Yaptıktan Sonra Ne Olur?

Sermaye artırımı sonrası, şirketin finansal yapısında önemli değişiklikler yaşanmaktadır. Yeni hisse senetlerinin çıkarılmasıyla öz sermaye artarken, şirketin büyüme potansiyeli de güçlenme eğilimindedir. Bedelli sermaye artırımı yapıldığında, yatırımcılar yeni hisse senetleri satın alarak şirketin sermayesine katkı sağlamış olurlar.

Ayrıca sermaye artırımı şirketin likiditesini artırma, nakit akışını iyileştirme ve borç ödeme kapasitesini yükseltme fonksiyonlarına sahiptir. Yatırımcılar yeni hisse senetlerini alıp satabildiklerinden, hisse senetlerinin likiditesi artmaktadır. Ancak, yeni hisselerin çıkarılması nedeniyle mevcut hissedarların sahiplik oranı ve hisse başına kâr değeri düşebilmektedir. Bu olumsuzluk, şirketin büyüme potansiyelinin artmasıyla dengelenebilmektedir. Sermaye artırımı, şirketin kredi notunu ve borçlanma kapasitesini artırdığı gibi, avantajlı borçlanma koşullarının oluşmasını da sağlamaktadır.

Sermaye Artırımı Hisse Fiyatını Nasıl Etkiler?

Sermaye artırımı, şirket hisselerinin fiyatını çeşitli şekillerde etkilemektedir. Bu etki, yapılan sermaye artırımı türüne ve şirketin finansal durumu, büyüme beklentileri gibi faktörlere bağlı olarak değişmektedir. Bedelli artırımda yeni hisseler, belirli bir bedelle satıldığı için hisse fiyatı, bu bedelle hizalanmaktadır. Bu durumda hisse senedi piyasasının değeri, yeni hisselerin çıkarılmasıyla yeniden hesaplanmaktadır. Genel olarak piyasa değeri, başlangıçta düşüş göstermektedir. Ancak şirketin büyüme potansiyeli ve finansal gücü artarsa uzun vadede hisse fiyatı tekrar yükselebilir.

Bedelsiz artırımda ise hisse fiyatı, artan hisse sayısı nedeniyle kısa vadede düşmektedir. Ancak şirketin iç kaynakları ile sermaye artırımı yapılıyorsa ve şirketin büyüme beklentisi varsa, hisse fiyatı uzun vadede yükselebilirken, kısa vadede de baskılayabilir. Bütün bu değişimlere rağmen şirketin finansal durumu ve büyüme beklentileri olumluysa, ilerleyen süreçte hisse fiyatının yükselmesi beklenir.

Sermaye Artırımı Hissedarların Mevcut Paylarını Nasıl Etkiler?

Bedelli artırımda hissedarlar, yeni hisselere yatırım yapmak için belirli bir bedel ödemek zorundadır. Yatırımcılar, yeni hisseleri almazlarsa sahip oldukları pay oranı azalmaktadır. Bu durumda hisse başına kâr oranı düşebilir, ancak hissedarlar, yeni hisse senetlerini alarak paylarını koruyabilir.

Bedelsiz artırımda ise mevcut hissedarlar, yeni hisseleri bedelsiz almaktadırlar. Böylece hissedarların sahip olduğu toplam pay oranı artırılmaktadır. Ancak bedelsiz sermaye artırımı, şirketin değerinin yayılmasına neden olabileceğinden şirketin kârı yeni hisselere bölünüp hisse başına kârın düşmesi ile sonuçlanabilir.

Halka Açık Şirketlerde Sermaye Artırımı Nasıl Gerçekleştirilir?

Halka açık şirketlerde sermaye artırımı süreci belirli aşamalardan oluşmaktadır. İlk olarak, şirketin genel kurulunda sermaye artırımı kararı alınmaktadır. Bu karar, yönetim kurulu tarafından oylamaya sunulmaktadır. Ardından, şirketin borsada işlem görmesi durumunda, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) onayı alınması gerekmektedir. Sermaye artırımı kararı alındıktan sonra ise, şirket yeni hisse senetleri çıkararak yatırımcılara sunmaktadır. Bedelli artırımlarda hissedarlar, belirli bir bedel karşılığında yeni hisselere yatırım yaparken, bedelsiz artırımlarda mevcut hissedarlara yeni hisse senetleri bedelsiz olarak dağıtılmaktadır. Sermaye artırımı işlemi tamamlandığında, yeni hisseler borsaya ve Takasbank’a bildirilmektedir. Bu işlemle birlikte, yeni hisseler halka arz edilerek işlem görmeye başlamaktadır.