E-İhracat
Son Güncelleme: 17.09.2024
E-İhracat Sözlüğü: Dış Ticaret İçin Kullanılan Terimler
Son Güncelleme: 17.09.2024
İhracat, döviz kazanmak veya işletmesini globale taşımak isteyen kişi veya kurumlar için son derece avantajlı bir ticari modeldir. Günümüz iş dünyasında ise e-ihracat modeli oldukça cazip bir iş alanı haline gelmiştir.
Halihazırda e-ihracat yapan veya yapmayı düşünen kişi/kurumların bilmesi gereken bazı önemli terimler bulunmaktadır. “E-İhracat Yapanların Bilmesi Gereken En Önemli Terimler” aşağıdaki gibi listelenebilir:
E-İhracat Yapanların Bilmesi Gereken En Önemli Metrikler
Incoterms
Incoterms, Uluslararası Ticaret Odası (ICC) tarafından uluslararası işlemlerde mal satışı için satıcı ve alıcıların sorumluluklarını tanımlayan, 11 ayrı kuraldan oluşan bir dizidir. Incoterms kurallarının amacı, alıcılar ve satıcılar tarafından üstlenilecek görevleri, maliyetleri ve riskleri açıklığa kavuşturmaktır. Incoterms’i kullanmanın amacı, işlemin her adımından kimin sorumlu olduğunu açıkça tanımlayarak daha pürüzsüz bir süreç geliştirmeye yardımcı olmaktır. Kısacası, gönderideki riskin kimde olduğunu belirlemek için kullanılan bir dizi kuraldır.
Lokalizasyon
Bir diğer adıyla yerelleştirme olan lokalizasyon terimi, yerel dildeki metnin hedef kitle kültürüne, diline ve coğrafyasına uygun olarak yerelleştirilmesi yani uyarlanmasıdır. Her toplumun kültürel değerleri aynı olmadığından, yerelleştirme çalışmaları firmalar için son derece büyük bir önem arz etmektedir. Lokalizasyonun çeviriyle ayrıştığı en bariz nokta çevrilen dilden vazgeçilmesi gereken kültürel, ticari ve siyasi normlardır.
Dropshipping
Dropshipping yani diğer adıyla stoksuz e-ticaret, adından da anlaşılacağı üzere stok tutmadan yapılan satış modelidir. Perakendeciler, tedarikçi veya üreticilerden toptan ürün satın almak yerine, müşteri talepleri doğrultusunda ürün tedarik ederler. Böylelikle ürünleri önceden satın alıp kendi depolarında tutmadan, doğrudan müşteriye kargolanmasını sağlarlar.
Gümrük Tarife Cetveli
Uluslararası ticaretin daha pratik bir şekilde yürütülebilmesi için Dünya Gümrük Örgütü, Armonize Mal Tanımı ve Kodlama Sistemi olarak adlandırılan bir standart getirmiştir. Örgüte üye olan ülkeler, bahsi geçen bu standartlara uyum sağlamak için kendilerine özgü kurallar koyar. Türk Gümrük Tarife Cetveli de bir standartlama endeksidir. Türkiye’de dış ticarette alınan veya satılan ürünlerin sınıflandırılması bahsi geçen bu sisteme göre yapılır.
Ordino
Ordino, Konşimentoda yazılı bulunan malların parça parça olarak çekilmesini sağlamak adına hazırlanan talimata verilen isimdir.
Malları yükleyip boşaltmadan önce nakliye acenteleri tarafından nakliyeciye yönelik bir ordino (emir mektubu) verilir. Buna çoğu zaman “teslim emri” de denir. Malları yükleyecek veya boşaltacak olan kişi bahsi geçen ordino ile nakliyeciye başvurarak işlemin tamamlanmasını sağlar. Mallar eksiksiz bir şekilde yüklendikten sonra kaptan, mal sahibine ordino yerine konşimento adlı bir belge verir. Fakat 2000 yılında yürürlüğe giren 4458 sayılı Türk Gümrük Mevzuatı zorunlu uygulaması sonucunda ordino kaldırılmış yerine yalnızca konşimentonun ibrazı esası getirilmiştir.
Antrepo
Firmaların, ithalat ve ihracat süreçlerinde uygulaması gereken bazı gümrük ve evrak işlemleri bulunur. Yurt dışına mal ihraç edildiği veya yurt dışından mal ithal edildiği zaman uygulanması gereken gümrük prosedürü zaman alabilir. Bu süreçte, bahsi geçen malların bir depoda tutulması ihtiyacı ortaya çıkar. Bu ihtiyacı karşılamak adına gümrüklere yakın şekilde konumlandırılan depolara “antrepo” denir. Antrepoda bekletilen mallar, halihazırda vergisi ödenmemiş ticari mallar şeklinde nitelendirilir. Malların antrepoda tutulması için gereken minimum bir süre ya da orada kalabilecekleri maksimum bir süre belirlenmemiştir.
Konşimento
Konşimento ya da diğer adıyla taşıma senedi, gönderici ve taşıyıcı arasında yapılan, ayrıca süreci doğru işlemek için gerekli tüm ayrıntıları sağlayan, yasal olarak bağlayıcı bulunan bir belgedir.
Konşimentonun; tanımlanan malların mülkiyet belgesi olması, makbuz bilgilerini kapsaması ve malların taşınması için kararlaştırılan hüküm ve koşulları temsil etmesi gibi oldukça önemli işlevleri bulunur. Yasal olarak taşınan malların miktarı, nasıl faturalandırıldığı, türü, nasıl taşınması gerektiği ve varış noktasını tüm detaylarıyla belirtir. Sevki gerçekleşecek olan mallara eşlik eder ve yetkili tarafların yasal temsilcileri tarafından imzalanır.
GTİP
“E-İhracat Yapanların Bilmesi Gereken En Önemli Terimler” arasında yer alan GTİP, Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu’nun kısaltmasıdır. Ülkemizde ise Gümrük Tarife Cetveli’nde bulunan 12’li koda verilen isimdir.
Armonize Sistem, dünyadaki her ülkenin tarife cetvelinin esasını oluşturmaktadır. Resmi adı Armonize Mal Tanımı ve Kodlama Sistemi (The Harmonized Commodity Description and Coding Systems)’dir. Uluslararası ticarette tüm mallar için kullanılan bir uluslararası ticari sınıflandırma sistemidir. Armonize Sistem‘de ticareti gerçekleşen tüm ürünler, belirli bir mantık ve sistematiklik çerçevesinde sınıflandırılmıştır.
İlgili İçerik: GTİP Nedir?
Elleçleme
Gümrük gözetiminde bulunan malların; özgün niteliklerini değiştirmeden istiflenmesi, yerinin değiştirilmesi, büyük veya küçük kaplar arasında aktarılması, kapların yenilenmesi, havalandırılması ve karıştırılmasını ifade eden terime elleçleme denir.
Elleçleme işlemlerinin sürdürülmesi için, mal sahibinin veya temsilcisinin Gümrük İdaresine yazılı bir şekilde başvuruda bulunulması gerekir. Ancak malların antrepo rejimine dahil olması senaryosunda elleçleme müracatları Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri (YGM)’ne yapılmalıdır.
Know-How
Know-how; kişi veya kurumların bir ürün veya yöntem üzerinde sahip olduğu, genelde gizli olan ve bir işin nasıl en iyi/pratik biçimde yapılacağını söyleyen ticari sırdır. Know-how’ı bir mekanizma olarak düşünürsek, işletmelerin kendi üretim, dağıtım ve işletme biçimlerini, aynı sektörde faaliyet gösteren başka bir işletmeye açıklamasıdır. Bu bilgi alışverişi; bilginin satılması, kiralanması veya lisanslanması ile gerçekleşebilir. Kısacası know-how aslında bir fikri mülkiyettir.
Menşe Şahadetnamesi
Menşe Şahadetnamesi, ihraç edilecek ürünün düzenlenip onaylandığı ülke menşeli olduğunu ya da yapılan değişiklikler ve işlemler sebebiyle o ülke menşeli sayılması gerektiğini bildiren belgedir. Gümrük işlemleri, ülkeler arasında mevcut ticaret anlaşması hükümlerine göre yapılır. Örneğin malların ihraç edildiği ülkede Tercihli Gümrük Rejimi bulunması veya belirlenen kota sınırlamasının dolup dolmadığının belirlenmesi için gümrüğe gelen malların menşelerinin belirlenmesi gerekir.
Madrid Protokolü
Madrid Protokolü; üye olan ülkelerin sınırları dahilinde yapılan marka tescilinin, uluslararası bir geçerlilik kazanması halidir. Madrid Protokolü; marka tescilinde bulunan, her ülke için ayrı ayrı başvuru yapma zorunluluğunu ortadan kaldırmıştır. Ülkeler arasında yapılan anlaşmalar sayesinde dünya çapında bir geçerlilik kazanmıştır. Uluslararası marka tescil sistemi olarak da bilinen bu protokol, girişimcilerin ve yeni işletme sahiplerinin küresel ekonomiye daha kolay entegre olmasını sağlamaktadır.
OAPI ve ARIPO
OAPI ve ARIPO dünya fikri mülkiyet örgütü (WIPO) tarafından yönetilmektedir. Ayrıca 109 ülkenin üye olduğu bir başvuru sistemidir. Sistemin temel amaçları; birçok bürokratik işlemi tek başvuru ile yapmak, maliyet avantajı sağlamak ve takip sürecini kolay hale getirmektir. Sistemin avantajlı yönlerinden bir tanesi de üye olan ülkelerden herhangi birinde çıkan kararın diğer ülkeleri etkilememesidir. Bu sistem üzerinde yapılan başvuruların genel itibariyle bitmesi yaklaşık olarak 20-24 ay arasında sürmektedir.
Fulfillment
Özellikle e-ticaret ve e-ihracat yapan işletmelerin ihtiyaç duyduğu bazı sistemler bulunmaktadır. Tüm ürünlere yetişmek ve bu zorlu süreci hafifletmek için bir sisteme ihtiyaç duyulmaktadır. Türkçe karşılığı, “sipariş karşılama” olan fulfillment özetle; bir işletmenin yeni sipariş alması ve almış olduğu siparişlerin müşteriye teslim edilmesi sürecinde gerçekleşen tüm e-ticaret operasyonlarının tek sistemde toplanmasıdır. Bu sistem; yazılım, tasarım ve teknik işlemler gibi konularında işletmenize destek sağlamaktadır. Fulfillment ile maddi getirilerin yanı sıra, zamandan da tasarruf sağlanır.
GDPR
Genel Veri Koruma Yönetmeliği (GDPR – General Data Protection Regulation) Avrupa genelinde AB vatandaşlarının kişisel verilerini korumaya yönelik oluşturulmuş bir yönetmeliktir. GDPR, Avrupa Birliği sınırları içerisinde bulunan, AB vatandaşlarının kişisel verilerini işleyen bütün işletmeleri kapsamaktadır. AB üye ülkeleri GDPR’ı baz alarak kendi ülkelerindeki yerel yasalara dayanarak, gerekli durumlarda daha ağır yaptırımlar uygulayabilir. Kısacası GDPR, kişisel verilerin işlenmesi ile ilgili asgari müşterek düzenleme olarak ifade edilebilir.
ETGB
ETGB’nin açılımı, Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesi’dir. E-İhracat süreçlerinde, firmaların gümrük prosedürlerini kısa sürede işleme alabilmesi için kullanılan beyannameye verilen adıdır. EGTB, firmaların e-ihracat süreçlerinde hazırlaması gereken evrak ve gümrük kontrol belgelerinin pratik bir şekilde hazırlanmasını sağlamaktadır.
İlgili İçerik: ETGB Nedir?
Ad Valorem Tariff
Ad Valorem Tariff, ithalatı gerçekleşen ürünlerden alınan vergilerin; ağırlık, hacim, birim gibi fiziksel ölçüler yerine ürünlerin birim veya maddi değeri üzerinden alınmasını esas alan bir vergilendirme listesidir. Eşyanın birim değerinin belirlenmesinde yaşanan zorluklar dezavantaj oluştururken, enflasyona karşı daha güçlü ve adil olması bakımından avantaj yaratır.
Accreditation
Accreditation yani türkçe karşılığı olarak akreditasyon, bir programın veya kurumun önceden belirlenmiş olan kalite standartlarını karşıladığının ve belirli uygunluk değerlendirme görevlerini yerine getirdiğinin resmi, bağımsız bir doğrulamasıdır. Uygunluk değerlendirme süreçleri arasında; test, muayene veya belgelendirme süreçleri de yer alabilir.
Harmonized System Code
Harmonized system code’un türkçe karşılığı uyumlaştırılmış sistemdir. Harmonized system code, ticareti yapılan ürünleri sınıflandırmak için uygulanan ve standartlaştırılmış bir yöntemdir. Dünya çapındaki gümrük makamları tarafından; gümrük vergilerini, vergileri değerlendirirken ürünleri tanımlamak ve istatistik toplamak için kullanılır.
Original Manifest
Original Manifest, en kısa ve genel tabiri ile konşimentolara göre gemide tutulan yük defteri ve mahreç limanlarda bulunan yetkili mercilerce tasdik edilmiş; malların cinsini, adedini, markasını, numaralarını ve diğer zorunlu bilgileri içeren belgelere verilen addır.
Integrated Tariff of European Communities
Avrupa Birliği’nin entegre Tarifesi olan TARIC, AB gümrük tarifesi, ticaret ve tarım mevzuatı ile ilgili tüm önlemleri entegre eden çok dilli bir veri tabanıdır.
Integrated Tariff of European Communities, bahsi geçen önlemlerin entegre edilmesi ve kodlanması, bunların tüm Üye Devletler tarafından tek tip olarak uygulanmasını kolaylaştırır. Ayrıca tüm müteşebbislere, AB’ye mal ithal ederken veya AB’den mal ihraç ederken alınması gereken önlemler konusunda oldukça net bir görüş sağlar.
Bandarole
“E-İhracat Yapanların Bilmesi Gereken En Önemli Terimler” arasında bulunan bir diğer kelime ise Bandrole’dür. Bandrole, satılan ürünün denetimli ve kontrollü olduğunu ifade eden, verginin devlet tarafından alındığını gösteren ve satılan ürünlere yerleştirilen etiket anlamına gelir. Bandrollü olarak satılan eşyalardan yalnızca fikri mülkiyet hakkına sahip olan kişiler gelir elde eder. Bandrolsüz ürünler kaçak ya da korsan ürün olarak nitelendirilebilir. Üzerinde bandrole bulunmayan ürünler, fikir ya da eser sahibinden habersiz, hiçbir denetim olmadan üretilip satılabilir.
Brut Weight
Brüt weight yani ağırlık, en basit tabirle bir yükün toplam ağırlığı anlamına gelir. Nakliyede brüt ağırlık, taşınan gerçek ürünün ağırlığını ve onu paketlemek için kullanılan paket ağırlığını/büyüklüğünü içerir. Brüt ağırlık hesaplaması, taşıma sisteminin türüne bağlı olarak gerçekleşir.
CE Marking
Ticari ürünlerde bulunan CE logosu, üretici veya ithalatçının bahsi geçen ürünü Avrupa sağlık, güvenlik ve çevre koruma standartlarına uygun olarak ürettiği ve onayladığı anlamına gelir.
Herhangi bir kalite göstergesi ya da sertifika işareti olduğu söylenemez. CE işareti, Avrupa pazarında (EEA) satılan mallar için de gereklidir. Ancak başka bölgelerde satılan ve EEA standartlarına göre üretilmiş ürünlerde de bulunur.
CE işareti, menşe ülkesine bakılmaksızın ürünün Avrupa pazarında serbestçe satılabileceğini gösterir. “CE”, “conformité européenne”nin Fransızca “Avrupa uyumluluğu” kelimesinin kısaltmasıdır.
E-İhracat Terimlerini Bilmek Ne Gibi Avantajlar Sağlar?
E-İhracat yapan kişi veya kurumlar, günlük akışta birçok yabancı terimle karşı karşıya kalabili. Bu terimler, e-ihracatın yapı taşlarıdır. E-İhracat terimlerine hakim olmak;
- Başarılı bir girişim oluşturmanıza
- Pazar alanınızı daha iyi tanımanıza
- İş ortaklarınız ile olan iletişiminizi geliştirmenize
- Süreçlere daha hakim olmanıza
- Kusursuz e-ihracat stratejileri oluşturmanıza
- Müşteri deneyiminizin artmasına
- Daha çok gelir ve network edinmenize olanak sağlar.
Bugün sizlerle “E-İhracat Yapanların Bilmesi Gereken En Önemli Terimler” konusunu inceledik. ikas’ın yayınlamış olduğu binlerce faydalı içerikten faydalanmak için blog sayfamızı ziyaret etmeyi unutmayın!
İlginizi Çekebilecek İçerikler:
