Asorti Satış Nedir? E-Ticarette Dikkat Edilmesi Gerekenler

E-ticaretin hızla büyümesi, ürün çeşitliliği ve stok yönetimi süreçlerini daha karmaşık hale getirmiştir. Özellikle aynı ürünün farklı beden, renk veya model gibi çeşitleriyle satışa sunulduğu durumlarda, doğru planlama yapılmadığında stok fazlası, müşteri memnuniyetsizliği ve satış kayıpları ortaya çıkabilmektedir. Bu noktada asorti satış modelleri, hem satıcıların hem de alıcıların ihtiyaçlarına daha esnek çözümler sunarak süreci optimize etmeyi amaçlamaktadır. Ancak asorti satış, dikkatli stok yönetimi, ürün açıklamalarının netliği ve lojistik planlamasının doğru yapılmasını gerektirir.

Bu içeriğimizde, asorti satışın ne olduğu, e-ticaret süreçlerindeki önemi ve başarılı bir uygulama için dikkat edilmesi gereken temel noktaları ele alacağız. Keyifli okumalar dileriz!

Asorti Nedir?

Asorti, hazır giyim, moda, aksesuar ve tekstil sektöründe ürün gruplarının farklı beden, renk veya model varyasyonlarını planlı şekilde bir araya getiren stok ve ürün yönetimi kavramıdır. Ürünlerin çeşitliliğini dengeleyerek beden veya tasarım gibi varyantların üretimini, depolanmasını ve piyasaya sunumunu daha düzenli bir hâle getirmektedir. Böylelikle işletmeler, aynı ürün ailesi içinde farklı seçenekleri tek bir çatı altında toplayarak üretim süreçlerinden satış noktasına kadar daha istikrarlı bir akış sağlamaktadır.

Asorti Satış Nedir?

Mağaza ya da çevrim içi satış kanallarında bir ürünün tüm beden ve renk seçeneklerini tek seferde edinme fırsatı sunan paketler, asorti satış yönteminin sahadaki karşılığıdır. Müşteri açısından bakıldığında farklı beden ve renkleri tek pakette satın almak, özellikle çok çeşitli ürün stoklamak isteyen perakendeciler veya toptancılar için önemli bir avantaj sağlamaktadır. Bu sayede tüketiciler ya da alıcılar, tüm varyantları inceleyip bir kerede karar verme kolaylığına sahip olmaktadır. İşletmeler açısından ise toplu satışı hızlandırdığı için lojistik ve operasyonel süreçleri optimize etmektedir. Sevkiyat maliyetleri, paketleme ve depolama gibi kalemlerde daha sistemli bir süreç yaşanmaktadır.

Asorti Satışın Avantajları ve Dezavantajları

Asorti satış ne demek sorusunu yanıtladıktan sonra ilgili modelin işletmelere ve tüketicilere birçok olumlu katkı sağlamakla birlikte bazı dezavantajları da beraberinde getirebileceğinden söz etmek gerekmektedir. Asorti satışlarının en belirgin avantajı, işletmelerin müşterilerine geniş bir ürün yelpazesi sunmasına imkân tanımasıdır. Müşteriler, tekli ürün arama zahmetine girmeksizin tüm seçenekleri bir arada görebilmektedir. Bu durum, alışveriş deneyimini iyileştirmekte ve hızlı karar almayı teşvik etmektedir. Ayrıca tek siparişte birden fazla varyantın birlikte satılması, asorti satışlarında lojistik ve sevkiyat maliyetlerini de azaltmaktadır. Bu tür iyileştirmeler sonucunda markaların müşteri memnuniyetine yönelik algısı olumlu yönde etkilenmektedir. Asorti tekstilin sunduğu avantajlar şu şekilde sıralanmaktadır: 

• Hızlı Stok Tüketimi: Toplu şekilde renk veya beden dağılımı içeren paketler, üretim planlamasını ve genel satış hızını artırmaktadır.
• Verimli Depolama: Ürünler, ayrı ayrı paletlerde tutulmak yerine asorti şeklinde düzenlenerek depolama alanı daha planlı kullanılabilmektedir.
• Zaman ve Maliyet Tasarrufu: Toplu şekilde satışa sunulan ürün varyantları, dağıtım ve sevkiyat süreçlerinde zaman kazandırmaktadır. Lojistik sürecin tek bir paket üzerinden yönetilmesi, özellikle kargo maliyetlerini aşağı çekmektedir. Aynı şekilde mağaza içi düzenlemelerde de raf planlaması basitleşmekte, mağaza personelinin tek bir seti açıp dizmesi yeterli olmaktadır. 
• Stok Yönetimi Verimliliği: Bu modelde hangi beden ya da hangi renk varyantının ne oranda üretileceği önceden kurgulanabilmektedir. Üretici veya satıcı, asorti satış verilerini toplu biçimde izleyerek hangi kombinasyonların daha hızlı tükendiğini gözlemleyebilmektedir. Böylelikle sonraki üretim döngüsünde veya sipariş aşamasında talep tahminleri daha isabetli yapılmaktadır.
• Marka İmajına Katkı: Bir markanın aynı üründe çok sayıda beden, renk veya kumaş türleri sunması, müşteri nezdinde işletmenin geniş kitlelere hitap ettiği ve farklı ihtiyaçlara yanıt verdiği algısını güçlendirmektedir. Dolayısıyla marka asorti satışı ile çeşitlilik ve müşteri odaklılık mesajı vermekte, kurumsal itibarını güçlendirmektedir.

Bununla birlikte asorti satış, her zaman kusursuz bir çözüm olarak görülmemelidir. Zira ürünlerin paketli olarak satılması, işletmelerin stok yönetimindeki esnekliğini kısmen azaltabilmektedir. Özellikle belirli bir bedene veya renge talep düşükse ilgili ürünün elde kalma riski doğabilmektedir. Söz konusu sistemin dezavantajları şu şekilde sıralanabilmektedir:

• Satış Tahmin Hataları: Farklı asorti renkleri veya beden seçenekleri, her zaman aynı oranda talep görmemektedir. Özellikle aşırı talep veya durgunluk dönemlerinde paket içindeki belirli varyantlar elde kalabilmektedir. Bu da ürün stoğunu artırarak işletmenin geleceğe dönük finansal planlama yapmasını zorlaştırabilmektedir.
• Karmaşık İade Süreçleri: Müşteriler, paket içinde yalnızca bir veya iki parçayı iade etmek ya da değiştirmek isteyebilmektedir. Bu durumda asorti setinin bütünlüğü bozulabilmektedir. Özellikle iade politikalarının titizlikle yönetilmediği asorti satış senaryolarında karmaşa ortaya çıkmakta, ek masraflar gündeme gelmektedir.
• Esneklik Kaybı: Asorti satış yapılırken ürünlerin belli bir dağılımla paketlenmiş olması, bireysel beden veya renk satışı için yeterince esneklik sağlamamaktadır. Mağaza veya e-ticaret platformu, tek bir bedeni öne çıkarma yerine tüm paketin stokunu güncel tutmak zorunda kalabilmektedir. Bazı müşteriler, yalnızca ihtiyacı olan bedeni almak isterken paket içerisindeki diğer seçeneklere ilgi duymamaktadır.
• Kâr Marjı Belirsizliği: Ürün gruplarının üretim maliyetleri ya da tedarik koşulları farklı olabilmektedir. Bu farklılıklar, toplu fiyatlandırmada kafa karışıklığı oluşturmakta, kâr marjını net hesaplamayı zorlaştırmaktadır. Yanlış kurgulanan bir asorti satış stratejisi, bazı varyantlarda kâr elde edilirken diğerinde zarara yol açabilmektedir.

Görüldüğü üzere asorti satış, çok sayıda avantaj sunmakla birlikte işletmelerin bu modele geçerken dikkatli bir analiz süreci yürütmesi büyük önem teşkil etmektedir. Özenli bir planlama ve talep tahmini, dezavantajları en aza indirerek ilgili satış modelinden maksimum verim elde edilmesini sağlamaktadır.

Asorti Çeşitleri Nelerdir?

Asorti satışlar, işletmelerin farklı ihtiyaçları ve üretim kapasiteleri doğrultusunda değişik şekillerde uygulanabilmektedir. En yaygın çeşitleri arasında standart, serbest ve özel sipariş asorti yer almaktadır. İşletmelerin hedef pazarını, ürün gamını ve tedarik zincirini doğru analiz etmesi, hangi asorti formunun daha uygun olduğunu belirlemesinde etkili olmaktadır. Asorti çeşitleri ve bunların detayları aşağıdaki gibidir: 

Standart Asorti

Standart asorti, ürünlerin beden ve renk dağılımının sabit bir oranla önceden belirlenmesi esasına dayanmaktadır. Örneğin, bir tişört modelinde S, M, L ve XL bedenlerin her birinden eşit sayıda ya da belli oranlarda ürün yerleştirmek, bu yöntemin tipik bir örneğidir. Sabit dağılım, üretim sırasında planlamayı kolaylaştırmakta, tek tip bir paketleme süreci oluşturmayı mümkün kılmaktadır. Bu model, genellikle geniş müşteri kitlelerine hitap eden ürünlerde tercih edilmektedir. Ürüne dair müşteri talebinde dalgalanmalar öngörülerek ortalama bir dağılım belirlenmektedir. Ancak beklenmedik değişimler söz konusu olduğunda elde kalan stok riski artabilmektedir. Bu nedenle işletmeler, standart asorti uygulamasında talep verilerini düzenli analiz etmektedir.

Serbest (Serbest Beden Dağılımlı) Asorti

Serbest asorti, işletmelere dağılım konusunda esneklik tanıyan bir yaklaşım sunmaktadır. Bu modelde sabit bir oran veya beden-renk planı bulunmamaktadır. Aksine üretici veya satıcı, her üretim döneminde ya da her siparişte güncel talebi göz önüne alarak dağılımı yeniden belirlemektedir. Böylesine esnek bir model, özellikle hızlı moda endüstrisinde veya talebin kısa zaman dilimlerinde dalgalandığı ürün gruplarında faydalı olmaktadır. Elbette planlama aşamasında daha yoğun bir veri analizi ve hızlı aksiyon mekanizması da gerekmektedir.

Özel Asorti Siparişleri

Özel asorti ürün siparişleri, belirli bir müşteri veya kurumun spesifik taleplerine göre oluşturulan paketleri ifade etmektedir. Örneğin, büyük bir spor kulübü, taraftar ürünlerinde S bedenin çok, XL bedenin az satıldığını biliyorsa siparişi kendi verilerine göre şekillendirip üreticiden bu doğrultuda taleplerde bulunabilmektedir. Özel siparişler, müşteri memnuniyetini artırdığı gibi stok riski de büyük ölçüde azalmaktadır. Ancak her ne kadar müşteri tarafında esnek bir çözüm olsa da üretici için ek planlama, iletişim ve lojistik süreçleri anlamına gelmektedir. Özellikle kumaş, aksesuar, personel zamanlaması gibi konularda kapsamlı bir koordinasyon gerektirmektedir.

Asorti ve Stok Yönetimi İlişkisi

Asorti satış, stok yönetimi mekanizmalarıyla doğrudan etkileşim hâlindedir. Ürünlerin varyant bazında planlanması, depolanması ve sevk edilmesi, stok kayıtlarının tutarlılığını kritik ölçüde etkilemektedir. Bu yöntemin stok yönetim stratejilerine nasıl entegre edilebileceği ve ne gibi sonuçlar doğurabileceği aşağıdaki gibidir: 

• Üretim ve Depolama Aşaması: Asorti satış planlaması yapılırken hangi ürünün hangi varyanttan ne kadar üretileceğini belirlemek önem arz etmektedir. Üretim departmanı, belirlenen sayıdaki beden ve renklerin seri üretimini yürütmekte, depolama tarafında ise varyantlar tek tek sayılarak ayrı raflara veya paketlere yerleştirilmektedir. Asorti setleri, paket dâhilinde tüm varyantları bir arada barındırdığı için bazen tek bir SKU (stok tutma birimi) şeklinde ele alınmaktadır. Böylece envanter yönetim yazılımlarında tüm beden ve renkleri aynı kod altında takip etmek mümkün olmaktadır. Bununla birlikte bazı işletmeler paket içindeki her ürün varyantını ayrı SKU olarak da kaydedebilmekte, alt kırılımlar hâlinde kontrol etmektedir.
• Talep Tahmini ve Gerçek Zamanlı Güncellemeler: Asorti setlerinin satışı, hangi varyantın ne kadar talep gördüğüne dair bütüncül bir tablo sunmaktadır. Dolayısıyla stok yöneticileri, örneğin M beden ve kırmızı renkli ürünün diğer varyantlara göre daha hızlı tükendiğini ve paketteki diğer parçaların beklediğini kısa sürede fark edebilmektedir. Bu veri, bir sonraki üretim döngüsünde veya siparişte dağılımı revize etme olanağı tanımaktadır.
• Stok Fazlası ve Eksikliği: Asorti planlaması hatalı yapıldığı takdirde belli beden veya renkler elde kalırken diğerleri hızla tükenebilmektedir. Aşırı stok fazlalığı, depolama maliyetini artırmakta, eksik olması hâlinde ise müşterileri rakip markalara yönlendirmektedir. Dolayısıyla asorti satış ve stok yönetimi arasında kurulan doğru denge, işletmenin kârlılığını doğrudan etkilemektedir.
• Lojistik ve Sevkiyat: Asorti satış stratejileri, lojistik süreçleri de etkisi altına almaktadır. Ürünlerin yekpare biçimde gönderimi, kargo takibini kolaylaştırsa da iade veya değişim durumunda sürecin nispeten daha zor hâle gelmesine neden olabilmektedir. Bu noktada paket içeriğinin net bir şekilde etiketlenmesi, sevkiyat firmasıyla koordinasyon ve müşteri hizmetlerinin hazırlıklı olması önem teşkil etmektedir.

Doğru analiz ve esnek planlama sayesinde stoklar verimli kullanılmakta, yanlış kurgulama ise kayıplara neden olmaktadır. Bu ilişkiyi göz önünde bulunduran işletmeler, asorti satış stratejilerini sürekli iyileştirerek rakiplerinden bir adım önde olmayı başarabilmektedir. 

Asorti Planlaması Nasıl Yapılır?

Asorti planlaması, hedef kitlenin beklentilerini ve işletmenin lojistik kapasitesini dikkate alan somut adımlar doğrultusunda yürütülmektedir. Planlama aşamasında amaç, eldeki verilerden yola çıkarak üretim ve dağıtım süreçlerini tam zamanında ve doğru stok hacmiyle yönetmektir. Bu süreçte üretici-tedarikçi ilişkisi güçlü biçimde kurgulanmalı, tedarik zincirindeki tüm paydaşlar varyant dağılımı, üretim hacmi ve teslimat süreleri konusunda senkronize çalışmalıdır. Ek olarak mevsim talepleri, beden istatistikleri, renk eğilimleri ve rekabet ortamı gibi dinamiklerin göz önünde tutulması gerekmektedir. Aşağıda asorti satış planlamasını başarıyla hayata geçirmek isteyen işletmelerin dikkat etmesi gereken temel aşamalar şu şekildedir:

• Pazar Verisi Analizi: Mevcut satış raporları, rakip incelemeleri ve müşteri geri bildirimleri doğrultusunda talep trendleri belirlenmektedir. Analiz kapsamında perakende ve e-ticaret kanallarından gelen veriler bir arada değerlendirilerek daha isabetli sonuçlar elde edilebilmektedir. 
• Mevsim ve Trend Takibi: Sektörde mevsimsel trendlerin veya moda akımlarının etkisi büyük olmaktadır. Asorti paketine eklenmesi planlanan varyantlar, trend analizi yapılarak güncel sezonun popüler renk ve desenleriyle uyumlu hâle getirilmelidir.
• Üretim Kapasitesi ve Maliyet Hesabı: İşletmenin günlük veya aylık üretim kapasitesi, asorti paketlerinde kaç beden ve renk bulunacağını doğrudan etkilemektedir. Ayrıca bir paket içindeki her varyantın maliyeti hesaplanarak toplam kâr marjı da analiz edilmelidir.
• Talep Tahmini ve Güvenlik Stoku: Asorti satış modeliyle çalışan işletmeler, belirsiz talebe karşı güvenlik stoku bulundurmalıdır. Aksi hâlde çok satan beden veya renk hızla tükendiğinde paketlerin bütünlüğü bozulabilmektedir.
• Dağıtım ve Lojistik Planı: Paketlerin hazırlanmasından sonra hangi mağazaya veya hangi depoya ne kadar asorti seti gönderileceği belirlenmelidir. Coğrafi lokasyonun tüketim alışkanlıkları dikkate alınarak sevkiyat planı yapmak, satış oranlarını yükseltmektedir.

Planlama sürecinin kilit noktası, sürekli güncel veri kullanmaktır. Tek bir sezona veya önceki döneme bağlı kalmak, değişen müşteri talebini yakalamada geç kalmanıza neden olabilmektedir. 

E-Ticarette Asorti Satışında Nelere Dikkat Edilmelidir?

E-ticaret dünyasında fiziksel mağazalara kıyasla daha farklı dinamikler hâkimdir. Asorti satış modelini çevrim içi platformlara uyarlamak hem lojistik hem de müşteri deneyimi açısından spesifik önlemler gerektirmektedir. Bunlar şu şekildedir: 

• İçerik ve Sunum: E-ticarette müşteriler, ürünleri fiziksel olarak inceleme şansına sahip olmadığı için görsel materyaller büyük önem teşkil etmektedir. Asorti paketinde yer alan her beden ve rengin net fotoğraflarının sunulması, açıklayıcı ürün bilgileriyle desteklenmesi gerekmektedir. Aksi hâlde müşteri tek bir varyantı bile yanlış algıladığı takdirde tüm paketi iade etmek isteyebilir.
• Stok Senkronizasyonu: Varyantlardan birinin tükenmesi hâlinde dahi sistemde güncelleme yapılmaması durumunda yanlış veya eksik siparişler oluşabilmektedir. Dolayısıyla e-ticaret sitesinde otomatik stok güncelleme yazılımları kullanmak, asorti paketinin bütünlüğünü korumak açısından kritik önem taşımaktadır. 
• Paket İçeriği ve Seçenekler: Çevrim içi müşteri, paket içinde yalnızca belli beden ya da renkleri istemiyor olabilir. Özellikle giyim ürünlerinde karışık paket alma eğilimi; indirimler, kapsül koleksiyon lansmanları veya sezonluk kampanyalar sayesinde teşvik edilmektedir. Belirli koşullar altında tekli beden satışı da opsiyon olarak sunularak müşteri memnuniyeti artırılabilmektedir. 
• İade Politikaları ve Müşteri Hizmetleri: E-tticarette asorti satışında geri iade ve değişim talepleri, paketlerin bütünlüğünün bozulmaması adına daha detaylı bir politika gerektirmektedir. Müşteri paketin içindeki tek bedeni iade etmek isterse mağaza geri kalan ürünleri başka bir setle birleştirmek durumunda kalabilir. Bu nedenle müşteri hizmetleri departmanının asorti paket değişimi veya parça iadesi gibi senaryolara hazırlıklı olması tavsiye edilmektedir.
• Lojistik Maliyetler: Asorti paketlerinin tekli ürünlere göre daha hacimli veya daha ağır olma ihtimali bulunmaktadır. Bu da kargo maliyetlerini etkileyebilmektedir. E-ticaret siteleri, nakliye ücretlerini hesaplarken paket ağırlığı ve boyutu üzerinden optimizasyon sağlamalıdır. Bazı işletmeler, belirli bir tutarın üzerindeki alışverişlerde ücretsiz kargo imkânı sunarak müşterileri asorti paketlerine yönlendirmektedir.

Tüm bu noktalar değerlendirildiğinde e-ticaret alanında başarıyla uygulanan asorti stratejileri, işletmenin online itibarını güçlendirmekte ve satışı yapılan ürünlerin hızlı dönüşümünü sağlamaktadır. Sipariş yönetimi, stok senkronizasyonu ve müşteri iletişimine yatırım yapmak, uzun vadede olumlu geri dönüşler getirmektedir.

Asorti Satış ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Asorti Üretim Sürecinde Nelere Dikkat Edilmelidir?

Asorti üretimi yapılırken ürün varyantlarının üretim hattında eş zamanlı ve tutarlı biçimde ilerlemesi gerekmektedir. Bu da öncelikle kalıp mühendisliğiyle başlar. Farklı beden kalıplarının aynı serim planı içinde yer alabilmesi için hem kumaş sarfiyatı hem de üretim verimliliği göz önünde bulundurularak detaylı bir yerleşim analizi yapılmalıdır. Aksi hâlde fire oranları yükselmekte ve üretim maliyeti artmaktadır. Kesim aşamasında ise varyantların doğru sayıda ve hatasız çıkarılması, paketlerin bütünlüğü açısından kritik önemdedir. Dikiş ve montaj bölümlerinde ise istasyon bazlı kontrol noktaları oluşturularak her bir beden veya renk varyantının üretim standardına uygunluğu teyit edilmelidir. 

Kalite kontrol süreçleri, yalnızca ürünün genel işçiliğini değil, aynı zamanda asorti yapısının homojenliğini de denetlemelidir. Üretimi tamamlanan ürünler, depo entegrasyonu öncesinde barkodlama ve lot numaralarıyla etiketlenmekte, ardından paketleme öncesi manuel ve/veya dijital kontrol aşamalarından geçirilmektedir. Böylece asorti setlerinde eksik ya da hatalı varyant kalması önlenmekte, müşteri memnuniyetini doğrudan etkileyen bir doğruluk seviyesi sağlanmaktadır. Özellikle yüksek hacimli üretimlerde bu sürecin dijital üretim izleme sistemleriyle desteklenmesi, operasyonel riskleri azaltmaktadır.

Asorti Raporu Nedir?

Asorti raporu, üretim veya satış süreçlerinde oluşturulan varyant bazlı dağılımın nicel ve nitel verilerle analiz edildiği, operasyonel kararları doğrudan etkileyen stratejik bir raporlama türüdür. Ürünlerin beden, renk, model ya da seri bazında ne şekilde gruplandığını, hangi kombinasyonlarda paketlendiğini ve varyantların hangi oranlarla yer aldığını detaylı biçimde göstermektedir. Özellikle üretim öncesinde yapılan planlama ile sonuçların karşılaştırılması açısından kritik rol oynamaktadır. Asorti raporları; yalnızca üretim departmanını değil, aynı zamanda satın alma, stok yönetimi, satış ve pazarlama ekiplerini de ilgilendirmektedir. Çünkü bu belgeler, varyantların hedef pazardaki performansını tespit etmeye ve gelecekteki asorti planlarının optimizasyonuna olanak tanımaktadır. 

Ayrıca üretim aşamasında yapılan sapmalar, eksik veya fazla üretilen beden/renk oranları da bu raporlarla tespit edilmektedir. Tekstil ve hazır giyim sektöründe ERP sistemlerine entegre çalışan otomatik asorti raporlama modüllerı hem hız hem de doğruluk açısından ciddi katkılar sunmaktadır. Böylece asorti planlamasının uygulanabilirliği ölçülmekte, varyant bazlı performans metrikleri oluşturulmakta ve sonraki üretim döngüleri için düzeltici kararlar alınabilmektedir.

Standart Asorti ile Serbest Asorti Arasındaki Fark Nedir?

Standart ile serbest asorti arasındaki temel fark, ürün varyantlarının dağılım prensiplerine dayanmaktadır. Standart asorti modelinde her satış birimi için sabit bir beden, renk veya model oranı önceden tanımlanmakta, tüm paketlerde birebir uygulanmaktadır. Örneğin, her bir paket 2 küçük, 3 orta ve 3 büyük beden içeriyorsa bu oran tüm süreç boyunca değişmeden korunmaktadır. Özellikle seri üretim yapan markalar için üretim bandında standardizasyon sağlanarak lojistik süreçlerin otomasyonu kolaylaşmaktadır. 

Serbest asorti ise sabit oranlara bağlı kalmaksızın her sipariş için varyant dağılımının yeniden yapılandırılmasına olanak tanımaktadır. Bu sayede satış verileri, bölgesel talepler ya da sezonluk değişikliklere göre her paket farklı şekilde yapılandırılabilmektedir. Böylece tüketici eğilimlerine hızlı yanıt verilmesi mümkün olmaktadır. Ancak bu modelin uygulanabilmesi için hem üretim planlamasında hem de stok yönetiminde gelişmiş bir veri altyapısına ve senkronize çalışan bir tedarik zincirine ihtiyaç duyulmaktadır.

Asorti Satışta Karşılaşılan En Büyük Zorluklar Nelerdir?

Asorti satışta karşılaşılan en büyük zorluk, varyantların eşit oranda talep görmemesi sebebi ile ortaya çıkan stok dengesizliği riskidir. Bazı beden veya renkler hızla tükenirken diğerleri elde kalabilmekte, bu durum paket bütünlüğünü ve genel kârlılığı olumsuz etkilemektedir. Ayrıca iade ve değişim süreçlerinde de birtakım güçlükler söz konusu olabilmektedir. Müşterinin tek bir ürünü değiştirmek istemesi, satıcının yükünü artırabilmektedir. Paket fiyatlandırması sırasında varyantların farklı maliyet yapılarında olması da bir diğer yönetim zorluğu olarak öne çıkmaktadır.

Asorti Satış, Perakende ve Toptan Satışta Nasıl Farklı Uygulanır?

Asorti modeli, perakende ve toptan satış kanallarında farklı operasyonel yaklaşımlarla uygulanmaktadır. İlgili kavramlar arasındaki fark, hedef kitlenin satın alma davranışı ve sipariş hacmine göre şekillenmektedir. Perakende satışta asorti, ürünlerin mağaza içinde fiziksel olarak sunumuyla ilişkilidir. Aynı ürünün farklı beden ve renk seçenekleri, genellikle aynı reyonda veya raf sisteminde bir arada sergilenmektedir. Varyantlar bireysel olarak tüketiciye sunulmaktadır. Müşteri istediğini seçebilmekte, deneyebilmekte ve tekil satın alma gerçekleştirebilmektedir. Bu nedenle perakende kanalında asorti, daha çok ürün çeşitliliği yaratma ve mağaza içi kullanıcı deneyimini optimize etme aracı olarak konumlandırılmaktadır. 

Toptan satışta asorti ise birden fazla varyantın önceden belirlenen oranlar dâhilinde oluşturulan paketlerle alıcıya sunulmasıdır. Kitle; mağaza zinciri, bayi veya distribütör gibi ticari müşterilerden oluşmaktadır. Ürünleri kendi müşterilerine yeniden satmak üzere toplu hâlde temin etmektedirler. Toptan satışta sipariş hacimleri büyük olduğu için sabit asorti yapıları lojistik verimlilik sağlamaktadır. Ancak bazı firmalar; coğrafi talep dağılımı, sezonluk eğilimler veya satış verilerine göre özelleştirilen serbest asorti siparişleri de verebilmektedir. Bu noktada üretici firmanın esnek üretim ve stok yönetimi kapasitesi belirleyici rol oynamaktadır.