İletişim Nedir? İletişim Türleri Nelerdir?

Hayatımızda, başka insanların da içerisinde bulunduğu bütün eylemleri, projeleri ve işlemleri, iletişim yeteneklerimizi kullanarak yürütüyoruz. Bu noktalarda iyi iletişim kurmak, başarı ve başarısızlık arasındaki çizgi olabilir. İyi iletişim kurmak konusunda bilgi verebilmek adına, bu makalemizde iletişim nedir sorusunun cevabını verecek, iletişim türleri hakkında bilgi sağlayacak ve etkili iletişim kurmanın yollarını açıklayacağız.

İletişim Nedir?

İletişim, gönderici ve alıcı konumlarında bulunan iki veya daha fazla kişi arasında gerçekleşen bilgi, fikir, duygu ve düşünce alışverişidir. 

Canlılar, çevrelerindeki diğer canlılar ile etkileşime girmek için iletişim kurarlar. Birçok canlının, farklı şekillerde iletişim kurduğunu gözlemleyebiliriz.

İnsanlar için de bu durum geçerlidir. Bütün bireyler çevresindeki insanlara fikirlerini, planlarını, duygularını, isteklerini, bilgilerini aktarmak için iletişim kurarlar. 

Tabii ki iletişim sadece sözlü olarak kurulmaz. Beden dilimiz, yaptığımız hareketler, ses tonumuz, imgeler, görseller, yazılar gibi birçok farklı araçla iletişim kurmak mümkündür. 

Neden İletişim Kurarız?

İnsanlar, beş temel ihtiyacını gidermek amacıyla iletişim kurar. Tabii ki bu amaçlar genellikle bizim bilinçaltımızda gizlidir. 

Peki bu beş ihtiyaç nedir? Hadi birlikte göz atalım.

• Yeterince saygı gördüğünü ve bir birey olarak algılandığını hissetmek.
• Bilgi alışverişi yapmak.
• İçimizde biriken duygu, düşünce ve fikirleri dışarı bulmak.
• Hayatımızdaki bir şeyleri değiştirmek, yeni olasılıklar ortaya çıkartmak.
• Bir hatayı önlemek ve doğru anlaşılmak.

İnsanların yaptığı bütün iletişim eylemleri, temelinde bu beş ihtiyaçtan kaynakladır.

İlgili içerik: Network Nedir? Nasıl Oluşturulur?

İletişim Öğeleri Nelerdir?

Etkili bir iletişimin gerçekleşmesi için toplam 6 temel öğeye ihtiyaç vardır. Bu öğeler, Kaynak, Alıcı, İleti, Kanal, Bağlam ve Dönüt olarak adlandırılır.

Aşağıda kendi başlıkları altında, bu öğelerin ne anlama geldiğini ve nasıl kullanıldıklarını açıklayacağız.

Kaynak (Gönderici)

Kaynak, diğer adıyla gönderici, iletişimi başlatan ve iletisini alıcıya aktaran taraftır. Kaynak her zaman bir insan olmak zorunda değildir. Bir kitap, hayvan, dergi veya film de iletişimde kaynak öğesi olarak düşünülebilir.

Alıcı (Hedef)

Alıcı, diğer adıyla hedef, kaynak tarafından oluşturulan iletinin ulaştırıldığı taraftır. Sözlü iletişim sürecinde alıcıyı dinleyen kişi, yazılı iletişim sürecinde de okuyan kişi olarak düşünebiliriz.

İlgili İçerik: Hedef Kitle Nedir?

İleti (Mesaj)

İleti, diğer adıyla mesaj, göndericinin, alıcıya iletmek istediği duygu, fikir, düşünce ve isteklere verilen genel isimdir. ileti birçok farklı kanaldan, yazılı, sözlü veya görsel olarak aktarılabilir.

Kanal (Araç)

Kanal, diğer adıyla araç, göndericinin, mesajı göndermek için kullandığı yola verilen isimdir. Örnek vermek gerekirse, konuşma sırasında ses, iletişim için kullanılan araçtır. Birçok kitle iletişim aracı, iletişim kanalın olarak gösterilebilir.

Bağlam (Ortam)

İletişim işleminde kullanılan iletiler, kullanıldıkları zaman, yer, durum ve diğer unsurlara göre farklı anlamlar alabilirler. İletinin anlamını etkileyebilecek bütün bu unsurlara bağlam, yani ortam adı verilmektedir.

Dönüt (Geri Bildirim)

Dönüt, yani geri bildirim, alıcının iletiye verdiği tepkiye ve karşılığa verilen isimdir. Bu sözlü veya yazılı bir geri dönüş olabileceği gibi, beden diliyle yapılan bir onaylama veya reddetme işareti de olabilir.

İletişim Türleri Nelerdir?

İletişim işleminin gerçekleştirilmesi için kullanılan yönteme göre dört farklı iletişim türü bulunur. Bu iletişim türleri:

• Sözlü İletişim
• Sözsüz İletişim
• Görsel İletişim
• Yazılı İletişim

Olarak sıralanabilir. Aşağıda kendi başlıkları altında, her bir iletişim türünün özelliklerinden bahsedeceğiz.

Sözlü İletişim Nedir?

Göndericinin, alıcıya konuşarak fikirlerini, duygularını, düşüncelerini ve isteklerini aktarmasına sözlü iletişim adı verilir. Yüz yüze görüşmeler, telefon görüşmeleri, video konferanslar ve konuşmayı içeren diğer bütün iletişim eylemleri, sözlü iletişim olarak sınıflandırılır. 

Sözsüz İletişim Nedir?

Sözsüz iletişim, beden dili, ses tonu, mimikler ve jestler ile oluşan iletişime verilen isimdir. Genellikle sözsüz iletişim, sözlü iletişimin bir tamamlayıcısı olarak kullanılır. Bir insanla konuşurken yaptığınız el hareketleri, kullandığınız mimikler buna örnek olarak verilebilir. 

Ancak sözsüz iletişimin tek başına kullanıldığı etkileşimler de vardır. İşaret dili kullanılarak yapılan iletişimi buna örnek olarak gösterebiliriz. 

Görsel İletişim Nedir?

Tasarım, tipografi, çizim, illüstrasyon, animasyon gibi görsel öğeler ile sağlanan iletişime görsel iletişim adı verilir. Mağara duvarına çizilen görsellerden, internetten izlediğimiz videolara kadar, gözlerimizle algıladığımız bütün iletiler görsel iletişim başlığı altındadır.

İlgili içerik: Girişimcilerin İzlemesi Gereken En İyi 20 Film

Yazılı İletişim Nedir?

Yazılı olarak iletilen bütün mesajlar yazılı iletişim başlığı altında sayılabilir. İnternet üzerinden gönderilen mesajlar, postalar, kitaplar, kısa mesajlar, e-mailler ve yazıyı fikir, düşünce, duygu, istek belirtmek için kullanan bütün etkileşimler yazılı iletişimdir. 

İlgili içerik: En İyi Kişisel Gelişim Kitapları

İletişim Aşamaları Nelerdir?

Bir iletişim süreci, temel olarak 7 aşamadan oluşur. Sırasıyla bu aşamalar aşağıdaki gibidir:

• Düşünme
• Şifreleme
• Teslimat
• Seyahat
• Kabul
• Çözümleme
• Yorumlama

Kullanılan iletişim kanalı ve iletişimin gerçekleştiği bağlama göre, bu sıralanan aşamalarından bazıları gerçekleşmeyebilir veya gerçekleşmesi çok kısa sürebilir. Aşağıdaki başlıklar altında her bir iletişim aşamasını detaylı bir şekilde açıklayacağız.

Düşünme

İlk iletişim aşaması olan düşünme, göndericinin, göndereceği ileti ile ilgili düşündüğü aşamadır. Bu aşamada gönderici nasıl bir mesaj göndereceğine, bu mesajı nasıl ileteceğine ve hangi kanalı kullanacağına karar verir.

Şifreleme

İkinci iletişim aşaması olan şifreleme aşamasında gönderici, aktarmak istediği fikir, düşünce, istek veya duyguyu, karşı tarafın anlayabileceği bir iletişim sembolüne dönüştürür. 

Bu iletişim sembolünün ne olacağı kullanılan iletişim kanalına ve çeşidine göre farklılık gösterir. Örnek vermek gerekirse, sözlü iletişim sırasında düşünceler, sözcüklere dönüştürülür. Fakat bir e-posta gönderirken, aklınızdaki düşünceyi yazıya dönüştürmüş olursunuz.

Teslimat

Teslimat, iletinin, göndericiden çıkması eylemine verilen isimdir. Bu noktada şifrelenmiş olan mesaj, alıcıya iletilmeye başlanır.

Kabul

Alıcının, kendisine gönderilen iletiyi alması kabul aşamasıdır. Bu aşamada alıcı, gönderici tarafından iletilen mesajı dinlemeye, okumaya veya izlemeye başlar.

Çözümleme

Çözümleme aşamasında alıcı, göndericiden gelen iletişim sembolleri tarafından anlatılmak istenen mesajı anlamaya çalışır. Eğer bu bir yazıysa, kelimelerin ne anlama geldiğini çözümler, görsel ise, gördüklerinin anlamını çözümler.

Yorumlama

Son aşama olan yorumlama aşamasında, alıcı kendisine gönderilen ve çözümlenen ileti içerisindeki duygu, düşünce, fikir veya istekleri yorumlar ve buna göre bir geri bildirim üretmeye başlar. 

İletişim Şekilleri Nelerdir?

Gerçekleştirilen iletişim eyleminin kaç kişi arasında gerçekleştiği, nasıl bir süreç ile yapıldığı gibi etkenler, farklı iletişim şekillerinin ortaya çıkmasına sebep olur. 

Bu iletişim şekillerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

• Kişiler Arası İletişim
• Grup İletişimi
• İçsel İletişim
• Örgütsel İletişim
• Kitle İletişim

Kişiler Arası İletişim

Kişiler arası iletişim, iki bireyin birbirleriyle gerçekleştirdiği iletişime verilen isimdir. İki kişinin karşılıklı olarak konuşması ve birbirleriyle iletişim kurması örnek olarak gösterilebilir. 

Grup İletişimi

Grup iletişimi, ikiden fazla kişi arasında gerçekleştirilen iletişim eylemine verilen isimdir. Kısacası, kişiler arası iletişimin, daha fazla kişi ile yapılan bir versiyonu olarak tanımlanabilir.

İçsel İletişim

Her insan kendi içerisinde düşüncelere, karar mekanizmalarına ve hayat gücüne sahiptir. Bu düşünceler ile ise bir nevi kendisi ile iletişim kurar. Kendisini bazı eylemleri yapmaya ikna etmeye çalışır ve çevresinde olanları içten içe yorumlar. Bütün bu işlemler bütününe içsel iletişim adı verilir. 

Örgütsel İletişim

Herhangi bir örgüt, kurum, ekip ve benzeri, net hiyerarşiye sahip insan gruplarının kendi içlerinde, örgüt hakkındaki konular hakkında iletişim kurmak için kullandıkları sistem, örgütsel iletişimi oluşturur.

İlgili içerik: Webinar Nedir?

Kitle İletişim

Radyo, televizyon, gazete, internet gibi basın ve yayın organları sayesinde kurulan iletişime kitle iletişim adı verilir. Temelinde kitle iletişim, tek yönlü bir iletişim aracılığıyla, büyük bir topluluğa verilen mesajlardan oluşur. 

Etkili İletişim Teknikleri Nelerdir?

Çevrenizdeki insanlar ile etkili iletişim kurmak, hayatınızda birçok farklı noktada size yardımcı olabilir. 

İnsanlar ile olan ilişkimizi, yerimizi ve bizim hakkında ne düşündüklerinde, onlarla kurduğumuz iletişimin payı çok büyük. 

Ağzımızdan çıkan her kelime, yaptığımız her mimik, kullandığımız her sözcük çevremizdekilerin bizimle ilgili olan düşüncelerini etkiliyor.

Diğer yandan karşımızdaki kişinin bize ilettiği mesajları doğru anlamak da güçlü ilişkiler kurmak için oldukça önemli.

İşte bu sebeple, daha iyi iletişim kurmanızı sağlayacak üç farklı tavsiyeyi bu başlık atlında topladık.

Dinlemek

Evet, etkili iletişim kurmanın en önemli kısmı, karşındaki insanı dinlemek! Eğer konuşacağınız kişinin ne düşündüğünü, ne bildiğini, ne istediğini bilmiyorsanız, etkili iletişim kurmanız bir hayli zor olacaktır.

Diğer yandan, karşınızdaki insanı iyice dinleyerek tam olarak ne istediğini ne düşündüğünü ve ne hissettiğini anlarsanız, işte o zaman etkili bir iletişim eylemine başlayabilirsiniz. 

Kısacası, karşınızdaki insanı dinleyin, gözlemleyin ve gelen mesajı iyice anlamaya çalışın. Böylece siz de doğru mesajlar vermeye başlayabilirsiniz.

Suçlayıcı Konuşmalardan Kaçınmak

Gerek iş hayatı, gerek kişisel hayat olsun, karşı taraf ile konuşurken suçlayıcı kelime öbekleri kullanmak, iletişiminizin etkisini düşürür.

Kimse suçlanmayı ve hedef gösterilmeyi sevmez. Bu sebeple herhangi bir konuda birisi suçlandığını hissederse sizden gelecek diğer iletilere kapanacaktır.

Bu yüzden isteklerinizi ve yorumlarınızı suçlayıcı değil, yapıcı bir şekilde göstermeye çalışın.

Mesela eşinize “Benimle hiç vakit geçirmiyorsun.” diye suç yöneltmek yerine, “Birlikte daha fazla vakit geçirelim mi?” diyerek isteğinizi suç eklemeden iletmeniz, daha iyi sonuçlanacaktır.

Beden Diline Dikkat Etmek

Birçok insan, iletişimi sadece sözlü veya yazılı bir eylem olarak görse de, “İletişim Nedir?” Sorusuna cevap verirken beden dilimizden de mutlaka bahsetmeliyiz.

Kullandığınız sözcükler yanında, o sözlükleri nasıl söylediğiniz de iletişimi etkileyen önemli bir faktördür. 

Duruşunuz, ses tonunuz, mimikleriniz ve diğer faktörler, karşınızdakiler ile kurduğunuz iletişimi etkiler. 

Bu yüzden beden dilinizi nasıl kullanacağınızı öğrenmek, kendinizi daha iyi ifade etmenizi sağlayacaktır.