E-ihracatın giderek yaygınlaşması, deniz yolu ticaretini daha popüler bir hale getirmiştir. Bu ticari yaklaşımın getirdiği farklı resmi süreçler bulunmaktadır. Özellikle dış ticaret yapan firmalarda demuraj ifadesi sıkça gündeme gelmektedir. Peki, Demuraj Nedir?, Demuraj Masrafı Nasıl Oluşur?
Gelin tüm detayları ile birlikte inceleyelim.
Demuraj Nedir?
Demurrage veya demuraj, deniz yolu ile yapılan sevkiyat türünde ortaya çıkan bir terimdir. Dış ticaret işlemlerinde konteynerdeki yükün indirilmesi işlemi için alıcı ve satıcı veya ithalatçı ve ihracatçı firmalar ürün alışverişi ve lojistik işlemleri başlamadan önce kendi aralarında anlaşma yapar. Bu anlaşmada indirilecek olan yükün, indirme işleminin ne zaman yapılacağı kesin olarak bildirilmelidir. Alıcı ve satıcı arasında yapılan anlaşma dahilinde belirlenen sürenin aşılması durumunda, alıcı firma tarafından satıcıya konteyner başına gecikme bedeli ödenir. Alıcı tarafından ödenen bu gecikme bedeline demuraj denir.
Demuraj, bir anlamda taşıyıcı firmanın kestiği bir tür ceza bedelidir. Gemide bulunan konteynerlardan dolayı limanda daha fazla beklemek durumunda kalan gemilerin liman ve gümrük vergi masrafları da daha yüksek olacağından, lojistik firmanın beklemesine sebep olan ithalatçı firmanın tüm masrafları karşılaması gerekmektedir.
İlgili İçerik: İthalat Nedir?
Demuraj Bedeli Nedir?
Henüz ticarete başlamadan alıcı ve satıcı firmalar aralarında lojistik ile ilgili uygulanması gereken prosedürler için anlaşma yaparlar. Bu anlaşma kapsamında belirlenen tarihler içerisinde limana boşaltılması gereken konteynerler için taşıyıcı firma alıcı adına herhangi bir bedel ödemez. Taşıyıcı tarafından herhangi bir ücrete tabi tutulmadan gemilerin beklediği süreye “Starya”, “Free Time” veya “Serbest Süre” adı verilir. Ürünlerin çeşitli sebeplerden dolayı serbest süre sonunda da gemide tutulması demuraj masraflarının oluşmasına yol açmaktadır.
Demuraj Masrafı Nasıl Oluşur?
Demuraj masrafları, ticaret henüz başlamadan yapılan anlaşma prosedürlerine göre konteynerlerin gemiden indirilmesi ve boşaltılması için ithalatçı firmaya verilen sürenin aşılması ile oluşmaktadır. Bu süre aşımından sonraki sürece “sürastarya” da denmektedir.
Demuraj masrafları genellikle farklı birkaç durum nedeni ile oluşmaktadır. İthalatçı firmaların bu etkenler konusunda hassas davranarak karşılaşabilecekleri olumsuz durumların önüne geçmesi gereklidir. Demuraj masraflarının azalması için alınabilecek önlemler aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Limanlarda eşyalara uygulanması gereken gümrük işlemleri için evrakların birkaç gün önceden hazırlanması, gümrük işlemlerinin tamamlanma süresini kısaltacaktır.
- Eşyaların yükleme limanı ve indirme limanı arasındaki mesafenin kısa olması gibi durumlarda, eşyalara ait evrakların ithalatçı firmaya ulaşma süresi geminin limana varma süresinden daha fazla olabiliyor. Eşyaların evraklarının gelmesinin beklenmesi ve bunun ardından gümrük işlemlerinin tamamlanarak eşyaların konteynerlerden indirilmesi gereklidir.
- Demuraj masraflarının oluşmasına neden olabilecek bir diğer durum ise konteynerler içerisinde yer alan eşyaların boşaltılması işlemlerinin planlanan süreden uzun sürmesidir. İthalat firmalarının lojistik planlamalarını çok daha başarılı şekilde gerçekleştirmesi, eşyaların geç indirilmesi gibi sorunlar nedeni ile demuraj masrafları oluşmasının önüne geçilmesini sağlayacaktır.
İlgili İçerik: Mikro İhracat Nedir?
Demuraj Masraflarını Kim Belirler?
Demuraj masrafları ticarete başlamadan önce ithalatçı ve ihracatçı firma arasında yapılan prosedürlere göre belirlenir.
Demuraj Bedeli Hesaplama Nasıl Yapılır?
Demuraj hesaplama işlemleri, eşyaların taşınmasını üstlenen lojistik firma veya taşıyıcı kişi tarafından yapılmaktadır. Genel olarak demuraj masraflarını etkileyen unsurlar aşağıdaki gibi listelenebilir:
- Ülke ve taşımacı prosedürleri,
- Konteyner hacmi,
- Konteyner türü,
- Konteyner adedi,
- Bekleme süresi.
Demuraj hesaplama yapılırken, ithalatçı firmaya verilen serbest sürenin geçtiği ilk gün baz alınarak hesaplanır. Hesaplamada son gün, eşyaların konteynırlardan boşaltıldığı ve taşıyıcı firmaya teslim edildiği gün olarak belirlenir.
Demuraj ile ilgili tüm detaylar ve demuraj bedelleri Türk Ticaret Kanunu ve tüm uluslararası ticaret kanunları tarafından da belirlenmiştir fakat ithalatçı ve ihracatçı firmalar arasında yapılan sözleşmelere göre değişiklik gösterebilir.
İlgili İçerik: Lojistik Nedir?
Demuraj ve Ardiye Arasındaki Farklar Nelerdir?
Demuraj, bir nakliye firması tarafından taşınan ve limana teslim edilen konteyner içinde ticareti yapılan eşyaların ithalatçı firmaya verilen süre sonrasında boşaltılmaması durumunda ithalatçı tarafından ödenen ek bir ücrettir.
Ardiye ise normal şartlarda ithalatçı firmanın ödemesi gereken bir ücrettir. İthalatçı firmaya faturalandırılan konteynırların toplam depolama masraflarına “ardiye” denir. Ardiye masrafı nakliye firmasına değil liman işletmesine ödenir.
İlgili İçerik: E-İhracat Nedir?
Demuraj ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Kullanıcılar, “Demuraj Nedir?” sorusunun yanı sıra ilgili birçok detayı merak etmektedir. İlgili kişi veya kurumların merak ettiği sorular aşağıdaki gibi örneklendirilebilir:
Demuraj Süresi Ne Zaman Başlar?
Demuraj süresi, ithalatçı firmaya verilen serbest sürenin bittiği ilk gün baz alınarak hesaplanır. Hesaplamada son gün eşyaların konteynırlardan boşaltıldığı ve taşıyıcı firmaya teslim edildiği gün olarak belirlenir.
Demuraj’da Serbest Süre Ne Demek?
İthalatçı ve ihracatçı firmalar arasında yapılan anlaşma kapsamında belirlenen tarihler içerisinde, limana boşaltılması gereken konteynerler için taşıyıcı firma herhangi bir bedel ödemez. Taşıyıcı tarafından herhangi bir ücrete tabi tutulmadan gemilerin beklediği süreye “Serbest Süre” adı verilir.
Serbest süre konteyner türüne veya yapılan anlaşmaya göre değişir. Ancak standart tipteki konteynerler için 7 günlük bir süre, soğutmalı konteynerler için 5 gün olarak belirlenmiştir.
Demuraj Nereye Ödenir?
Gemide bulunan konteyneri belirlenen süre içerisinde teslim etmeyen müşteri tarafından, konteynerın ait olduğu firmaya ödenmektedir.
Detention Nedir?
Demuraja benzer olarak detention da yine ithalatçı firma tarafından ödenen bir nevi cezai ücrettir. Detention, bir konteynerin limanın dışında geçirdiği süre boyunca ödenen ücreti ifade eder. Eğer belirlenen serbest zaman süresi içinde limandan çıkarılan konteynerler geri iade edilmezse detention veya alıkoyma ücretleri işletilir.
Bu yazımızda dış ticaret terimi olan demuraj teriminin kapsamını detaylı bir şekilde inceleyip farklı başlıklar eşliğinde kaleme aldık. Bir sonraki içeriğimizde görüşmek üzere…
İlgili İçerik: ETGB Nedir?
